Skolyoz (Omurga EÄŸriliÄŸi) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?
Omurga eÄŸriliÄŸinin tıptaki adı skolyoz olan durumun tanısı genellikle büyüme döneminde konulur. Bu durumun erken tedavisi gerçekleÅŸmediÄŸinde kiÅŸinin yaÅŸam kalitesi büyük oranda etkilenebilir. Bu durum ayrıca omurganın saÄŸ ya da sol yöne doÄŸru eÄŸilmesi ile ortaya çıkar ve kürek kemikleri, göÄŸüs kafesi ve kalçaları etkiler. Kız çocuklarında daha yaygın görülen rahatsızlıkla ilgili “skolyoz nedir, belirtileri nelerdir?” gibi merak edilenleri ve bilinmesi gerekenleri sizler için detaylı olarak derledik.
Skolyoz Nedir?
“Skolyoz nedir?” sorusuna omurgada doÄŸuÅŸtan görülen lateral ve rotasyon eÄŸriliktir ÅŸeklinde yanıt verilebilir. Bu durum sıklıkla kiÅŸinin duruÅŸunda eÄŸrilik olarak göze çarpar. Bunun yanında doÄŸuÅŸtan olabildiÄŸi gibi travma, kaza ya da enfektif bir sürecin sonrasında da yaÅŸanabilir.
Skolyozun Yaşanma Sıklığı
Büyük bir kısmı düÅŸük dereceli eÄŸrilikler olan omurga eÄŸriliÄŸinin görülme sıklığı %2 ile %4’tür. Bu durumu yaÅŸayan kiÅŸilerin %10’u için durum tedaviyi gerekli kılacak ÅŸekilde ilerler. Buna ek olarak kiÅŸinin düzenli egzersiz yapması, sırt kaslarını ve kondisyonunu güçlendirmesi omurga eÄŸriliÄŸinin takip edilmesi ve tedavisinin gerçekleÅŸtirilmesi adına gereklidir.
Skolyozun Türleri
Skolyoz farklı türlerde görülebilir. Skolyoz türleri aÅŸağıdaki gibidir:
- Ä°diopatik skolyoz
- Nöromusküler skolyoz
- Konjenital skolyoz
Ä°diopatik Skolyoz: En sık yaÅŸanan skolyoz türüdür ve nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bu skolyozda omurgada görülen yana doÄŸru eÄŸilme C veya S ÅŸeklinde olabilir. Ä°diopatik skolyozda yana doÄŸru eÄŸilme dışında omurların kendi etrafında dönmesi de yaÅŸanabilir.
Nöromusküler Skolyoz: Temel nedenleri kas ve sinir hastalıklarıdır. Bunun bir sonucu olarak da kiÅŸide duyu kusurları ve solunum sıkıntıları yaÅŸanabilir. Nöromusküler skolyozun tedavisi için gerekli olan cerrahi müdahale, küçük yaÅŸlar için tercih edilir.
Konjenital Skolyoz: Konjenital skolyoz, bebeÄŸin geliÅŸiminde ortaya çıkan omurga anomalileri ile ilgilidir. Bu skolyoz türü ilk yıllarda hızlı ilerleme gösterir ve bu nedenle küçük yaÅŸta cerrahi müdahaleyi gerekli kılar.
