Hafife Alınmaması Gereken Bir Durum: İşitme Kaybı

 

Ä°ÅŸitme kaybı; iÅŸitme yolları, kulak ve beyindeki iÅŸitme merkezine ait yapıların herhangi birinin fonksiyon görmemesi sonucunda ortaya çıkan durumdur. Bu probleme çeÅŸitli hastalıklar, genetik özellikler ve gürültü gibi farklı faktörler neden olabilir. Bu durumun nedenlerini, nasıl tanı konulduÄŸunu ve tedavisi olup olmadığını merak edenler için 3 Mart Dünya Kulak ve Ä°ÅŸitme Günü’ne özel yazımızda derledik.

İşitme Kaybı Nedir?

“Ä°ÅŸitme kaybı nedir?” sorusu merak edenler için ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir:

Ä°ÅŸitmede kayıp, kulak baÅŸta olmak üzere iÅŸitme ile ilgili yol ve yapıların anatomik, fiziksel, fizyolojik ve kimyasal nedenlerle etkilenerek fonksiyon kaybı yaÅŸaması ile karakterize bir durumdur. Bu durumda etkili olan anatomik nedenler tümör, enfeksiyon; fizyolojik nedenler elektrolit, sıvı; fiziksel nedenler basınç deÄŸiÅŸimi, yüksek ses; kimyasal nedenler de ilaçlardır. Bu durum genellikle ileri yaÅŸ grubundaki kiÅŸiler ile gürültülü seslere maruz kalanlarda görülür.

İşitme Kaybı Belirtileri Nelerdir?

Bazı kiÅŸiler duyma problemleri yaÅŸar ancak farkında olmayabilir. Ancak bazı belirtilere bakarak kiÅŸinin iÅŸitme fonksiyonunda kayıplar yaÅŸayıp yaÅŸamadığını anlaması mümkündür. Ä°ÅŸitme kaybı belirtileri genel olarak aÅŸağıdaki gibidir:

• Etraftaki çoÄŸu kiÅŸinin boÄŸuk bir sesle mırıldanarak konuÅŸtuÄŸunu düÅŸünmek,
• Ä°zlenen ya da dinlenen sesi etraftakileri rahatsız edecek seviyede açma ihtiyacı,
• Sohbet ederken söylenenleri takip etmekte güçlük çekme,
• KonuÅŸma sırasında söylenenlerin sık sık tekrar edilmesini isteme,
• Kalabalık ortamlarda sesleri net algılayamama,
• Özellikle çocuklar ve kadınlarla konuÅŸurken anlamada zorlu yaÅŸama,
• Telefonla konuÅŸurken karşı tarafı duymada zorluk çekme,
• Ünsüz harfleri çıkarırken sorun yaÅŸama.

 

İşitme Kaybı Dereceleri Nelerdir?

KiÅŸinin yaÅŸadığı iÅŸitme kaybı dereceleri için iÅŸitme testi uygulanır. Bu testte ölçüm desibel ile belirlenir. Buna göre iÅŸitme kaybı dereceleri ise ÅŸöyledir:

• Normal iÅŸitme 10 db (Aşırı düÅŸük ses) ile 25 desibel (db) (Günlük konuÅŸma sesi),
• Çok hafif iÅŸitme kaybı 26 db-40 db,
• Hafif derecede iÅŸitme kaybı 41 db-55 db,
• Orta derecede iÅŸitme kaybı 56 db-70 db,
• Ağır iÅŸitme kaybı 71 db-90 db,
• Derin iÅŸitme kaybı 91 db ve üzeri.

İşitme Kaybı Neden Olur?

“Ä°ÅŸitme kaybı neden olur?” diye merak ediyorsanız bu durumun doÄŸumdan itibaren olabildiÄŸi gibi belli bir yaÅŸtan sonra aniden ya da yavaÅŸ yavaÅŸ geliÅŸebildiÄŸini bilmelisiniz. Ä°leri yaÅŸlarda sık görülen iÅŸitme kaybı nedenleri ise ÅŸöyledir:

• Tümör ya da enfeksiyonlar: iÅŸitme ya da iÅŸitmeye komÅŸu olan yapılardaki enfeksiyon ve tümörlerin iÅŸitme yol ve yapılarına zarar vermesidir. Çocuklarda iÅŸitme kaybına neden olan en sık durum sık tekrar eden orta kulak enfeksiyonlarıdır. Geçirilen enfeksiyonlarla kemik ve kulak zarı yapılarının anatomik iÅŸlevi ile bütünlüÄŸü bozulur. Bu da duyma sorunlarının yaÅŸanmasına neden olur.
• Kafa içi basınç artışı: Kafa içinde basınç artışına neden olan durum ya da lezyonların iÅŸitme sinirlerine baskı yapmasıdır.
• Ani gerçekleÅŸen travma ya da kazanın iÅŸitme ile ilgili anatomik yapıları hasara uÄŸratmasıdır.

İşitme Kaybı Tipleri Nelerdir?

