Öpücük Hastalığı Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

 

Öpücük hastalığı, tıp literatüründe enfeksiyöz mononükleoz olarak da adlandırılan ve Epstein-Barr virüsü nedeniyle yaÅŸanan bir hastalıktır. Bu hastalık ağız, vücut ve boÄŸaz salgıları ile kiÅŸiden kiÅŸiye bulaşır. Özellikle tükürük yolu ile bulaÅŸması nedeniyle öpücük hastalığı olarak da adlandırılır. Sıklıkla ergenlik döneminde görülse de her yaÅŸtan insan tarafından yaÅŸanabilir. ÇoÄŸu insan bu hastalığı 1 yaÅŸ civarında geçirir ancak küçük çocuklarda belirti görülmediÄŸinden tanı konulamaz. Peki EBV enfeksiyonu nedir? Nasıl geçer?

Öpücük Hastalığı Nedir? EBV Virüsü Nedir?

“EBV nedir?” sorusu konu hakkında merak edilen konular arasında. Mono hastalığı, enfeksiyöz mononükleoz gibi isimlerle de anılan öpücük hastalığı, Epstein-Barr virüsü kaynaklı yaÅŸanan ve bulaşıcı olan hastalıklardan biridir. Ancak diÄŸer virüsler de nadir olarak bu hastalığa sebebiyet verebilir. EBV virüsü genel olarak gençlerde görülür.

Öpücük Hastalığı Neden Olur?

“Öpücük hastalığı neden olur?” diye merak ediyorsanız bu hastalığın virüs kaynaklı olduÄŸunu bilmelisiniz. EBV, uçuÄŸun yaÅŸanmasına neden olan Herpes virüsü ailesindendir ve dünya genelinde yaygın olan virüslerdendir.

Öpücük Hastalığı Nasıl Bulaşır?

“Öpücük hastalığı nedir?” sorusu kadar bu hastalığın nasıl bulaÅŸtığı da merak edilen konular arasında. Ä°ÅŸte “Öpücük hastalığı nasıl bulaşır?” sorusunun yanıtı: Bu hastalık tükürük yolu ile bulaşır. Hastalığa neden olan virüsü taşıyan kiÅŸilerin boÄŸazında bulunan virüs öpüÅŸme, kiÅŸisel bakım ürünlerinin ortak kullanımı, hapşırma ve öksürme ile etrafa yayılır. Virüsün vücuttaki inkübasyon periyodu uzundur. Bu nedenle taşıyıcılar bu virüsü vücutlarında bulunduÄŸunun farkında olmayabilir. Bu virüs enfeksiyonun ardından boÄŸazda 3 aydan uzun bir süre bulunabilir ve etrafa saçılmaya devam edebilir. Bu virüsü diÄŸer bulaÅŸma yolu bardak, kaşık, çatal ve kiÅŸisel bakım ürünlerinin ortak kullanımıdır. Ayrıca kan yolu ile de bulaşır.

Öpücük Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Enfeksiyöz mononükleoz, virüs vücuda girdikten sonra 4-8 hafta sonra belirti yaratır ve bu virüs için kuluçka süresidir. Öpücük hastalığı belirtileri ise vakaların %50’sinde bu kuluçka süresinin sonunda ortaya çıkar. Çocuklarda ise herhangi bir belirti gözlemlemek neredeyse imkansızdır. EBV hastalığı çocuklarda genellikle fark edilmeden iyileÅŸme gösterir. Ancak belirli nedenlerle çocukların %10’unda bazı belirtiler gözlemlenebilir. YetiÅŸkinlerde öpücük hastalığı nadir görülen bir hastalıktır. Bunda yetiÅŸkinlerin ergenlik döneminde bu enfeksiyonu geçirip bağışıklık kazanması etkilidir. YetiÅŸkinlerde öpücük hastalığı tedavisi bu nedenle kısa sürer. Tipik olarak 2 ay süren hafif belirtiler ise ÅŸöyledir:

• Enerji azlığı,
• Halsizlik,
• Ä°ÅŸtahsızlık,
• Titreme,
• Yorgunluk.

 

Ä°leri aÅŸama EBV belirtileri ise dirençli ateÅŸ, bademciklerde ÅŸiÅŸme, boÄŸazda kızarıklık ve aÄŸrı, baÅŸ aÄŸrısı, gece terlemesidir. Bu hastalığın görüldüÄŸü vakaların 3/1’inde bademcikler beyazımsı bir zarla kaplıdır. Bazı vakalarda karaciÄŸer veya dalakta ÅŸiÅŸme ile aÄŸrı bir semptom tablosu oluÅŸabilir.

Öpücük Hastalığı Ä°çin Risk Faktörleri Nelerdir?

“Enfeksiyöz mononükleoz nedir? Risk faktörleri nelerdir?” sorusu da merak edilen konular arasında. Bu hastalık için riskli grupta bulunan bireyler aÅŸağıdaki gibidir:

• 15-30 yaÅŸ arası genç ve öÄŸrenciler,
• Doktorlar,
• Hasta bakıcılar,
• HemÅŸireler,
• Tıp stajyerleri,
• Kanser gibi bağışıklık sistemini baskılayan hastalığı olanlar,
• Öpücük hastalığı kanser hastaları için de risklidir. Kemoterapi sonrası alınan ilaçlarla bağışıklık sisteminin baskılanması ile yaÅŸanabilir.

