Çocuklar Neden Kabız Olur?

 

Çocuklarda kabızlık oluÅŸmasının en yaygın sebeplerinden biri beslenme ÅŸekli ve beslenme düzeni alışkanlıklarının yanlış olması. Çocuklarda kabızlığın nedenlerinden bir diÄŸeri de beslenme alışkanlığının dışında hipotiroidi yani tiroit bezlerinin yavaÅŸ çalışmasıdır ve bu durum kan tahlili ile belli olmaktadır. Bazı çocuklarda bağırsakların daha yavaÅŸ çalışması tembel bağırsak durumunda kabızlığa sebep olur. Ambalajlı ürünler, hazır gıdalar, sert posalı yiyecekler ve hamur iÅŸinin çok fazla tüketilmesi sindirimi bozacağı gibi uzun vadede bu tür beslenme kabızlığa neden olur. Kabızlık durumunu engellemek için öncelikle abur cubur beslenmeden çocukları uzak tutmak ve posalı yiyecekler özellikle meyve, sebze, günlük olarak da su, yoÄŸurt tüketimini arttırmak önemlidir. Peki, çocuklarda kabızlık nasıl giderilir? Evde neler yapılabilir? Ä°ÅŸte bu sorunun yanıtı:

Çocuklarda Kabızlık Nedir?

Tıp literatüründe konstipasyon olarak da adlandırılan kabızlık hem bebeklerde hem de çocuklarda sık görülür. Kabızlık; katı gaitanın zorlukla ve seyrek dışkılanması durumunu ifade eder. Seyrek dışkılama her çocuk özelinde farklı olmakla birlikte çocuklarda 2 günde 1 ve 1 günde 2 dışkılama normal sayılır. Anne sütüyle beslenen bebeklerdeki dışkılama sıklığı ise daha fazladır. Bebek ve çocuklarda görülen kabızlığın altında yatan nedenlerin belirlenmesi, yaÅŸam ve beslenme tarzında deÄŸiÅŸikliklerin yapılması tedavide atılması gereken ilk adımdır. Bu süreçte çocuÄŸun tuvalet alışkanlığını düzenlemek ve yalnızca doktor tarafından yazılan ilaçları kullanmak sorunun giderilmesinde yardımcıdır.

Çocuklarda Kabızlık Neden Olur?

“Çocuklarda kabızlık neden olur?” sorusu ebeveynlerin sıklıkla merak ettiÄŸi konular arasında. Yaygın görülen çocuklarda kabızlık nedenleri arasında beslenme düzenindeki deÄŸiÅŸimler bulunur. Sık karşılaşılan basit kabızlık durumu anne sütü ile beslenen çocuklarda sütü kesilip yerine yeni besinlere geçilmesi ve bu besinlere uyum saÄŸlama sürecinde yaÅŸanır. Yine aynı dönemde baÅŸlayan tuvalet eÄŸitimi de çocuklarda kabızlığın nedenleri arasındadır. Bunun yanında nadir olarak da anne sütüne ek olarak bebeÄŸe yeni besinler verilmeye baÅŸlanması da duruma neden olabilir. Bu nedenle çocuÄŸun beslenme düzeni için seçilen besinin niteliÄŸi önemlidir. Bununla birlikte kabızlığın görülmesinde çocuÄŸun bünyesi de belirleyicidir. Ek olarak kullanılan ilaçlar da kabızlığa sebebiyet verebilir. Kabızlık bazı hastalıklara da iÅŸaret ediyor olabilir. Bu hastalıklardan bazıları aÅŸağıdaki gibi sıralanabilir:

Bebeklerde

• Anne sütünden inek sütüne geçiÅŸ döneminde aşırı inek sütü tüketimi,
• BebeÄŸin beslendiÄŸi mama konsantrasyonunun deÄŸiÅŸtirilmesi,
• BebeÄŸin emdiÄŸi dönemde annenin kabız olma durumu,
• Bebek döneminde demir ilacı kullanımı,
• DiÅŸ çıkarma döneminde bebeÄŸin yanlış beslenmesi,
• Katı gıdaya geçiÅŸ dönemi.

