Adet Düzensizliği Neden Olur? Nasıl Tedavi Edilir?
Belki de 20'li yaÅŸların ortasındasınız ve on yıldan fazla bir süredir düzenli adet gördükten sonra aniden döngünüz saat gibi davranmayı kesiyor. Hamile deÄŸilsiniz ve menopoza yakın da deÄŸilsiniz. Peki sorun ne? Adet düzensizliÄŸi her zaman bir sorunun iÅŸareti deÄŸildir. Düzensiz dönemleri nasıl tanımlayacağınız, adet düzensizliÄŸi sebepleri ve ne zaman doktora görünmeniz gerektiÄŸi hakkında bilmeniz gerekenleri sizler için derledik.
Adet DüzensizliÄŸi Nedir?
“Adet düzensizliÄŸi nedir?” sorusu kiÅŸinin normal döngüsünden daha erken ya da geç regl olmasıdır ÅŸeklinde yanıtlanabilir. Menstrüal siklus, kiÅŸinin ergenlik döneminde yaÅŸadığı ilk kanamadan menopoz döneminde yaÅŸayacağı son kanamaya kadar her ay düzenli olarak tekrarlanır. Bu tekrarlama 21 ile 35 günde birdir. 28 günde bir olarak da ifade edilebilir. KiÅŸide adet düzensizliÄŸi nedenleri saptanabilmesi için reglin gerçekleÅŸtiÄŸi ilk gün ile bir sonraki regl döneminde ilk kanama arasındaki gün sayısı takip edilmeli ve not edilmelidir. Bu süre 21 günden az ve 35 günden fazla aralıkla gerçekleÅŸmiÅŸse regl düzensizliÄŸinden söz edilebilir. Bunun yanında 3 ya da daha fazla periyotta regl olması, regl miktarı ve süresinin rutin döngüden daha az ya da fazla olması da regl düzensizliÄŸidir. Regl düzenini etkileyen bozukluklar ÅŸöyledir:
- Regl kanaması miktarının normalden fazla olması (Hipermenore)
- Kanamanın normalden az miktarda gelmesi (Hipomenore)
- Düzensiz tekrar eden ve fazla gelen kanama (Menometroraji)
- Regl süresinin uzaması (Menoraji)
- Regl kanamasının düzensiz olması (Metroraji)
- Ä°ki regl tekrarının 35 günden daha fazla olması (Oligomenore)
- Ä°ki regl tekrarının 21 günden daha az olması (Polimenore)
Düzensiz Döngü Uzunlukları ve Nedenleri
- Ergenler: 21-45 gün aralığının dışındaki döngüler
- YetiÅŸkinler: 24-38 gün aralığının dışındaki döngüler
Ä°ÅŸte döngülerin düzensiz olmasının nedenlerinden bazıları:
Neden Önemli?
Sürekli düzensiz olan döngüler kiÅŸinin saÄŸlık sorunları yaÅŸamasına neden olabilir. Ayrıca regl döngüsü kalp saÄŸlığı, metabolizma, uyku, doÄŸurganlık ve daha fazlasıyla ilgilidir. Bu nedenle olası sorunların mümkün olduÄŸunca erken teÅŸhis edilmesi ve sürecin bir uzman tarafından takip edilmesi önemlidir.
Adet DüzensizliÄŸi Neden Olur?
