Bronşit Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

13 / NÄ°S
2023

Konu solunum yolu rahatsızlıkları olduÄŸunda “BronÅŸit nedir?” sorusu sık gündeme gelir. BronÅŸit özellikle soÄŸuk kış günlerinde pek çok kiÅŸiyi etkileyen solunum yolu rahatsızlıklarından sadece biri. Üst solunum yollarının iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bu durum yaÅŸam kalitesini düÅŸüren ve günlük aktiviteleri olumsuz etkileyen rahatsız edici semptomlara neden olur.

BronÅŸit Nedir?

BronÅŸit nefes alıp verirken solunum yollarının iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu durum bronÅŸ adı verilen hava kanallarının ÅŸiÅŸmesi ve genellikle balgam üretimiyle karakterizedir.

BronÅŸit Türleri

BronÅŸit iki türde sınıflandırılabilir: akut bronÅŸit ve kronik bronÅŸit.

Akut bronÅŸit: “Akut bronÅŸit nedir?” sorusu ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir: Genellikle solunum yolu enfeksiyonlarının sonucunda ortaya çıkan ve kısa süreli olan bir durumdur. Virüsler veya bakteriler nedeniyle hava yollarında iltihaplanma meydana gelir ve bu da öksürük, balgam üretimi ve nefes darlığı gibi belirtilere yol açar. Akut bronÅŸitin tedavisi, genellikle semptomları hafifletmeye yönelik olup istirahat, bol sıvı alımı ve gerektiÄŸinde aÄŸrı kesici ilaçların kullanımını içerir. Antibiyotiklere ise ancak bakteriyel enfeksiyon ÅŸüphesi olduÄŸunda baÅŸvurulur. ÇoÄŸu zaman akut bronÅŸit birkaç hafta içinde kendiliÄŸinden düzelir.

Kronik bronÅŸit: Uzun süreli ve tekrarlayan öksürükle karakterize edilen daha ciddi bir durumdur. Genellikle sigara içme veya uzun süreli maruz kalınan hava kirliliÄŸi gibi dış etkenlere baÄŸlı olarak geliÅŸir. Kronik bronÅŸitte de iltihaplanma söz konusu olsa da bu durum daha kalıcı olup, solunum sistemindeki hücrelerin hasar görmesine yol açabilir. Kronik bronÅŸitin tedavisi genellikle hastalığın ilerlemesini yavaÅŸlatmaya ve semptomları kontrol altına almaya yöneliktir. Bu amaçla kullanılan yöntemler arasında sigarayı bırakma, hava temizleyicileri kullanma, bronkodilatör ve anti-inflamatuar ilaçlar ile fizyoterapi bulunmaktadır. Kronik bronÅŸitte öksürük ve balgam üretimi en az 3 ay boyunca devam eder ve ardışık 2 yıl boyunca tekrarlar.

Çocuklarda bronÅŸit: “Çocuk ve bebeklerde bronÅŸit nedir?” sorusu ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir: BronÅŸit genellikle çocuklarda sık görülen bir solunum yolu enfeksiyonudur. BronÅŸ adı verilen hava yollarının iltihaplanması sonucu ortaya çıkar. Çocuklarda bronÅŸitin belirtileri arasında öksürük, nefes darlığı, göÄŸüste sıkışma hissi, balgam üretimi ve halsizlik yer alır. Bu semptomlar çocuÄŸun günlük aktivitelerini etkileyebilir ve uyku kalitesini de düÅŸürebilir. BronÅŸit tedavisi genellikle semptomların hafifletilmesi ile baÅŸlar. ÇocuÄŸa bol miktarda sıvı tüketmesi önerilir ve bazen öksürük kesici ilaçlar reçete edilebilir. Antibiyotikler genellikle viral bronÅŸitte iÅŸe yaramaz ancak bakteriyel bir enfeksiyon varsa doktorunuz tarafından reçete edilebilirler. Önleyici önlemler almak da önemlidir.

BronÅŸit Belirtileri Nelerdir?