Çocuklarda

• Anüsün daha aÅŸağıda yerleÅŸmesi nedeniyle oluÅŸum gösteren anal fissür,
• Aşırı derecede abur cubur tüketimi,
• Bağırsak yavaÅŸlığı ve geniÅŸliÄŸi gibi doÄŸuÅŸtan gelen sorunlar,
• ÇocuÄŸun dışkılama sırasında yaÅŸadığı aÄŸrı nedeniyle tuvalete gitmeme durumunu alışkanlık edinmesi,
• ÇocuÄŸun hayatın kardeÅŸ, okul deÄŸiÅŸimi, ebeveyn ayrılığı gibi durumlar yaÅŸaması,
• ÇocuÄŸun sürekli lifsiz ve karbonhidratlı gıdalar tüketmesi,
• Fast-food beslenme,
• Kalın bağırsaktaki sinir sisteminin iyi geliÅŸmemesi,
• Kullanılan ilaçlar,
• Makatta darlık,
• Oyun ya da belirli nedenlerle çocuÄŸun tuvalet ihtiyacını ertelemesi,
• Sulu ve posalı yemekler yerine katı gıdalarla beslenme ÅŸekli,
• Tiroid hormonunun az salgılanması,
• Yeterli su tüketilmemesi.

Çocuklarda Kabızlığın Belirtileri Nelerdir?

Bebeklerde sık görülen kabızlık belirtileri:

Bazı bebeklerde dışkılama günde birkaç kez olacak ÅŸekilde yapılırken dışkılama sıklığı bazı bebekler için 2-3 günde 1 olacak ÅŸekildedir. Bu durumda ailelerin panik yapmaması önemlidir. Ancak çocuÄŸun dışkısı sert ve çocuÄŸun dışkılama sırasında zorlanmasına neden oluyorsa, çocuk aÄŸrı hissediyorsa gerçek bir kabızlık durumu söz konusudur. Kabızlık yaÅŸayan bebekler aÄŸlama nöbeti, uykusuzluk ve genel olarak huysuzluk yaÅŸayarak belirti verir. Ayrıca bebeÄŸin makat bölgesinde çatlaklar, karın aÄŸrısı da belirtiler arasındadır. Bu durumda doktor bebeÄŸin ekstra sıvı almasını ya da bir miktar meyve püresi tüketmesini önerebilir. Kabızlığın sürmesi, bebekte bulantı ya da kusma olması durumunda mutlaka doktora baÅŸvurulmalıdır.

Çocuklarda sık görülen kabızlık belirtileri:

ÇocuÄŸun birkaç gün tuvalete çıkamaması, tuvaletini yaparken zorlanması, katı dışkılama, karın aÄŸrısı, karında ÅŸiÅŸlik, makattan kan gelmesi, iÅŸtahsızlık, yaÅŸanan sızıntı nedeniyle iç çamaşırının kirlenmesi, makatta taÅŸlaÅŸmış dışkının yapılmaması sebebiyle yeni gelen ve daha yumuÅŸak olan dışkının kaçırılması (Enkomprezis), huysuz davranışlar, sık yaÅŸanan idrar yolu enfeksiyonları, dışkının mesaneye baskı uygulaması nedeniyle çocuÄŸun idrar kaçırması da çocuklarda görülen kabızlık belirtileri arasındadır.

Kabızlığın GeçmediÄŸi Durumlarda Neler Yapılmalıdır?

“3 yaşında oÄŸlum sürekli kabız” ebeveynlerin sıklıkla dile getirdiÄŸi ÅŸikayetler arasında. Çocuktaki kabızlığın ilerlemesi ya da doktor tarafından reçete edilen ilaçlara yanıt verilmemesi durumunda kapsamlı bir araÅŸtırma için çocuÄŸun çocuk gastroenterolojisi uzmanına götürülmesi önemlidir. Bu aÅŸamada kabızlık nedenleri ve bu nedenlere ait tetkikler ve ileri inceleme uygulanır.

Çocuklardaki kabızlık makatta kanamalara neden oluyorsa, çocuk dışkı yapamıyorsa, ishal atakları yaşıyorsa bu belirtiler nedeniyle çocuÄŸa rektoskopi, rektal manometri, kolonoskopi incelemeleri yapılabilir. Kapsamlı tedavi için de çocuk cerrahisi uzmanına baÅŸvurulmalıdır.

