AFT Nedir? AFT Nasıl Geçer?

 

AFT, her insanın hayatının bir döneminde yaÅŸadığı problemlerden biridir. Genelde ağızdaki AFT ÅŸeklinde görülen bu problem, küçük ve aÄŸrı veren açık yaralardır. Ağız yarası olarak da adlandırılan bu durum; ağızda çeÅŸitli bölgelerde bir ya da birden fazla sayıda ortaya çıkabilir. Hormonal deÄŸiÅŸiklikler nedeniyle kadınlarda daha sık rastlanan bu durum genel olarak 10 gün içinde kendiliÄŸinden geçer. Peki, yemek yemeyi ve hatta konuÅŸmayı sınırlandıran bu durumun etkilerini azaltmak için neler yapılabilir?

AFT Nedir?

“AFT nedir?” sorusu merak edenler için ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir:

Aftöz ülser olarak da tanımlanan ağız AFT; ağız dışında yanakların iç kısmında, damakta, dilde ve diÅŸ etinde de görülen oral ülserlerdir. Bulaşıcı olmayan bu yaraların kenarları kırmızı ya da sarı renkte olur. Ortasında ise beyaz küçük lezyonlar bulunur. Nedeni tam olarak bilinmeyen bu ağız yaraları stres, gıdalara karşı hassasiyet, ağız hijyenine önem vermeme, ağız içini ısırma, vitamin eksikliÄŸi ve hormonal deÄŸiÅŸimler nedeniyle yaÅŸanabilir. Genellikle 5-10 gün içerisinde kendi kendine geçen bu durum yemek yemeye, içmeye, konuÅŸmaya ve hatta yutmaya engel olabilir. AFT; boyutuna ve iyileÅŸme süresine göre sınıflandırılır.

• Minör AFT: En sık görülen bu aft türünün çapı 1 cm’den küçüktür. Herhangi bir iz bırakmadan kısa sürede iyileÅŸir.
• Majör AFT: Çapı 1 cm’den büyüktür. Ä°z bırakabilen bu AFT uzun sürede iyileÅŸir.
• Herpetiform AFT: Çlok nadir görülür. Bu AFT türünde çok sayıda ülser bir arada görülür ve 7 ile 30 gün arasında iyileÅŸir.

 

AFT Neden Olur?

“Ağızda AFT neden olur nasıl geçer?” sorusu da merak edilenler arasında.

Dildeki AFT, boÄŸazdaki, damaktaki ve diÄŸer bölgelerdeki yara yaygın olarak görülen bir problemdir. Genç kızlarda ve kadınlarda yaygındır. Bu yaraların ilk görülmesi yaşı ise 20’li yaÅŸlardır. Ancak yaşın ilerlemesi ile AFT oluÅŸma riski azalır. Bu durumun kesin bilinen bir nedeni yoktur ancak birçok faktör durumu tetikleyebilir. Ä°ÅŸte bu faktörler:

• Stres
• Uykusuzluk
• Ağız travmaları
• Sodyum lauril sülfat içeren ağız bakım ürünleri
• Kahvenin sık sık tüketilmesi
• Ağız hijyenine önem verilmemesi
• Turunçgil ve çilek gibi yüksek asitli meyvelere olan hassasiyet
• Regl döneminde yaÅŸanan hormonal deÄŸiÅŸimler
• Bağışıklık sisteminin düÅŸük olması
• Demir, çinko ve kalsiyum eksikliÄŸi
• B12 eksikliÄŸi

 

AFT Belirtileri Nelerdir?

AFT ilk olarak küçük bir kabarcık olarak belirti gösterir. Bu kabarcığın kenarları kırmızıdır. Bu durumdan etkilenen alan ise maksimum 0,5 cm geniÅŸliÄŸindedir. Ağız içi AFT yemek yerken, sıvı tüketirken ve konuÅŸurken hassasiyet yaratır. BoÄŸazda AFT görülmesi durumunda da yutkunma sorunu yaÅŸanır.

AFT Nasıl Geçer? Neler Ä°yi Gelir?

