Çocuklarda astım solunum yollarının kronik bir hastalığıdır. Hava yollarının daralması sonucu nefes almada zorlanmaya neden olarak çocuÄŸun günlük yaÅŸamını olumsuz etkileyebilir. Astımın sebepleri arasında kalıtsal faktörler, alerjik reaksiyonlarla solunum yolu enfeksiyonları yer alır. Ancak çocuklarda astım teÅŸhisi koymak her zaman kolay deÄŸildir çünkü belirtileri diÄŸer hastalıklarla karıştırılabilir. Bu nedenle çocuÄŸunuzda astım ÅŸüphesi varsa bir uzmana danışmanız önemlidir.
Astım solunum yollarının daralması sonucu nefes almayı güçleÅŸtiren kronik bir hastalıktır. Çocukluk çağı astımı 5 yaşından önce baÅŸlayan ve genellikle belirtilerinin 12 yaşına kadar devam ettiÄŸi bir astım türüdür.
Çocuklarda solunum yolları henüz tam olarak geliÅŸmediÄŸinden astımın belirtileri çocuklarda sıktır ve ÅŸiddetli yaÅŸanır. Görülen en yaygın belirtiler ise ÅŸöyledir:
Ailede astım öyküsü olan çocuklar diÄŸerlerine göre daha fazla risk altındadır. Ayrıca alerjik rinit gibi diÄŸer alerjik hastalıkları olan çocukların da astım geliÅŸtirme olasılığı daha yüksektir. Sigara dumanına maruz kalmak da çocuklarda astım riskini arttırır. DoÄŸumda düÅŸük kilolu doÄŸan bebeklerin de astım geliÅŸtirme riski daha yüksek olabilir. Bunun yanı sıra hava kirliliÄŸi, ev içindeki nem oranının yüksek olması da çocukların astım hastalığına yakalanma ihtimalini arttırabilir.
Astım krizleri ani ortaya çıkarak ciddi solunum zorluÄŸuna neden olabilir. Bu durumda acil tıbbi yardım almak gereklidir. Ayrıca düzenli olarak kullanılan ilaçların etkisi azaldığında yeni bir solunum problemi ortaya çıktığında veya semptomlar ÅŸiddetlenirse de acil tedaviye baÅŸvurulması gerekir. Ebeveynlerin çocuklarının astım semptomlarını izlemesi önemlidir. Astım tedavisi kiÅŸiye özeldir ve doktorlar genellikle inhaler gibi belirli ilaçları reçete edilir. Ancak unutulmamalıdır ki astım kontrol altına alınabilen bir hastalıktır uygun tedavi ile çocuklar normal bir yaÅŸam sürdürebilir.
Çocuklarda astım belirtileri arasında en yaygın görülenleri nefes darlığı, öksürük, göÄŸüs sıkışması, hırıltılı solunumdur. EÄŸer çocuÄŸunuzda belirtilerden herhangi biri varsa mutlaka bir doktora baÅŸvurmalısınız. Astım tedavi edilmediÄŸi takdirde ciddi sorunlara sebebiyet verebilir. ÖrneÄŸin tekrarlayan akciÄŸer enfeksiyonları, kronik bronÅŸit ve hatta kalp yetmezliÄŸi gibi saÄŸlık sorunları yaratabilir. Bu nedenle astımın erken teÅŸhisi ve tedavisi çok önemlidir. Ayrıca astım nöbetleri de hayatı tehdit edebilir.
Çocuklarda astım tanısı koymak oldukça önemlidir. Astım belirtileri gösteren bir çocuÄŸun zamanında teÅŸhis edilmesi tedavi sürecinin daha baÅŸarılı olmasını saÄŸlar. Astım tanısı konulması için çocuÄŸun genel saÄŸlık durumu, semptomları, aile öyküsü deÄŸerlendirilir. Astımın tanısında kullanılan iÅŸlemler ise aÅŸağıdaki gibidir:
Tanıda en önemli basamaklardan biri de solunum fonksiyon testleri. Testler akciÄŸer kapasitesi, hava yolu direnci, solunum yollarının geniÅŸlemesi veya daralması gibi faktörleri ölçmek için yapılır. Tıbbi bir uzman tarafından gerçekleÅŸtirilir ve genellikle bir spirometre adı verilen bir cihaz kullanılır. Spirometre kiÅŸinin nefes alışveriÅŸini ölçen bir cihazdır. Test sırasında kiÅŸi normal olarak nefes alır ve ardından mümkün olduÄŸunca fazla havayı üfleyerek nefes verir. İşlem birkaç kez tekrarlanarak verilerin doÄŸruluÄŸu arttırılır. Solunum fonksiyon testleri aynı zamanda astım, KOAH (kronik obstrüktif akciÄŸer hastalığı) gibi solunum yolu hastalıklarının tanısında da kullanılır.