 

Öpücük Hastalığı Nasıl TeÅŸhis Edilir?

“Öpücük hastalığı nasıl geçer?” sorusu detaylı bir tanı aÅŸamasını gerekli kılar. Enfeksiyöz mononükleoz ayırıcı tanı için hastanın yaşı önemli bir faktördür. Özellikle 15-25 yaÅŸ arası kiÅŸilerde görülen enfeksiyöz mononükleoz tanısı için en yardımcı semptomlar ÅŸiÅŸmiÅŸ lenf bezleri, yüksek ateÅŸ ve boÄŸaz aÄŸrısıdır. Enfeksiyöz mononükleoz tanı kriterleri arasında antikor testleri ve tam kan sayımı bulunur. Virüsle enfekte olmuÅŸ kiÅŸilerin kan testi sonucunda normalden yüksek miktarda lenfosit hücresi görülür. Ayrıca beyaz kan hücreleri olaÄŸandışı görünüme sahiptir. KaraciÄŸer fonksiyonları anormaldir. Trombositler ve nötrofiller normalden daha azdır. Tanılamada hastaya fiziki muayene uygulanır ve tanıyı kolaylaÅŸtıracak kan testleri istenir.

Öpücük Hastalığı Tedavisi Nedir? Öpücük Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

EBV tedavisi olan bir hastalık deÄŸildir. Bununla birlikte yüksek ateÅŸ, boÄŸazda aÄŸrı ve bademciklerde ÅŸiÅŸmenin azalması için hastaya ilaçlar reçete edilebilir. Hastaya herhangi bir tedavi uygulanmasa bile bu hastalık 1-2 ay içinde kendi kendine düzelir. Hastada bazı komplikasyonların geliÅŸmesi durumunda da multidisipliner tedavi uygulanarak ciddi vakalarda gastroenterolog, enfeksiyon hastalıkları uzmanı, nörolog, kardiyolog veya hematolog ve diÄŸer tıbbi uzmanlar birlikte hareket edebilir. Hafif olgularda ise belirtileri azaltmaya yönelik bir tedavi uygulanır. Evde uygulanan tedavilerde de bol sıvı tüketimi, yatak istirahati, sıcak tavuk çorbası tüketimi önerilir. Peki öpücük hastalığı ne kadar sürer? EBV kaç günde geçer? Ä°yileÅŸme 2-4 haftalık bir süreci kapsar. Ancak bazı vakalarda bu süre 6 ayı bulabilir.

Öpücük Hastalığı Ne Yemeli?

“Öpücük hastalığına ne iyi gelir?” sorusu da konu hakkında sıklıkla merak edilir. Öpücük hastalığı beslenme ve iyi dinlenme gerektiren bir süreci kapsar. Enfeksiyöz mononükleoz klinik belirtiler gösteren iyileÅŸme sürecinde hasta yorucu fiziksel aktivitelerden uzak durmalı ve bol bol dinlenmeli. Hastaların yeterince sıvı tüketmesi de bu süreçte önemli. Ä°yileÅŸme sürecinde bağışıklığı destekleyen besinlerin tüketilmesi de gerekli. Bu nedenle beslenme rutinine arpa, dolmalık biber, domates, elma, esmer pirinç, Hindistan cevizi yağı, somon, tam tahıllı besinler, yeÅŸil çay, yeÅŸil yapraklı sebzeler, zeytinyağı gibi antienflamatuar ve antioksidan özelliÄŸi olan besinler eklenmelidir. Hastaların iyileÅŸme döneminde uzak durması gereken besinler de alkol, beyaz pirinç, beyaz undan yapılmış ekmek, makarna, bisküvi, kraker gibi atıştırmalıklar, kızartılmış yemekler, ÅŸekerli atıştırmalıklardır.

EBV virüsü tekrarlar mı?

“Öpücük hastalığı tekrarlar mı?” diye merak ediyorsanız bu hastalığın bir kez geçirildiÄŸinden kiÅŸide bağışıklık yarattığını ve hayat boyu bir daha tekrar etmediÄŸini bilmelisiniz.

EBV virüsü kanser yapar mı?

Enfeksiyöz mononükleoz bulguları burkitt lenfoma, nazofarenks kanseri gibi bazı kanser türleri ile iliÅŸkilidir. Ancak kesin olarak kansere neden olduÄŸuna dair net bir bilgi bulunmamaktadır.

Bebeklerde Öpücük Hastalığı

Bebeklerde öpücük hastalığı sıradan bir üst solunum yolu enfeksiyonu ile karıştırılabilir. Bebeklerde öpücük hastalığı belirtileri ateÅŸ, bademciklerde büyüme ve beyaz iltihaplanma, baÅŸ aÄŸrısı, boÄŸaz aÄŸrısı, cilt döküntüsü, dalakta büyüme, karaciÄŸerde büyüme, tüm vücut lenf bezelerinde büyüme, vücutta halsizlik ve yorgunluk ÅŸeklinde görülebilir. Öpücük hastalığı bebeklerde 15-20 gün kuluçka süresine sahiptir. Bebeklerde öpücük hastalığı tedavisi virüs etkin özellikte olduÄŸundan antibiyotik ile etkisiz olabilir.