Skolyoz Hastalığı Belirtileri
Erken dönemde çok fazla belirti göstermeyen skolyoz, kiÅŸinin ilerleyen dönemlerinde farklı saÄŸlık sorunlarına neden olabilir. Skolyozun belirtileri kiÅŸiden kiÅŸiye ve skolyozun türüne göre farklılık gösterir. Bu belirtiler aÅŸağıdaki gibidir:
- KiÅŸinin dik durmada güçlük çekmesi
- Nefes darlığı
- Omurganın sağ ya da sola doğru eğilmesi
- Kıyafetlerin vücuda tam oturmaması
- Yürüme zorlukları
- Kalça ve omuzlardaki asimetri
- Omurgada gözle görülebilen kavis
- Bel, sırt ve omuzlarda ağrı
Skolyoz Tanısı
Skolyozun erken dönemde teÅŸhis edilmesi, tedavinin olumlu sonuçlar vermesi adına gereklidir. Durumun tanısı için ergenlik döneminde olan kiÅŸilere özel taramalar yapılır. Skolyoz yaÅŸayan kiÅŸi yetiÅŸkinlik dönemindeyse durumun tanısı için fiziki muayene gereklidir. Muayenede kiÅŸiden öne doÄŸru eÄŸilmesi istenir ve durumun gözlemi yapılır. Bunun yanında bazı hastalarda ayakta dururken de eÄŸrilik görülebilir. Tanıda muayenede elde edilen bulguların yanı sıra bazı görüntüleme yöntemleri de kullanılır. Bu görüntüleme yöntemlerinde hastaların öne, yana ve arkaya eÄŸilmiÅŸ halleri çekilir ve bu röntgen sonuçlarına göre skolyozun derecesi belirlenir. Röntgene ek olarak bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans (MR) da teÅŸhis yöntemleri arasındadır.
Bebeklerde Skolyoz Nasıl Anlaşılır?
Skolyoza genellikle ergenlik dönemindeki kiÅŸilerde rastlansa da bu durum bebeklerde de ortaya çıkabilir. Bu nedenle çoÄŸu ebeveyn “bebeklerde skolyoz neden olur?” sorusunun yanıtını merak eder. DoÄŸumla birlikte görülen skolyozda erken tanı son derece önemlidir. Skolyoz bebeklerde sırtta anormal çıkıntılar, deride renk deÄŸiÅŸiklikleri ve sırt bölgesinde kıllanma ÅŸeklinde belirtiler verir. Ayrıca röntgen grafisi ve diÄŸer görüntüleme yöntemleri de teÅŸhiste kullanılır.
Skolyoz Dereceleri
Omurga eÄŸrilikleri derece olarak ölçülür. Skolyoz dereceleri hafif, orta ve ÅŸiddetli olmak üzere üç farklı ÅŸekilde görülür. KiÅŸinin yaÅŸadığı rahatsızlığın skolyoz olarak adlandırılması için eÄŸriliÄŸin 10 derece ve üzerinde olması gerekir. 10 derecenin altında olan eÄŸrilikler skolyoz deÄŸildir, spinal asimetridir. Skolyoz dereceleri aÅŸağıdaki gibidir:
- Hafif skolyoz: 20 dereceden daha az olan eÄŸrilerdir ve bu derecedeki görüntü tedaviye ihtiyaç duyulmadığı bildirir.
- 20 ve 40 derece arasındaki eÄŸrilikler orta düzey skolyozdur. Bu durum 10-15 yaÅŸ arasında teÅŸhis edilir. TeÅŸhis sonrasında da görüntü fizik tedavi ve korse ile iyileÅŸtirilir.
- Åžiddetli skolyozda ise eÄŸrilik 40 derecenin üzerindedir. Bu durumun yaÅŸanması halinde tedavi cerrahi operasyon ile gerçekleÅŸtirilir.
Skolyoz Hastalarının Dikkat Etmesi Gerekenler
Skolyoz türleri ve omurga eÄŸriliÄŸi nedeniyle durumu yaÅŸayan kiÅŸilerin bazı aktivitelerden uzak durması önemlidir. Düzenli egzersiz tüm skolyoz hastalarının uygulaması gereken bir rutindir. Ancak bu kiÅŸilerin çok ağır egzersizlerden uzak durması gerekir. Düzenli yapılan hafif egzersizlerle sırt kaslarını güçlendiren kiÅŸilerin zamanla hareket etme kabiliyeti de artar. Bu nedenle yüzme, pilates ve yoga gibi egzersizler skolyoz tedavisinin bir parçası olarak kullanılır. Buna ek olarak kiÅŸinin günlük hayatında yapacağı bazı deÄŸiÅŸiklikler de eÄŸriliÄŸin artmasının önüne geçer. Çok uzun süre masa başında olmak, yüz üstü yatmak, uyurken birden çok yastık kullanmak kaçınılması gerekenler arasındadır.