İşitme kaybı tipleri aşağıdaki gibidir:

• Ä°letim tipi iÅŸitme kaybı: Seslerin orta veya dış kulaktan geçmesini engelleyen bir durumun yarattığı iÅŸitme kaybıdır. Bu durum tekrar eden kulak enfeksiyonu geçiren veya kanallarına yabancı cisimler sokan çocuklarda daha yaygın yaÅŸanır. Tedavi altta yatan nedene göre ilaçla ya da cerrahi teknikle uygulanır.
• Mikst tip iÅŸitme kaybı: Hem iletim hem de sensorinöral iÅŸitme kayıplarının birlikte bulunduÄŸu durumdur.
• Sensorinöral iÅŸitme kaybı: Ä°ç kulak ya da sesleri beyne ileten iÅŸitme sinirinde geliÅŸen hasarlar sebebiyle görülür ve en yaygın yaÅŸanandır. YaÅŸ, yaralanma, bazı ilaçlar, genetik hastalık, yüksek sese maruz kalma nedeniyle görülebilir.

 

İşitme Kaybı Tanısı Nasıl Konulur?

Kulakta iÅŸitme kaybı tedavisi için doÄŸru tanı önemlidir. Tanı için öncelikle hastanın ÅŸikayetleri alınır ve hastaya detaylı fiziki muayene uygulanır. Otoskop ile dış kulak yolunda zara yapışmış kulak kiri, yabancı cisim, kulak zarı ya da dış kulak yolunda iltihaplanma, kulak zarında delinme, zarın renginin deÄŸiÅŸmesi, zarın arkasın iltihabi sıvı birikmesi gibi durumlar deÄŸerlendirilir. Tanı aÅŸamasında bazı testler de kullanılır. Bu testler:

• Akustik refleks testi,
• KonuÅŸma odyometrisi,
• Saf ses odyometrisi,
• Timpanometri.

Ani İşitme Kaybı Nedenleri Nelerdir?

KiÅŸinin iÅŸitme sisteminde yaÅŸadığı kayıp nedeni teÅŸhis edildikten sonra neden yönelik tedavi planı uygulanır. Bu plana göre hasta yüksek desibelli bir sese maruz kalmışsa kaybın kalıcı ya da geçici olup olmadığı deÄŸerlendirilir. Ani iÅŸitme kaybı nedenleri tedavi süreci iÅŸitmeye ait iç taraftaki ve kulak zarındaki yapıların hasarının boyutuna göre hekim tarafından belirlenir.

Ä°ÅŸitme Kaybı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

“Ä°ÅŸitme kaybı tedavisi var mı?” sorusu merak edenler için ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir:

Ä°ÅŸitmede kayıp yaÅŸanmasına neden olan sorun yabancı cisim ya da dış kulak yolunda buÅŸonsa aspirasyon yöntemi, hassas cımbız ya da buÅŸonu eritici damlalar kullanılarak temizlenmesi yeterli olabilir. KiÅŸinin yaladığı problem orta veya dış kulak enfeksiyonuysa antibiyotik tedavileri, burun tıkanıklığını açan ilaçlar, ÅŸiÅŸliÄŸi ve ödemi azaltarak aÄŸrıyı giderecek antiinflamatuar tedavi uygulanır. Sorun kulak zarı arkasında kronik iltihaplı sıvı birikimi ya da zar yırtılmasına neden olabilecek bir durumsa kulak zarına timpanostomi tüpü takılabilir.

Ameliyatla Kulak Duymaması Tedavisi

Kulak zarının arkasında, orta kulak bölgesinde enfeksiyonlar ya da kireçlenmeye baÄŸlı iÅŸlev kaybı yaÅŸanıyorsa ameliyat ile bu kemiklerin yerine sesi ileten protez cihaz konabilir. Bir diÄŸer yöntem olan koklear implantta iÅŸitme sinirine direkt olarak sesi ileten implant yerleÅŸtirilebilir. Bu yöntemlerin yanı sıra destekleyici olarak sesi güçlendiren ve artıran özel kulaklıklar, iÅŸitme cihazları, dudak okuma yöntemleri gibi seçenekler de kullanılabilir. Menier gibi bir hastalık olması durumunda orta kulaktaki sıvı dengesini düzenleyebilecek ilaçlar hastaya verilebilir. Kulak sinirine hasar veren ilaçlar nedeniyle iÅŸitme kaybı yaÅŸanıyorsa ilaç dozu azaltılır ya da ilaç deÄŸiÅŸtirilir. Bazı kiÅŸiler tek kulakta iÅŸitme kaybı yaÅŸayabilir. Tek kulak iÅŸitme kaybı tedavisi acil yapılmalıdır.

Ä°ÅŸitme Kaybına Karşı Alınacak Önlemler Nelerdir?

Bu durumun yaÅŸanmaması adına gürültülü ortamlarda kulak koruyucu kullanma, gürültülü ortamlardan uzak durma, doktorun belirlediÄŸi aralıklarla iÅŸitme testleri yaptırma gibi önlemler alınabilir. Ä°ÅŸitme kayıp yaÅŸadığınızı düÅŸündüren belirtiler yaşıyorsanız ve özellikle tek kulağınızda ani iÅŸitme kaybı meydana geliyorsa hemen bir saÄŸlık kuruluÅŸuna baÅŸvurmalısınız.