Çocuklarda astım atak tedavisi çocuÄŸun yaÅŸadığı belirtilere, ÅŸiddetiyle sıklığına göre belirlenir. Astımı olan bir çocuÄŸun tedavisinde semptomların kontrol altına alınması, çocuÄŸun normal aktivitelerine devam etmesinin saÄŸlanması amaçlanır. İlaç tedavisi genellikle astım tedavisinin önemli bir parçasıdır. Doktorlar inhalerler, nebulizörler veya tabletler gibi farklı ilaç türlerini reçete edebilir. İnhalerler genellikle hafif veya orta ÅŸiddette astım semptomları için kullanılırken nebulizörler daha ÅŸiddetli semptomların tedavisinde tercih edilir. Ayrıca doktorlar çocukların astım atakları sırasında kullanabilecekleri acil durum ilaçları da reçete edebilirler. İlaçlar semptomları hızlı bir ÅŸekilde hafifletir ve nefes almalarını kolaylaÅŸtırır.
Çocukların astım semptomlarının sıklıkla tekrarlanması durumunda doktorlar uzun süreli bir tedavi planı oluÅŸturabilir. Plan düzenli olarak kullanılacak ilaçları içerebilir. Böylelikle semptomlar kontrol altına alınır. Astımın tetikleyici faktörleri varsa (örneÄŸin polen veya ev tozu), çocuÄŸun faktörlerden kaçınması veya bunlarla nasıl baÅŸa çıkacağı hakkında eÄŸitim alması da önemlidir.
Astım tedavisinde kullanılan ilaçlar hastalığın belirtilerinin kontrol altına alınması ve astım krizlerinin önlenmesi açısından oldukça önemlidir. İlaç tedavisi bronÅŸların iltihaplanmasını azaltarak hava yollarının geniÅŸlemesine yardımcı olur. Astım tedavisinde kullanılan ilaçlar iki gruba ayrılır: Kontrol ilaçları ile kurtarıcı ilaçlar. Kontrol ilaçları astım semptomlarını önlemede etkili olan düzenli olarak kullanılan ilaçlardır. İlaçlar bronÅŸların daralmasını engelleyerek astım krizlerini önceden önlemeye yardımcı olur. Kurtarıcı ilaçlar ise acil durumlarda kullanılır. Astım krizi sırasında nefes almada güçlük çeken çocuklara hızlı bir ÅŸekilde rahatlama saÄŸlamak için kullanılır. Ancak bu tür ilaçların sık sık kullanılması gerektiÄŸinde doktora danışmak gerekir. Astım tedavisinde kullanılan diÄŸer yöntemler arasında solunum egzersizleri, alerjenlerden kaçınma, sigara dumanından uzak durma gibi yaÅŸam tarzı deÄŸiÅŸiklikleri de yer alır.
“Çocuklarda astım nasıl geçer?” diye merak ediyorsanız hastalığın çocuklarda ciddi bir tablo yarattığını bilmelisiniz. Tedavisinde erken teÅŸhisle düzenli ilaç kullanımı oldukça önemlidir. Ancak çocuklarda astım hastalığının tamamen geçip geçmediÄŸi konusu hala belirsizliÄŸini korur. Astım hastalığının tamamen iyileÅŸtirilmesi mümkün olmasa da doÄŸru tedavi ve yaÅŸam tarzında yapılacak düzenlemeler ile kontrol altına alınabilir. Astım hastalarının düzenli olarak doktor kontrolünde olması da ayrıca önemlidir. Bunun yanında astım hastası olan çocukların egzersiz yapmaları da önem taşır. Egzersizin kontrollü ÅŸekilde yapılması akciÄŸerlerin güçlenmesine yardımcı olarak astım semptomlarını azaltır. Beslenme de astım hastaları için oldukça önemlidir. Özellikle omega-3 yaÄŸ asitleri içeren besinler tüketmek astım semptomlarını azaltabilir. Bununla birlikte sigara dumanından uzak durmak da çok önemlidir. Çocukların sigara dumanına maruz kalmaması saÄŸlanmalıdır.