BronÅŸit belirtileri genellikle soÄŸuk algınlığı veya grip benzeri semptomlarla baÅŸlar ve zaman içinde daha ÅŸiddetli hale gelebilir. Bu hastalığın en yaygın belirtisi öksürüktür. Özellikle akut bronÅŸitte kuru ve tahriÅŸ edici bir öksürük görülürken kronik bronÅŸit belirtileri ise balgam üretimiyle birlikte sürekli öksürmedir. Hastaların birçoÄŸu nefes almada zorluk yaÅŸayabilir ve bu durum çoÄŸunlukla hırıltılı solunum olarak adlandırılır. Ayrıca göÄŸüs aÄŸrısı ve sıkışma hissi de bronÅŸit belirtileri arasında yer alır. Bunun yanı sıra yorgunluk, halsizlik ve ateÅŸ de hastaların yaÅŸadığı diÄŸer sorunlar arasındadır.

BronÅŸitli hastaların bazıları baÅŸ aÄŸrısı ve kas aÄŸrısı gibi ek ÅŸikâyetlerle de karşılaÅŸabilir. Özellikle akut bronÅŸitte burun akıntısı, boÄŸaz aÄŸrısı ve hapşırma da görülebilen diÄŸer belirtilerdendir. Kronik bronÅŸit vakalarında ise sabahları daha fazla balgam üretimi olması tipiktir. Öksürük nedeniyle uyku düzeninin bozulması bronÅŸitin sosyal ve iÅŸ yaÅŸamını etkileyen bir baÅŸka sonucudur. Hastaların yaÅŸam kalitesi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilecek bu durum özellikle kronik bronÅŸitli bireyler için büyük bir sorun teÅŸkil eder.

Astım bronÅŸit belirtileri: Astım ve bronÅŸit solunum yollarını etkileyen iki farklı hastalıktır. Astım bronÅŸitin bir türüdür ve her ikisi de benzer belirtiler gösterir. Astım bronÅŸit belirtileri ÅŸu ÅŸekildedir:

• Öksürük: Öksürük astım bronÅŸitin en yaygın belirtisidir. Kronik öksürük veya geceleri artan öksürükler sık görülür.
• Nefes darlığı: Astım bronÅŸitte nefes darlığı hissedebilirsiniz. Bu genellikle egzersiz yaparken veya alerjik reaksiyonlar sonrasında ortaya çıkar.
• GöÄŸüs sıkışması: GöÄŸüs sıkışması astım bronÅŸitte soluk almayı zorlaÅŸtıran bir diÄŸer belirtidir.
• Hırıltılı solunum: Hava yollarının daralmasından kaynaklanan hırıltılı solunum da astım bronÅŸitin bir baÅŸka belirtisidir.
• Balgam üretimi: BronÅŸit gibi astım bronÅŸitte de balgam üretimi olabilir.

BronÅŸit Neden Olur?

BronÅŸit solunum yollarındaki bronÅŸların enfeksiyon veya irritasyon sonucu iltihaplanmasıdır. BronÅŸların iltihaplanmasına neden olan birçok faktör vardır. “BronÅŸit neden olur?” sorusunun yanıtı ÅŸöyledir:

• Viral enfeksiyonlar en yaygın nedenlerden biridir. SoÄŸuk algınlığı, grip ve diÄŸer üst solunum yolu enfeksiyonları bronÅŸların iltihaplanmasına sebep olabilir.
• Sigara dumanı, hava kirliliÄŸi, alerjiler, kimyasal irritanlar ve gastroözofageal reflü diÄŸer nedenler arasındadır.
• Ayrıca kronik akciÄŸer hastalığı gibi altta yatan tıbbi durumlar da bronÅŸitin ortaya çıkmasına neden olabilir. Tedavi edilmediÄŸi takdirde bronÅŸit daha ciddi saÄŸlık sorunlarına yol açabilir.

Bronşit Teşhisi Nasıl Konulur?

BronÅŸit teÅŸhisi hastanın semptomları ve fizik muayene bulguları dikkate alınarak doktor tarafından konulur. BaÅŸlangıç aÅŸamasında doktor hastanın tıbbi öyküsünü gözden geçirir ve belirtileri deÄŸerlendirir. Daha sonra fizik muayene yaparak bronÅŸit ile ilgili iÅŸaretler arar. TeÅŸhisin doÄŸrulanması için çeÅŸitli testler uygulanabilir. Öncelikle göÄŸüs röntgeni istenebilir. Bu sayede akciÄŸerdeki anormallikleri ve enfeksiyonları tespit etmek mümkündür. Ayrıca balgam örneÄŸi de toplanarak laboratuvar incelemesine gönderilebilir. Bu test mikropları ve mikroorganizmaları tanımlamak için kullanılır.

