CRP Yüksekliği Nedir?

11 / MAR
2023

Kan testlerinde sık görülen CRP, C-reaktif protein olarak adlandırılan protein türünün kısa adıdır. Bu proteinin kandaki düzeyi vücudun herhangi bir bölgesinde meydana gelen inflamasyona yani iltihaplanmaya yanıt olarak karaciÄŸerde üretilir. Bu durum enfeksiyon hastalıkları baÅŸta olmak üzere diÄŸer saÄŸlık sorunlarından kaynaklı olabilir. Hafif CRP yüksekliÄŸi bazı durumlarda basit sebeplerden oluÅŸabilir ve bu normal kabul edilir. Ancak ÅŸiddetli bir yükseklik ya da sürekli bir yükseklik söz konusuysa bu proteinin düzeyi mutlaka altta yatan nedene yönelik olarak araÅŸtırılmalıdır.

CRP YüksekliÄŸi Nedir?

“CRP yüksekliÄŸi nedir?” sorusu merak edenler için ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir:

Vücuttaki iltihaplanmaya bir yanıt olarak karaciÄŸerin ürettiÄŸi C-reaktif protein hem vücuttaki iltihabın araÅŸtırılmasında hem de bu iltihabın derecesinin belirlenmesinde kullanılan bir kan parametresidir. Bu parametrenin yüksek olmasının nedeni kanserden enfeksiyona, inflamatuar hastalıklardan birçok hastalığa kadar uzanabilir.

Kandaki CRP düzeyi saÄŸlıklı bir bireyle 0-0,5 mg/dl aralığında olmalıdır. Ancak son derece hassas olan bu deÄŸer en küçük bir inflamasyon durumunda artabilir. Bu sebeple bu yüksekliÄŸin önemli olarak kabul edilmesi genellikle 0,5 mg/dl’den sonra düÅŸünülür. Bu deÄŸerler bireyin yaşı, cinsiyeti, kilosu, saÄŸlık durumu, aldığı ilaçlar ve kronik hastalıkları göz önünde bulundurularak bir hekim tarafından deÄŸerlendirilmelidir.

 CRP YüksekliÄŸi Neyi Gösterir?

C-reaktif proteinin yüksek olması hipertansiyon, obezite, kalp ve damar hastalıkları, felç, kalp krizi gibi önemli hastalıkların nedenleri arasındadır. Bu nedenle bu deÄŸerdeki yükseklik durumunda mutlaka altta yatan nedene yönelik bir süreç takip edilir. Bu protein karaciÄŸerde üretildiÄŸinden karaciÄŸer rahatsızlığı bulunan bireylerde C-reaktif proteininin üretiminde aksaklık yaÅŸanabilir. Bununla birlikte hamilelikte CRP yüksekliÄŸi bir miktar olması normal kabul edilebilir. Ancak bu deÄŸerlendirme mutlaka bir doktor tarafından yapılmalı ve yorumlanmalıdır. Çünkü CRP yüksekliÄŸinin ÅŸiddetli olması nedeniyle düÅŸük veya erken doÄŸum riski oluÅŸabilir. CRP yüksekliÄŸinin bir diÄŸer nedeni de LDL yüksekliÄŸi yani kötü kolesteroldür. Bu durumu yaÅŸayan bireylerde hem CRP yüksekliÄŸi hem de damarlarda oluÅŸan yapısal sorunlar sebebiyle felç, kalp krizi ve kardiyovasküler hastalıklar görülme riski yükselir.

CRP YüksekliÄŸi Belirtileri Nelerdir?

Kandaki CRP deÄŸerinin yükselmesi tek başı bir belirti yaratmaz. Ancak bireyle bu deÄŸerin yükselmesine neden olan kanser, enfeksiyon hastalığı, kardiyovasküler hastalıklar, inflamatuar hastalık gibi saÄŸlık sorunlarına baÄŸlı çeÅŸitli belirtiler geliÅŸebilir. Bu belirtiler herhangi bir hastalık durumu söz konusu olduÄŸunda CRP seviyelerinin yükselmesi ile ÅŸiddetlenebilir.  Otoimmün hastalıklar, enfeksiyonlar, kronik iltihaplanmalar gibi nedenlere baÄŸlı yükseklik durumunda CRP yüksekliÄŸi belirtileri aÅŸağıdaki gibidir:

• AÄŸrı,
• AteÅŸ yüksekliÄŸi,
• Çabuk yorulma ve halsizlik,
• Hazımsızlık, ishal veya bağırsak sorunları,
• Ä°ÅŸtahsızlık,
• Mide bulantısı ve kusma,
• Öksürük,
• Uyku bozuklukları,
• ÜÅŸüme, titreme.

CRP YüksekliÄŸi Nedenleri Nelerdir?

CRP (C-Reaktif Protein) Testi sonucunda çıkan CRP yüksekliÄŸi nedenleri ÅŸunlardır:

• Ailesel Akdeniz ateÅŸi (FMF),
• Akut pankreatit,
• Doku ve organ hasarları,
• Enfeksiyon hastalıkları,
• Ä°nflamatuar bağırsak hastalıkları (Crohn's hastalığı, ülseratif kolit vb.),
• Kalp krizi ve kardiyovasküler hastalıklar,
• Kanserler,
• Kawasaki hastalığı,
• Kemik ve eklem iltihapları,
• KOAH (kronik obstrüktif akciÄŸer hastalığı),
• Menenjit,
• Romatoid artrit ve diÄŸer romatizmal hastalıklar,
• Travma, yanık ve yaralanmalar,
• Tüberküloz,
• Zatürre (Pnömoni).

CRP YüksekliÄŸi Tedavisi

CRP yüksekliÄŸi tedavisi aslında yüksek CRP deÄŸerine yönelik uygulanan bir tedavi deÄŸildir. Bu proteinin kanda bulunma seviyesinin artmasına sebebiyet veren saÄŸlık sorununa yönelik bir süreç planlamasıdır. Bu nedenle ilk olarak bu yükselmeyi yaratan neden tespit edilir. Durumun teÅŸhis edilmesinde manyetik rezonans, bilgisayarlı tomografi, ultrason, ek kan ve idrar testi gibi yöntemlere, biyopsi ve endoskopiye baÅŸvurulabilir. Vücutta herhangi bir yerinde meydana gelen iltihaplanma nedeniyle yükselen CRP, iltihaplanmaya neden olan etkeninin yok edilmesi ile 18-20 saat içerisinde normal seviyesine döner.

Peki CRP yüksekliÄŸine ne iyi gelir? Ä°ÅŸte bu sorunun yanıtı:

• SaÄŸlıklı beslenmek,
• Gereksiz yere ilaç kullanımından kaçınmak,
• Fazla kilolardan uzman eÅŸliÄŸinde kurtulmak,
• Düzenli egzersiz yapmaya ve aktif kalmaya dikkat etmek,
• Probiyotik ve yüksek lif içeren besinleri tüketmek,
• Yüksek kolesterol söz konusuysa yaÄŸ oranı az olan ve kolesterol içeriÄŸi düÅŸük besinleri tercih etmek,
• Alkol ve sigara kullanımını bırakmak.