Kuduz Hastalığı Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

 

Kuduz hastalığı evcil hayvanlar ile yabani memeli hayvanların hastalanmasına neden olan bir tür virüs hastalığıdır. Türkiye’de görülen kuduz vakalarının %90’ı köpeklerden kaynaklanır. Erken müdahalenin önemli olduÄŸu bu hastalıkta semptomlar baÅŸladıktan sonra tedavisi pek mümkün deÄŸildir. Bu nedenle ölüm riski bir hayli yüksektir. Bu riskten korunmak adına kuduz riskine neden olan temas ya da yaralanma durumlarında mutlaka kiÅŸiye kuduz aşısı yaptırılmalıdır. Bu hastalıkla ilgili merak edilenleri ve bilinmesi gerekenleri 28 Eylül Dünya Kuduz Günü adına sizler için derledik.

Kuduz Hastalığı Nedir?

“Kuduz hastalığı nedir?” sorusu merak edenler için ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir: Enfekte olan hayvanların salyasından insanlara geçen ölümcül bir virüs hastalığıdır. Bu hastalık genel olarak ısırma ile bir canlıdan diÄŸerine bulaşır. Türkiye’de kuduz olma ve bunun bulaÅŸtırma oranı en yüksek hayvan türleri at, keçi, inek, eÅŸek, köpek, kedi, domuz, kokarca, kirpi, ayı, kurt, çakal, köstebek, yarasa, sansar ve tilkidir. Erken müdahalenin son derece önemli olduÄŸu bu hastalıkta semptomlar görüldüÄŸünde hemen hemen her vakada ölüm yaÅŸanır. Bu sebeple kuduza yakalanma riski olan kiÅŸilerin korunmak için kuduz aşısı yaptırması zorunludur. Peki kuduz insanı kaç günde öldürür? Ölüm, kiÅŸide belirtilerin baÅŸlamasıyla günler içinde yaÅŸanır.

Kuduz Hastalığı Türleri

Kuduz hastalığının iki çeÅŸidi bulunmaktadır. Kuduz hastalığı türleri aÅŸağıdaki gibidir:

Felçli kuduz hastalığı: Ortaya çıkması uzun süren kuduz hastalığı türüdür. Bu hastalarda yavaÅŸ seyirde geliÅŸen felç durumu yaÅŸanır ve hastalar yaÅŸamını yitirir.

Öfkeli kuduz hastalığı: Bu durumu yaÅŸayan kiÅŸilerde düzensiz ve hiperaktif davranışlar gözlemlenir. Bunun yanı sıra kiÅŸi endiÅŸelidir, uyuyamaz, bilinci bulanıktır, aÄŸzında aşırı derecede köpürme ve tükürük bulunur.

Kuduz Hastalığı Belirtileri

Kuduz hastalığı belirtileri genel olarak grip hastalığının belirtileri ile benzerdir ve günlerce sürebilir. Bu aÅŸamanın sonrasında da aÅŸağıdaki belirtiler gözlemlenir:

• Ajitasyon
• Akıl karışıklığı
• Anksiyete
• Aşırı tükürük üretimi
• AteÅŸ
• BaÅŸ aÄŸrısı
• Halüsinasyonlar
• Hiperaktivite
• Isırılan bölgede duyu deÄŸiÅŸikliÄŸi
• Kısmi felç
• Kusma
• Mide bulantısı
• Uykusuzluk
• Yutma güçlüÄŸü nedeniyle sudan korkma

 

Kuduz Hastalığı Nedenleri

Bu enfeksiyonun en önemli nedeni kuduz virüsüdür. Bu virüs enfekte olan canlının tükürüÄŸü ile yayılım gösterir. Memeli türlerin tamamı bu virüsü diÄŸer türlere bulaÅŸtırır ve kuduz hastalığı insan yayılımı da gösterir. Nadir vakalarda da enfekte olan tükürük, açık yara, ağız ya da göz gibi dokularla temas ederek geçebilir. Yani enfekte olmuÅŸ bir hayvanın kiÅŸide açık duran kesik ya da yarayı yalaması ile meydana gelebilir. Daha da nadir durumlarda virüs, organ ve doku nakli alıcısına enfekte bir organ ile taşınabilir. Bunun yanı sıra kuduz olmuÅŸ bir hayvanın sütü ya da etinin çiÄŸ olarak tüketilmesi de bulaÅŸma nedenleri arasındadır. DiÄŸer nedenler de ÅŸöyle sıralanabilir:

• Afrika ve GüneydoÄŸu Asya ülkeleri baÅŸta olmak üzere kuduzun yaygın bir ÅŸekilde yaÅŸandığı ülkelere seyahat etmek ve yaÅŸamak
• Önlem almadan yarasa maÄŸaralarında bulunmak
• Kuduz virüsü ile laboratuvar ortamından temas etmek

Kuduz Hastalığı Nasıl Bulaşır?