“AFT nasıl geçer?” sorusu merak edenler için ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir:

Bulaşıcı olmayan ve genellikle kendi kendine geçen AFT’de iyileÅŸme tamamen boyutuna baÄŸlıdır. Küçük yaralar 1-2 hafta içinde geçer ve iz kalmaz. Ancak büyük yaraların iyileÅŸmesi biraz daha uzun sürer ve bu yaralar iz bırakabilir. Bu yaraların tedavisinde genel olarak analjezik ve antimikrobik içeren spreyler ya da ağız gargaraları reçete edilir. KiÅŸinin tedavi süresince acılı, bol baharatlı, tuz yemeklerden, turunçgiller, asitli içeceklerden ve alkolden uzak durması önemlidir. Yine bu süreçte ağız içi hijyenine önem verilmelidir. Peki “AFT Yarasına ne iyi gelir?” Genel olarak 7 ile 10 gün içinde geçen bu durumdan kurtulmak adına aÅŸağıdaki yöntemler uygulanabilir:

• Aşırı sıcak, acı, baharatlı ve asit yiyecek / içeceklerden uzak durulmalıdır.
• Karbonatlı ya da tuzlu su ile gargara yapılmalıdır.
• Vitamin ve mineral takviyesi alınmalıdır.
• Doktor tarafından verilen ilaçlar aksatılmamalıdır.

AFT Neye Ä°ÅŸaret Eder?

Ağız yarası olarak da adlandırılan bu durum genel olarak zararsızdır ancak ÅŸiddetli aÄŸrıya neden olabilir. BoÄŸaz AFT durumunda da yutkunma güçlüÄŸü yaÅŸanabilir. Bu yaraların temelinde vitamin ve mineral eksikliÄŸi, ülseratif kolit, Behçet hastalığı nedeniyle damar iltihabı, üveit, bağışıklık sisteminin zayıflaması, Reiter hastalığı ve Crohn hastalığı gibi durumlar yatabilir.

AFT Bulaşıcı Mı?

Bulaşıcı değildir.

BoÄŸazda AFT Neden Çıkar?

Ağız hijyenine önem verilmemesi ve boÄŸazı tahriÅŸ eden yiyeceklerle içeceklerin tüketilmesi bu durumun yaÅŸanmasında etkilidir.

AFT Kaç Günde Geçer?

BU süre AFT yarasının oluÅŸtuÄŸu bölge ve yaranın boyutu ile yakından ilgilidir. Ancak iyileÅŸme süresi genel olarak 7 ile 10 gündür.

AFT Oluşumu Nasıl Engellenebilir?

“AFT nasıl geçer evde neler yapılabilir?” sorusunun yanıtı da aÅŸağıdaki gibidir:

• DiÅŸ hijyenine önem vermek,
• Dengeli ve saÄŸlıklı beslenmek,
• TahriÅŸ edici besinlerden uzak durmak,
• AÄŸza tam oturmayan takma diÅŸ kullanımından uzak durmak.

 

AFT Ä°çin Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?

“AÄŸzımdaki AFT geçmiyor?” diyorsanız ve iyileÅŸme 3 haftadan uzun sürüyorsa mutlaka bir doktora görünmelisiniz. Ağız ülseri alınan önlemlere raÄŸmen 10 gün içinde geçmiyorsa ve ÅŸiddetleniyorsa yaÅŸamı olumsuz yönde etkileyebilir. Bu yaralara acil tıbbi yardım gerektiren aÅŸağıdaki belirtiler de eÅŸlik edebilir:

• Yaranın 3 haftadan daha uzun sürmesi ve iyileÅŸmemesi,
• Genital bölgede de yara oluÅŸumu,
• Ä°shal,
• Åžiddetli aÄŸrı.

AFT Tanısı

Bu yaranın tanısında klinik bulgular yeterli olur. Ancak kiÅŸide sık tekrarlayan ve ÅŸiddetlenen AFT durumunda çeÅŸitli tanı testlerine baÅŸvurulur. Tam kan sayımı (hemogram) testi bu tanıda oldukça önemlidir. Bu test ile demir, folat ve B12 vitamini eksikliÄŸi durumlarına baÄŸlı olarak görülen AFT öyküsü net bir ÅŸekilde tanımlanır.