“Adet düzensizliÄŸi neden olur?” diye merak ediyorsanız iÅŸte bu sorunun yanıtı:
Genellikle hafif geçen düzensiz dönemlerin nedenleri:
- Perimenopoz
- Birincil yumurtalık yetmezliği (POI)
- Yeme bozuklukları (anoreksiya nervoza veya bulimia)
- Aşırı egzersiz
- Tiroid disfonksiyonu (çok fazla veya çok az tiroid hormonu)
- Kontrolsüz diyabet
- Cushing sendromu (vücudun strese tepkisinde kullanılan kortizol hormonunun yüksek seviyeleri)
- Adrenal bez ile ilgili sorun
- Hormonal doÄŸum kontrolü (doÄŸum kontrol hapları, enjeksiyonlar veya implantlar)
- Hormon içeren rahim içi araçlar (RÄ°A)
- Rahim boÅŸluÄŸunda yara izi (Asherman sendromu)
- Epilepsi veya zihinsel saÄŸlık sorunlarını tedavi eden ilaçlar gibi ilaçlar
Ağır veya uzun süreli regl kanamasının yaygın nedenleri ÅŸunlardır:
- Ergenlik (döngülerin yumurtlama ile iliÅŸkili olmayabileceÄŸi)
- Polikistik over sendromu (PCOS) (düzensiz fakat ağır kanama)
- Rahim miyomları (rahim kasının iyi huylu büyümeleri)
- Endometrial polipler (rahim zarının iyi huylu büyümesi)
- Adenomyozis (rahim duvarında uterus astarının varlığı)
- Lösemi, trombosit bozuklukları, pıhtılaÅŸma faktörü eksiklikleri veya (daha az yaygın) von Willebrand hastalığı gibi kanama bozuklukları
- Hamilelik komplikasyonları (düÅŸük)
Dismenorenin (regl ağrısı) yaygın nedenleri şunlardır:
- Endometriozis (rahim zarı rahim dışında büyür)
- Rahim anormallikleri (fibroidler veya adenomyozis)
- RÄ°A'lar
- Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara bağlı pelvik yara izi
- Ağır regl akışı
Adet DüzensizliÄŸi Belirtileri
Regli düzensizliÄŸi bazı belirtilerle takip edilebilir. Ä°ÅŸte adet düzensizliÄŸi belirtileri:
- Ağrı, kramp veya kusma
- BaÅŸ dönmesi
- Bir regl döngüsünün 21 günden kısa ve 35 günden az olması
- Kansızlık
- Reglin 2 günden az veya en fazla 7 günden fazla sürmesi
- Sık regl olma ya da uzun süre hiç olmama
- Sürekli yorgunluk
- Åžiddetli kanama
Adet DüzensizliÄŸi Tanısı Nasıl Konur?
“Adet düzensizliÄŸine ne iyi gelir?” sorusunun yanıtını almak adına tanılama yapılır. Bunun için hastanın ayrıntılı anamnezi alınır. Ayrıca regl kanamalarının aralığı, süresi ve miktarı da detaylı olarak öÄŸrenilir. Ek olarak aile öyküsü de alınarak kiÅŸinin kullandığı ilaçlar ve menopoz durumu da sorgulanır. KiÅŸiye fiziki ve jinekolojik muayene uygulanır. Ardından ultrason ya da gerekli olduÄŸunda da histeroskopi ile rahim içi ayrıntılı olarak incelenir. Rahim aÄŸzı kanseri ÅŸüphesi durumunda smear testi ve rahimden biyopsi alınır. Bunun yanında yumurtlama olup olmadığı serum progesteron testi ile gözden geçirilir. Detaylı laboratuvar testleriyle de hormonal inceleme gerçekleÅŸtirilir.
Adet DüzensizliÄŸi Nasıl Tedavi Edilir?
“Adet düzensizliÄŸi ne iyi gelir? Tedavisi nasıldır?” sorusunun yanıtı için regl düzensizliÄŸine neden olan faktörün saptanması önemlidir. Bu hususta kiÅŸiye uygulanan jinekolojik muayene, laboratuvar testleri ve radyolojik tetkikler ile tanılama gerçekleÅŸtirilerek buna uygun adet düzensizliÄŸi için ilaç ya da cerrahi tedavi yöntemi belirlenir. Rahimde ya da rahim aÄŸzında bulunan miyom veya polip durumunda laparoskopik histeroskopi uygulanır. Bunun dışındaki nedenler genellikle hormonal düzensizlikle ilgilidir. Bu durumda da ilaçlı tedavi uygulanır ve adet düzensizliÄŸi zararları giderilir.
Adet Geciktiğinde Ne Yapılmalıdır?