“Kuduz hastalığı nasıl bulaşır?” sorusu merak edenler için ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir: Kuduz virüsü ile enfekte olmuÅŸ bir hayvanın ısırığı en yaygın bulaÅŸma nedenidir. Kuduz hayvanın salyasından taşınan bu virüs ısırık nedeniyle açılan yara gibi derideki açıklıktan vücuda girer. Virüsün ısırık dışı bulaÅŸma yolu da virüsün aerosol parçacıklarının solunum yolu ile alınması ya da kuduz olmuÅŸ hayvanın kiÅŸinin yaralı cildini, aÄŸzını, gözlerini ya da burnunu yalamasıdır. Peki insandan insana kuduz bulaşır mı? Bu hastalık virüsle enfekte olmuÅŸ yarasa ya da hayvanların ısırması ile tükürükle bulaşır. Bu hastalıkla enfekte olmuÅŸ bir insanın bir diÄŸer insana bulaÅŸtırmasına dair bildirilmiÅŸ bir vaka yoktur.

Kuduz Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Kuduz hayvan tarafından ısırılan bir bireye virüsün bulaşıp bulaÅŸmadığını tespit eden bir yol yoktur. Belirtiler baÅŸladığında da geç kalınmıştır. Bu sebeple virüse maruz kalma olasılığı olan kiÅŸilerin en kısa sürede kuduz aşısı yaptırması önemlidir ve zorunludur.

Kuduz Hastalığının Tedavisi

“Kuduz hastalığının tedavisi var mı?” diye merak ediyorsanız iÅŸte bu sorunun yanıtı: Etkili bir kuduz hastalığının tedavisi bulunmaz. Çok az sayıda insan bu hastalıktan kurtulmuÅŸtur. Bu nedenle virüse maruz kalan kiÅŸilerin bir dizi aşı olması gerekir. Bu aşı vücuda virüsle savaÅŸmayı öÄŸretir.

Kuduz Hastalığı Nasıl Önlenir?

“Kuduz hastalığı bulaşıcı mı? Önlenebilir mi?” sorusu da merak edilenler arasındadır. Bu durumun yaÅŸanma riskini azaltmanın en etkili yolu kuduz hayvanlarla temas etmemek ve bu hayvanlarla temas eden evcil hayvanları en kısa sürede aşılatmaktır. Seyahate çıkacak bireyler de kuduz aşısı yaptırmayı düÅŸünmelidir.

Hayvan Isırması Sonrası Ne Yapılmalıdır?

Kuduz tedavisi olmadığından hayvan tarafından ısırılan kiÅŸiler en kısa sürede tıbbi yardım almalıdır. Isırılan bölge en kısa sürede sabun ve bol su ile temizlenmelidir.

Kuduz Hastalığı Kuluçka Süresi

Kuduz hastalığı kuluçka süresi de merak edilen konular arasında. Kuduz kuluçka süresi, kuduz virüsü ile enfekte olmuÅŸ bir hayvan tarafından ısırılan anı takiben genel olarak 14-90 gündür. Bu süre küçükbaÅŸ hayvanlarda 3 ay, at ve sığırlarda da 6 aya kadar uzayabilir. Ä°nsanlardaki en uzun kuluçka süresi de 19 yıldır. Kuluçka süresinde bu hastalığın evreleri de kuluçka evresi, prodrom, akut nörolojik dönem, koma ve ölümdür.

Kuduz Aşısı

Kuduz virüsüne yakalanma riski yaşıyorsanız en etkili önlem aşı olmaktır. Günümüzde yapılan kuduz aşısı eski yıllardaki aşılara göre yan etkisi yok denecek kadar azdır ve daha etkilidir. Bu aşı ilk gün, 3.gün, 7. gün, 14. gün, 28. gün ve 90. gün tarihlerinde koldan 1 doz olacak ÅŸekilde uygulanır. Riskin çok yüksek olduÄŸu durumlarda da kuduz antiserumları kullanılır.