Semptomların ÅŸiddetine veya süresine baÄŸlı olarak doktor solunum fonksiyon testleri isteyebilir. Spirometri adı verilen bu test akciÄŸerlerin ne kadar hızlı ve verimli bir ÅŸekilde havayı hareket ettirebildiÄŸini ölçer. Bu sonuçlar bronÅŸitin ne derece ciddi olduÄŸunu ve tedavide hangi yöntemlerin uygulanacağını belirlemeye yardımcı olur. Doktor ayrıca kan gazları analizi isteyebilir. Bu test oksijen ve karbondioksit seviyelerini ölçerek akciÄŸerlerin ne kadar iyi çalıştığını gösterir. BronÅŸit teÅŸhisi konulan hastaların kanlarında oksijen düzeyinin düÅŸük karbondioksit düzeyinin ise yüksek olduÄŸu görülebilir.

Bronşit Tedavisi Nasıl Yapılır?

“BronÅŸit nasıl geçer?” sorusu da merak edilenler arasında. BronÅŸit tedavisinde hedef hastanın yaÅŸam kalitesini artırmak ve semptomları hafifletmektir. Bu süreçte bazı ilaçlar kullanılırken yaÅŸam tarzı deÄŸiÅŸiklikleri ve evde uygulanabilecek önlemler de oldukça önemlidir.

Ä°laç tedavisi olarak genellikle bronÅŸitin akut ya da kronik olmasına baÄŸlı olarak farklı ilaçlar reçete edilir. Akut bronÅŸitte virüslerin neden olduÄŸu durumlarda antibiyotik kullanımı gerekmezken bakteriyel enfeksiyonların söz konusu olduÄŸu hallerde doktor kontrolünde antibiyotik tedavisine baÅŸlanabilir. Kronik bronÅŸitli hastalarda ise steroid içeren inhaler ilaçlar ve bronkodilatörler sıklıkla tercih edilir. Bu ilaçlar solunum yollarındaki iltihabı azaltmaya ve bronÅŸları açarak nefes almayı kolaylaÅŸtırmaya yardımcı olur.

BronÅŸite Ne Ä°yi Gelir?

BronÅŸit hastalarının yaÅŸam kalitesini artırmak ve belirtileri hafifletmek için uygulanabilecek bazı doÄŸal yöntemler bulunur. Bunlar arasında bol miktarda su tüketimi, nemlendirici kullanımı, balgam söktürücü bitkisel çaylar ve dikkatli beslenme yer alır. “BronÅŸite ne iyi gelir?” sorusunun yanıtı ise ÅŸöyledir:

• BronÅŸit hastaları için yeterli su içmek oldukça önemlidir. Bol miktarda su tüketimi sayesinde balgamın daha kolay atılması saÄŸlanarak solunum yollarının temizlenmesine yardımcı olunur. Ayrıca vücut direncinin artırılması da bu süreçte büyük öneme sahiptir.
• Nemlendirici cihazlar da bronÅŸite iyi gelen yöntemler arasında yer alır. Özellikle kuru hava ÅŸartları nedeniyle boÄŸaz ve solunum yollarında kuruma meydana geldiÄŸinde nemlendiriciler sayesinde ortamdaki nem seviyesi dengelemeye çalışılır ve rahatsızlığı azaltabilir.
• Balgam söktürücü etkiye sahip olan bitkisel çaylar ile de bronÅŸit belirtilerinin hafifletilmesi mümkündür. Anason, ıhlamur, zencefil ve kekik gibi bitkilerin demlenerek hazırlanan çayları düzenli olarak tüketmek hem balgamın kolaylıkla atılmasına yardımcı olabilir hem de solunum yollarının rahatlamasını saÄŸlayabilir.
• Dikkatli beslenme de bronÅŸit hastaları için önem taşır. Özellikle baharatlı ve asidik yiyeceklerden kaçınmak gerekirken antioksidan açısından zengin meyve ve sebzeler tüketmek oldukça faydalıdır. Ayrıca sigara ve alkolden uzak durmak da bronÅŸit belirtilerinin hafiflemesine katkıda bulunur.

“YetiÅŸkinler ve çocuklarda bronÅŸite ne iyi gelir?” sorusuna verilebilecek bir diÄŸer yanıt ise aÅŸağıdaki gibidir:

• Balgam problemi  için tuzlu su ile  gargara son derece etkilidir. 
• Kuru ve nemsiz ortamı nemlendirmek de iyi gelir.
• Ödemi ve mukus salınımını kontrol altına almak için hastaların bol su tüketmesi gerekir.