Çocuklarda Kabızlık Tanı Yöntemleri Nelerdir?

Çocuklarda kabızlık ve tedavisi için doÄŸru tanı önemlidir. Ebeveynlerin tanı koyabilmesini saÄŸlayan ilk belirti bebek ya da çocuÄŸun dışkısını yaparken zorlanması ve acı çekmesidir. Bunun yanında dışkılama aralıklarının giderek uzaması da belirtiler arasındadır. Ancak kendi başına dışkılama yapabilen çocukların dışkılama seyrekliÄŸi ebeveynlerin gözünden kaçabilir. En doÄŸru tanı için çocuk doktoru tarafından fiziki muayene uygulanır ve bu muayenede çocuÄŸun tuvalet ve beslenme alışkanlıkları deÄŸerlendirilir. Bu deÄŸerlendirme neticesinde de tanı konulur.

Çocuklarda Kabızlık Tedavisi Nasıldır?

Uzun süre devam eden ya da eksik yöntemle tedavi edilen kabızlık, çocuÄŸun anüs kenarında çatlaÄŸa neden olur. Sonraki süreçte anüs kenarlarında mor damar geniÅŸlemesi oluÅŸur. Kabızlığın tam tedavi edilmemesi durumunda çocuÄŸun ileri yaÅŸlarında hemorid (basur) yaÅŸama riski oluÅŸur. Kabızlığın uzun sürmesi dışkılama mekanizmasının bozulmasına neden olabilir. Hatta bu süreci dışkı kaçırma ve dışkıyı tutamama gibi güç durumlar izleyebilir. Bu nedenle uygulanan tedavinin ilk aÅŸamasında elde edilen doÄŸru sonuçlar nedeniyle tedavi hemen kesilmemeli, durumun tekrar etmemesi adına tedavi dikkatle sürdürülmeli. Tedavide kabızlığın derecesi deÄŸerlendirilerek çocuÄŸa dışkı yumuÅŸatan etkide ilaçlar doktor tarafından reçete edilir. Ayrıca çocuÄŸun makat bölgesinde çatlak varsa tedavisi gerçekleÅŸtirilir ve tüm tedavi süreci çocuÄŸun acı duymadan dışkılaması saÄŸlanana kadar sürdürülür.

“Çocuklarda kabızlık nasıl geçer?” diye merak ediyorsanız iÅŸte yapabilecekleriniz: Çocuklarda kabızlık tedavisi çocuÄŸun beslenmesiyle de desteklenmeli. Bu hususta muz, havuç, elma, aşırı inek sütü tüketimi, çay, kola gibi besinler kabızlık bitene kadar çocuÄŸa verilmemeli. Ek gıda sürecinde de muz, havuç, elma çocuÄŸa aşırı verilmemeli. Bu süreçte çocuÄŸun saÄŸlıklı tuvalet alışkanlığı kazanması da desteklenmeli.

Kabızlığın Neden Olduğu Sorunların Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kabızlık çocukta anal fissür, makat sarkması ve dışkı kaçırma sorunlarının yaÅŸanmasına neden olabilir. Anal Fissür durumunda kabızlık tedavisinin yanında ılık oturma banyoları ve bölgeye uygulanan aÄŸrı kesici kremler kullanılabilir. Makat sarkması durumunda manuel tedavi doktor tarafından rektumun yerine geri itilmesiyle uygulanabilir. Yine doktorun reçete etmesiyle bağırsak hareketlerine yardım eden ilaçlar ya da gliserin fitili kullanılabilir. Dışkı Kaçırma durumunda ise dışkı yumuÅŸatan ilaçlar, çocuÄŸa ceza verilmemesi, lifli gıdalar, çocuÄŸun bol su, bol sebze meyve tüketmesinin saÄŸlanması, saÄŸlıklı tuvalet alışkanlığı kazandırılması uygulanabilir. Çocuklarda kabızlık bitkisel çözüm arayışındaysanız kayısı, erik, yulaf, incir, rezene çayı, armut, beyaz lahana, zeytinyağı, pırasa ve limonlu yoÄŸurt bu süreçte çocuÄŸunuza verebileceÄŸiniz besinler arasında.