Astım hastası olan çocuklara iyi gelebilecek bazı yöntemler bulunur. Bunlar aÅŸağıdaki gibidir:
Astım hastalığına sahip çocukların düzenli doktor kontrollerine gitmesi ve ilaç tedavisini aksatmaması da önemlidir. Böylelikle astım semptomları kontrol altında tutulabilir yaÅŸam kalitesi artırılabilir.
Astımlı çocukların beslenmelerine dikkat etmek gerekir. Besin alerjileri astım semptomlarını tetikleyebilir. Özellikle süt ve süt ürünleri, yumurta, fındık, deniz ürünleri gibi alerjen kaynaklarından uzak durulmalıdır. Ayrıca astımlı çocukların evlerinde sigara içilmemesi de önemlidir. Sigara dumanı astım semptomlarını ÅŸiddetlendirerek solunum yollarını tahriÅŸ eder. Egzersiz yapmak da astım kontrolü açısından önemlidir. Ancak egzersiz yaparken çocuÄŸun nefes darlığı yaÅŸaması söz konusu olabilir. Bu nedenle doktorun önerdiÄŸi ilaçları kullanarak egzersiz yapılması önemlidir. Astım atağı geçiren bir çocuÄŸun yanında mutlaka acil müdahale için kullanabileceÄŸi bir inhaler bulundurulmalıdır. ÇocuÄŸun okula veya sosyal aktivitelere katılırken de inhalerin yanında taşımaya dikkat etmesi gerekir.
Astımlı çocuklar belirli çevresel faktörlerin etkisi altında astım semptomları gösterir. Faktörler aÅŸağıdaki gibidir:
Hayvan tüyleri de astım semptomlarını tetikleyebilir. Evcil hayvan beslemek isteyen ailelerin alerjik reaksiyonlara neden olabilecek hayvan türlerinden kaçınmaları önerilir. Küf sporları da astım belirtilerini ÅŸiddetlendirebilir. Bu nedenle nemli alanlar iyice kurutulmalı, düzenli olarak havalandırılmalıdır.
Astım hastalığına sahip çocuklar için geçerli olan bir tedavi yöntemi yoktur. Ancak doÄŸru bir tedavi ile astım semptomları kontrol altına alınabilir ve astım krizleri önlenerek yaÅŸam kalitesi artırılabilir. Tedavinin ilk adımı çevresel tetikleyicilerin belirlenmesidir. Astımın en yaygın tetikleyicileri arasında ev tozu akarları, küf mantarları, evcil hayvan tüyü, sigara dumanı bulunur. Bu nedenle evde temizlik yaparken uygun önlemler almak, evcil hayvanların temasını sınırlamak, sigara içilen ortamlardan kaçınmak astım semptomlarının azaltılmasına yardımcı olacaktır. Ayrıca reçete edilen ilaçları düzenli olarak kullanmak da astım kontrolünü saÄŸlamada büyük önem taşır. İlaçlar genellikle inhaler cihazlar aracılığıyla verilir ve bronÅŸlarda daralmayı önlemek için etkili bir ÅŸekilde çalışır. Astım hastalarının fiziksel aktivite yapmaları da önerilir. Spor aktiviteleri solunum kaslarının güçlenmesine yardımcı olur, solunum yollarını açarak astım semptomlarının azalmasına katkıda bulunur.
Astım çocuklarda oldukça yaygın bir hastalıktır ve öksürük sıklıkla görülen bir belirtidir. Ancak her öksüren çocuÄŸun astım hastası olmayabilir. Öksürük enfeksiyonlar veya alerjik reaksiyonlar gibi baÅŸka nedenlerden kaynaklanabilir. ÇocuÄŸu astım olan anneler ve babalar tarafından en yaygın gözlemlenen belirtiler göÄŸüs sıkışması, nefes darlığı, öksürük, hışıltılı solunum yer alır. Belirtiler de bronÅŸların daralması sonucu ortaya çıkarak genellikle geceleri veya sabahları daha ÅŸiddetli olur.