AÅŸağıdaki belirtilerden herhangi biriyle karşılaşırsanız vakit kaybetmeden doktorunuza görünmelisiniz:
- 90 gündür regl görmeme
- Dönemler arasında kanama
- Her 21 günden daha sık regl görme
- Her 35 günden daha az sıklıkta regl görme
- Reglin 1 haftadan fazla sürmesi
- Reglin aniden düzensizleÅŸmesi
Regl kanalarının normal döngüsü 21 ile 35 gündür. Bu dönem her kadında farklılık gösterdiÄŸinden 21 en erken ve 35 ise en geç gerçekleÅŸmesi gereken dönemdir. KiÅŸinin 15 günde adet görme nedenleri bazı kronik hastalıklardan, erken menopozdan, hızlı kilo alıp vermeden, ağır egzersizlerden, ani iklim ve çevre deÄŸiÅŸimlerinden, pıhtılaÅŸma bozukluklarından ya da karaciÄŸer ve böbrek hastalıklarından kaynaklı olabilir. Bu nedenle araÅŸtırılmalıdır.
“Korunmasız iliÅŸki adet düzensizliÄŸi yapar mı?” sorusuna verilebilecek en doÄŸru yanıt korunmasız iliÅŸki sonucu gebelik durumu yaÅŸanırsa bu regl düzensizliÄŸine neden olabilir ÅŸeklindedir. Mutlaka kadın hastalıkları ve doÄŸum uzmanına baÅŸvurulmalıdır.
“Adet düzensizliÄŸi için hangi bölüme gidilir?” diye merak ediyorsanız mutlaka kadın hastalıkları ve doÄŸum uzmanına baÅŸvurmalısınız.
“Adet düzensizliÄŸi için hangi doktora gidilir?” sorusunun yanıtı kadın hastalıkları ve doÄŸum uzmanıdır.
“40 yaşından sonra adet düzensizliÄŸi neden olur?” sorusu merak edenler için ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir: 40 yaşından sonra adet düzensizliÄŸi beklenen bir süreçtir. Bu süreçte yumurtalamanın bitmesi anlamına gelen menopoz görülür. 30 yaşından sonra adet düzensizliÄŸi ve 40’lı yaÅŸlardaki düzensizliklerin temel sebebi yumurtlama kalitesinin düÅŸmesidir.
“Adet düzensizliÄŸi neye yol açar?” sorusunun yanıtı: Genel olarak hormonal deÄŸiÅŸim kaynaklı görülen regl düzensizliÄŸi depresyon, kiÅŸide aÄŸrıların yaÅŸanması, hormonal dengenin etkilenmesi gibi durumlara neden olur.
“Adet düzensizliÄŸi kilo aldırır mı?” diye merak ediyorsanız bu dönemde hormonlar ve metabolizmada görülen deÄŸiÅŸimler nedeniyle vücudun su tutma düzeyinin artacağını bilmelisiniz. Bu nedenle adet düzensizliÄŸi karın ÅŸiÅŸkinliÄŸi ve kilo alma ÅŸeklinde bir etki yaratabilir.
“Adet düzensizliÄŸi kaç yaşında baÅŸlar?” sorusunun yanıtı da yumurtalama kalitesinin bittiÄŸi 40’lı yaÅŸlardan sonra regl düzensizliÄŸi baÅŸlar. 12 yaÅŸ adet düzensizliÄŸi ise son derece normal bir durumdur.
“Adet düzensizliÄŸi karın aÄŸrısı yapar mı?” diye merak ediyorsanız karın ve kasıklardaki aÄŸrının regl gecikmesi olduÄŸu dönemlerde artabileceÄŸini bilmelisiniz.
“Adet düzensizliÄŸi kısırlığa yol açar mı?” sorusu ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir: Regl düzensizliÄŸine neden olan hormonal sebepler, menopozal durum ya da polikistik over hastalığı tespit edildiÄŸinde kısırlık da görülebilir.
“Adet düzensizliÄŸi kaç yaşına kadar normal?” sorusu merak edenler için ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir: Türkiye’de regl olma yaşı 11 ile 14 arasındadır. Reglin baÅŸladığı ilk yıllarda düzensizlikler olabilir ve bu durum 2-3 yıl içerisinde düzelir.
Yorum Ekle
