444 3 703

Zona (Gece Yanığı) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Bilgi Talep Formu

Toplum saÄŸlığı bakımından önemli deri hastalıklarından biri olan zona hastalığı, genel olarak 50 yaÅŸ ve üzeri kiÅŸilerde görülse de her yaÅŸta ortaya çıkabilir. Zona hastalığı nedenlerinden biri de yaÅŸlanma ile bağışıklık sisteminin baskılanmasıdır. SuçiçeÄŸinin neden olduÄŸu Varisella Zoster virüsünün ikincil hastalığı olan zona, gece yanığı olarak da tanımlanır.

Zona (Gece Yanığı) Nedir?

Zona nedir? Gece yanığı nedir?” sorularına çocukluk döneminde geçirilen suçiçeÄŸi hastalığının kaynağı olan Varisella Zoster virüsünün ileri yaÅŸlarda ikincil bir hastalık ÅŸeklinde ortaya çıkması ÅŸeklinde yanıt verilebilir. Hem sinirleri hem de deriyi tutan bu viral enfeksiyonun görülme ihtimali geçmiÅŸte suçiçeÄŸi geçirmiÅŸ herkes için yüksektir. Ağır kızarıklıklar ÅŸeklinde görülen bu hastalık, viral kaynaklıdır ve bulaşıcıdır. Vücudun herhangi bir noktasında ortaya çıkabilir ancak çoÄŸu vakada gövdenin sol ya da saÄŸ tarafını tekli kabarcık ÅŸeridi ÅŸeklinde sarar.

Zona (Gece Yanığı) Hastalığının Nedenleri Nelerdir?

Zona olarak da adlandırılan gece yanığı zona sebepleri, Varicella zoster virüsü kaynaklıdır. Çocukluk döneminde suçiçeÄŸi geçirmiÅŸ olan hemen hemen her bireyin zona hastalığını yaÅŸaması mümkündür. Zona hastalığının bazı insanlarda geliÅŸmesinin ancak diÄŸerlerinde geliÅŸmemesinin nedeni belirsizdir. Ancak durum 50 yaÅŸ ve üzerinde enfeksiyonlara karşı daha düÅŸük bağışıklık nedeniyle daha yaygındır. SuçiçeÄŸini atlattıktan sonra sinir sistemine giren virüs bazı durumlarda yıllarca pasif durumda kalabilir. Yıllar sonra da yeniden aktif olarak cilt sinir yollarına ilerleyebilir. Ancak, bu durum suçiçeÄŸi geçirmiÅŸ olan herkes için geçerli deÄŸildir. Zona sebepleri belirsiz olsa da yaÅŸlandıkça enfeksiyonlara karşı bağışıklığın azalmasından kaynaklandığı düÅŸünülmektedir.

Zona nedenleri genel olarak şunlardır:

  • Zayıflamış bir bağışıklık sistemi
  • Duygusal stres
  • YaÅŸlanma
  • Kanser tedavisi görmek veya büyük cerrahi iÅŸlem geçirmek

Zona (Gece Yanığı) Belirtileri Nelerdir?

Zona belirtileri genellikle yaÅŸanan hastalığın ÅŸiddeti, süresi ve hastanın saÄŸlık durumu ile ilgilidir. Bu nedenle her hasta özelinde farklılık gösterir. Bu hastalık ilk olarak vücudun bir yarısında sinir yollarına yayılan aÄŸrılar ile kendini gösterir. Ardından sinir uçları iç su dolu kesecikler halinde belirir, aÄŸrı yapar ve yanık gibi deride döküntü oluÅŸur. Bu döküntülerde yanma hissi ve kaşıntı da yaÅŸanır. Bu nedenle de halk arasında gece yanığı olarak adlandırılır. Bu hastalığın belirtileri bölgesel olarak aÅŸağıdaki gibi sınıflandırılabilir:

Vücudun bir bölümünü etkileyen zona belirtileri:

  • AÄŸrı ve aÄŸrıdan günler sonra baÅŸlayan kırmızı döküntüler
  • AÄŸrıya eÅŸlik eden yanma hissi ya da uyuÅŸma
  • Dokunmaya karşı aşırı duyarlılık
  • Kabuk baÄŸlayan sıvı dolu kabarcıklar
  • BaÅŸ aÄŸrısı
  • Kabarcıkların kaşınması
  • Yüksek ateÅŸ
  • Işığa karşı duyarlılık
  • Halsizlik

Yüzü etkileyen zona belirtileri:

"Zona nerelerde çıkar?" diye merak ediyorsanız zona baÅŸlangıcı genellikle sırt veya göÄŸsün bir tarafında görülür ancak yüzün bir tarafında da görülebilir. YaÅŸanan döküntüler kulaÄŸa yakın ya da kulak bölgesindeyse aÅŸağıdakilere yol açabilecek bir enfeksiyona neden olabilir:

  • İşitme kaybı
  • Yüz kaslarında güçsüzlük

Ağız içinde görülen zona belirtileri:

AÄŸzınızın içindeki zona çok acı verici olabilir. Yemek yemek zor olabilir ve bu durum tat alma duyunuzu etkileyebilir.