Astım tanısı koymak için doktorlar genellikle çocuÄŸun semptomlarını, ailedeki astım öyküsünü dikkate alır. Solunum testleri de yapılabilir. Tedavi yöntemleri arasında ilaç tedavisi, nefes açıcı cihazlarla yaÅŸam tarzı deÄŸiÅŸiklikleri yer alır. Astımlı çocukların maruz kaldığı çevresel faktörler de semptomları etkileyebilir. Bunlar arasında ev tozu akarları, hayvan tüyleri, küf mantarları ve sigara dumanı yer alır. Çocukların bu faktörlere maruz kalmalarını önlemek semptomların kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.
Astım hastalığı tedavi edilebilir bir hastalıktır. Tedaviye erken baÅŸlanması semptomların kontrol altına alınmasını saÄŸlayabilir ve çocukların normal yaÅŸamlarına devam etmelerine yardımcı olabilir. Sonuç olarak çocuklarda astım oldukça yaygın bir hastalıktır erken teÅŸhis ile doÄŸru tedavi yöntemleri sayesinde kontrol altına alınabilir. Bu yazıda detaylı olarak ele aldığımız belirtileri, tanı yöntemlerini, tedavi seçeneklerini, önlem almanın önemini göz önünde bulundurarak çocuÄŸunuzun yaÅŸam kalitesini artırabilirsiniz. Unutmayın ki her öksüren çocuk astım deÄŸildir ancak ÅŸüpheleriniz varsa mutlaka bir uzmana baÅŸvurmalısınız.
Astımı olan çocuklar doÄŸru yönetim ve takip altında spor yapabilir. Spor aktiviteleri astım semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir ve genel saÄŸlığı geliÅŸtirebilir. Ancak astımın ÅŸiddetine baÄŸlı olarak bazı sporlar daha uygun olabilir. ÇocuÄŸunuzun astımını iyi yönetmek için öncelikle bir doktorla konuÅŸmalısınız ve egzersiz programına baÅŸlamadan önce mutlaka bir plan hazırlamalısınız.
Evde, toz akarları, küf, hayvan tüyleri ve sigara dumanı astımlı çocuklar için önemli çevresel alerjenlerdir. Toz akarlarının yaygın olduÄŸu yerlerde yatak takımları haftada bir kez yıkanmalı ve yataklar düzenli olarak havalandırılmalıdır. Halıların yerine sert zemin kaplamaları tercih edilmelidir. Küflü alanlar nem giderici cihazlarla kurutulmalı ve havalandırılmalıdır. Evcil hayvanlar astım belirtilerini tetikleyebileceÄŸinden mümkünse evden uzaklaÅŸtırılmalıdır. Sigara içilen ortamlardan kaçınılmalıdır.
Astım atağı geçiren bir çocuk karşısında öncelikle sakin olmak ve çocuÄŸun da sakin kalmasını saÄŸlamak önemlidir. Panik yapmak veya endiÅŸe verici davranışlar sergilemek çocuÄŸun stres seviyesini artırarak solunumunu daha da zorlaÅŸtırabilir. İlk olarak çocuÄŸun astım ilacı varsa kullanması saÄŸlanmalıdır. EÄŸer ilaç yoksa hemen en yakın saÄŸlık kuruluÅŸuna baÅŸvurulmalıdır. Çünkü astım atağı ciddi bir durumdur ve zamanında müdahale edilmediÄŸi takdirde hayatı tehdit edebilir. Çocuk nefes almada güçlük çekiyorsa rahat bir pozisyona oturtulmalı ya da yatırılmalıdır. Daha sonra yavaÅŸ ve derin nefes alması konusunda yönlendirilmelidir. Bu bronÅŸların açılmasına yardımcı olacaktır.
Astım her yaÅŸta ortaya çıkabilen bir hastalıktır ve hayat boyu devam edebilir. Ancak bazı çocuklarda astım semptomları eriÅŸkinlik döneminde azalabilir veya tamamen kaybolabilir. Bununla birlikte astımın belirtileri tedavi edilmediÄŸi takdirde ilerleyebilir ve ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Bu nedenle astım ÅŸüphesi olan kiÅŸilerin zaman kaybetmeden doktora baÅŸvurması ve gerekli tedavileri almaları önemlidir.