Skolyoz Tedavisi
Skolyoz tedavisi; hastanın yaşı, yaÅŸadığı eÄŸriliÄŸin derecesi ve yeri, yaÅŸanan aÄŸrıların ÅŸiddeti, görüntüleme yöntemleri ve fiziki muayeneden elde edilen bulgular göz önünde bulundurularak planlanır. Muayene ve röntgen ile konulan erken tanı, tedavinin olumlu sonuçlanması adına son derece önemlidir. Tedavi sürecinde elde edilen bulgulara göre gözlem, fizik terapi, korse tedavisi ve cerrahi operasyon kullanılır.
Skolyoz Ameliyatı
Ameliyat, teÅŸhis edilen eÄŸriliÄŸin ilerlemesi ve kontrol altına alınamaması durumunda tercih edilir. Durumu ÅŸiddetli yaÅŸayan kiÅŸiler “skolyoz ameliyatı nedir?” sorusunun yanıtını merak eder. Skolyoz nedeniyle ÅŸiddetli aÄŸrılar yaÅŸayan, kaslarında güç kaybı görülen ve bağırsak fonksiyonlarında problemler ortaya çıkan kiÅŸiler için en doÄŸru tedavi yöntemi skolyoz ameliyatıdır. Omurga eÄŸriliÄŸi yaÅŸayan yetiÅŸkinlere genellikle omurgayı sabitleyen iÅŸlemler uygulanır. Bu iÅŸlemlerden biri olan spinal füzyon; hastanın vücudunun bir bölgesinden alınan kemikler ve bunun yanı sıra vida, çubuk ve tellerle bölgeye destek yapılmasıdır. Bu iÅŸlem 10 yaÅŸ altındaki hastalara uygulanmaz. 10 yaÅŸ altı hastaların yaÅŸadığı eÄŸriliÄŸin durdurulması için özel üretilmiÅŸ çubuklar kullanılır. Bu ameliyat yöntemi çocuk büyüdükçe tekrarlanır ve çubuklar uzatılır. Skolyoz ameliyatı sonrası iyileÅŸme ise uzun sürer. Ameliyattan sonra hastalar ilk 1 hafta gözlem altında kalır. 1. ayını tamamlayan hastalar da rutin hayatına dönebilir. 3. ayını tamamlamış olan hastalar ise spor aktiviteleri yapabilir. Skolyoz ameliyatı ortalama 3-4 saat sürer.
Bilgi talep formunu doldurarak Büyük Anadolu Hastaneleri tarafından uygulanan skolyoz ameliyatı ile ilgili merak ettiklerinizi öÄŸrenebilirsiniz.
Skolyoz, önlenemeyen bir durumdur ancak çeşitli tedavi yöntemleri kullanılarak ve yaşla birlikte ilerleme durdurulabilir.
Durumun teşhis edilmesi ve tedavisinin gerçekleştirilmesi için Ortopedi bölümüne başvurulmalıdır.
Skolyoz rahatsızlığı yaşayan hastalara genellikle sırt üstü yatmaları tavsiye edilir. Bu pozisyonda yatmanın en önemli nedeni omurgaya eşit yük bindirmektir. Böylelikle omurga eğriliğinin ilerlemesinin önüne geçilir. Hastalar sırt üstü pozisyonun yanı sıra yan yatabilir ve bacaklarını bükerek ya da yastıkla diz altına destek olarak rahatlayabilir.
Skolyoz hastalığı ve omurga eğriliğinin belirtileri beslenmeyle ilişkili değildir. Ancak durumun ilerlemesini önlemek ve daha sağlıklı bir yaşam sürmek adına dengeli beslenmek önemlidir.
Yorum Ekle