Saç derisinde görülen zona belirtileri:

Saç derinizdeki zona döküntüsü, saçınızı tararken hassasiyete neden olabilir.

Gözde görülen zona belirtileri:

Bazı insanlar için zona gözün içinde ve çevresinde meydana gelir. Bu durumda da göz kapaklarınızda, alnınızda ve bazen burnunuzun ucunda veya yanında kabarcıklı bir döküntü görünebilir. Bu durumun belirtileri:

  • Gözünüzde yanma veya zonklama
  • Kızarıklık ve yırtılma
  • ÅžiÅŸlik
  • Bulanık görme

Zona (Gece Yanığı) Tanısı Nasıl Konulur?

Zona belirtisi ÅŸikayetleri ile doktora baÅŸvurduÄŸunuzda doktor tarafından fiziksel muayene gerçekleÅŸtirilir ve doktor fiziki muayenede hastanın tıbbi geçmiÅŸini tüm detaylarıyla öÄŸrenerek hastanın "zona neden olur?" sorusuna yanıt bulur. Bu hastalık genellikle vücudun bir kısmındaki aÄŸrı, söküntü ve kabarcıklarla teÅŸhis edilir. Bazı vakalar için doku örneÄŸi ya da kabarcık kültürü alınarak da teÅŸhis konulur. Bu tanı yöntemine Tzank testi adı verilir. Yalnızca aÄŸrılar, tanının konulması için yeterli deÄŸildir. Çünkü ilk evrede görülen bu aÄŸrılar, baÅŸka nedenlerden de kaynaklı olabilir. Tam tanının konulması için deride döküntü olması gerekir.

Zona (Gece Yanığı) Tedavisi Nasıl Yapılmaktadır?

Zona tedavisi için erken tanı önemlidir. Tanının döküntülerin belirginleÅŸmesinden itibaren ilk 72 saat içerisinden konulması gerekir. Tedavi sürecinde B vitamini kompleksleri, aÄŸrı kesiciler, lokal yara bakım kremleri reçete edilir. Ayrıca dengeli beslenme ve dinlenme de önerilir. Bu hastalık genellikle 2 ile 6 hafta süreyle seyreder. Bu sürenin bitiminde de kendiliÄŸinde geçer. Genel olarak 1 kez yaÅŸanan bu hastalık virüsün vücudu terk etmemesi durumunda birden çok kez yaÅŸanabilir.

Zona (Gece Yanığı) Bulaşıcı mı?

Zona hastalığı belirtileri olan ve bulaşıcı bir hastalıktır. Halk dilinde gece yanığı olarak da adlandırılan bu hastalığın bulaşıcılığı, hastalığın doÄŸrudan baÅŸka birine geçmesi ÅŸeklinde deÄŸildir. Virüs ile enfekte olmuÅŸ kiÅŸinin deri lezyonları ile temasın gerçekleÅŸmesi ya da virüsün bu kiÅŸiden hava ile taşınması ile bulaÅŸma gerçekleÅŸir.

Zona (Gece Yanığı) Korunma Yolları Nelerdir?

“Zona hastalığı nedir?” sorusu kadar bu hastalıktan korunma yolları da merak konusudur. Bu hastalığın yaÅŸandığı süreçte soÄŸuk duÅŸ ya da kabarcıklara yapılacak soÄŸuk kompres yaÅŸanan aÄŸrı ve kaşıntıların hafifletilmesinde etkilidir. Buna ek olarak hastalık boyunca kiÅŸinin stresten uzak durması da önemlidir. Hastalıkta oluÅŸan kabarcıklar kabuklanana dek bulaşıcı bir etkiye sahiptir. Bu nedenle hastanın daha önce suçiçeÄŸi geçirmemiÅŸ ve zayıf bir bağışıklık sistemi ile yaÅŸayan kiÅŸilerden uzak durmalıdır. Bunlar dışından zonadan korunmanın bir yolu da aşıdır. 2006 yılından lisans alan aşı 2015 yılında Türkiye’de de uygulanmaya baÅŸlanmıştır. Tek doz uygulanan zona aşısı, hastalığın oluÅŸumunu büyük oranda engeller ve buna ek olarak aşıdan sonra yaÅŸanabilecek zona hastalığının ÅŸiddetini de azaltır. Bazı ülkelerde 50 yaÅŸ ve üzeri saÄŸlıklı kiÅŸilere önerilen aşı ülkemizde 60 yaÅŸ ve üzerindeki kiÅŸilere uygulanabilir. Bunun yanında kiÅŸi beslenmesine de özen göstermelidir. DoÄŸru beslenme için "Zona hastası ne yemeli?" adlı yazımıza göz atabilirsiniz.

Bilgi talep formunu doldurarak zona tedavisi ile ilgili merak ettiklerinizi öÄŸrenebilirsiniz.

Web ve Tıbbi Yayın KuruluGüncellenme Tarihi: 14.02.2024 10:17Yayınlanma Tarihi: 01.06.2022 00:00
Yorum Ekle


KATEGORİLER
Bilgi Talep Formu

Bilgi almak için lütfen formu doldurun!