Aşırı Terleme (Hiperhidrozi) Nedir? Nedenleri ve Tedavileri Nelerdir?

11 / TEM
2023

Her birimiz özellikle stresli veya sıcak hava koÅŸullarında terlemeyle karşılaÅŸmışızdır. Ancak bazılarımız için bu durum normalden çok daha fazla ve rahatsız edici olabilir. Terlemek vücudun doÄŸal bir soÄŸutma mekanizmasıdır ve genellikle fiziksel aktivite ya da stres sonucu ortaya çıkar. Fakat aşırı terleme herhangi bir sebep olmadan bile yaÅŸanabilir ve günlük yaÅŸam kalitenizi düÅŸürebilir. Tıbbi adıyla hiperhidrozi olan bu durum genellikle stres, heyecan veya egzersiz sonucu meydana gelir ancak bazen altta yatan bir saÄŸlık sorunu da olabilir. Ä°ÅŸte aşırı terleme ile ilgili bilmeniz gerekenler:

Hiperhidrozi Nedir?

Peki hiperhidroz nedir? Hiperhidroz, vücudun aşırı terlemesi durumunu ifade eder. Normalden daha fazla terleyen kiÅŸi genellikle sosyal etkinliklerde ya da stresli durumlarda rahatsızlık hisseder. Hiperhidroz iki türde olabilir: Primer ve sekonder. Primer hiperhidroz genellikle el, ayak, koltuk altları gibi belirli bölgeleri etkiler ve genetik faktörler nedeniyle meydana gelebilir. Sekonder hiperhidroz ise genellikle baÅŸka bir saÄŸlık durumunun sonucu olarak ortaya çıkar ve vücudun tamamını etkileyebilir. Her iki tür de yaÅŸam kalitesini düÅŸürebilir ve tedavi edilmesi gerekebilir.

Aşırı Terleme Neden Olur?

Aşırı terleme nedenleri terlemenin türüne göre farklılık gösterir. Daha sık primer görülen yani bölgesel terleme adı verilen hiperhidrozi herhangi bir nedene veya hastalığa baÄŸlı olmadan saÄŸlıklı bireylerde ortaya çıkabilir. Primer hiperhidrozinin nedeni tam olarak bilinmese de sinir sisteminin uygunsuz çalışması hastalığın temel sorunu olarak kabul edilebilir. Buna ek olarak aşırı endiÅŸe, stres ve gerginlik durumlarında, baharatlı ve acı yiyeceklerin fazla tüketiminde aşırı terleme sorunu tetiklenebilir. Sekonder yani hastalıklara veya hormonlara baÄŸlı olan hiperhidrozi ise bazı hastalıklara baÄŸlı olarak yaÅŸanabilir. Ä°ÅŸte “Aşırı terleme hangi hastalığın belirtisidir?” sorusunun yanıtı:

• AkciÄŸer hastalıkları,
• Böbreküstü bezi hastalıkları,
• Diyabet,
• Hormonal sorunlar,
• Kalp yetmezliÄŸi,
• Menopoz,
• Obezite,
• Parkinson,
• Psikolojik hastalıklar,
• Tiroid hastalıkları.

Gece Aşırı Terleme Neden Olur?

Gece aşırı terleme birçok faktöre baÄŸlı olarak yaÅŸanabilir. Aşırı stres ya da anksiyete durumları vücudun ısısını artırabilir ve bu da aşırı terlemeye yol açabilir. Ayrıca bazı saÄŸlık sorunları da gece terlemesine neden olabilir. Bunlar arasında tiroid problemleri, diyabet, uyku apnesi, kronik enfeksiyonlar ve bazı kanser türleri sayılabilir. Menopoz dönemindeki kadınlar da hormon deÄŸiÅŸiklikleri nedeniyle gece terlemesi yaÅŸayabilir. Ayrıca bazı ilaçların yan etkileri olarak da gece terlemeleri görülebilir. Bu ilaçlar genellikle antidepresanlar, diyabet ilaçları ve hormon tedavisi için kullanılan ilaçlardır. Alkol ve kafein tüketimi de vücut ısısını yükselterek gece terlemesine yol açabilir. Yüksek sıcaklıklarda yatmak veya çok kalın pijamalar giymek de benzer bir etkiye sahip olabilir. EÄŸer düzenli olarak aşırı derecede gece terlemesi yaşıyorsanız bunun altında yatan sebebin ne olduÄŸunu bulmak için mutlaka bir uzmana görünmelisiniz.

Aşırı Terlemeye Bağlı Komplikasyonlar Nelerdir?

Aşırı terlemeye baÄŸlı olarak en sık yaÅŸanan sorun sosyolojik ve psikolojik olarak kiÅŸiyi etkilemesidir. Sosyal ortamlara girerken aşırı terleme yaÅŸayan kiÅŸiler özgüven kaybı ve rahatsızlık hissederek içe kapanma yaÅŸayabilir. Psikolojik etkisinin yanında aşırı terleyen bölgelerde sürekli terlemeye baÄŸlı olarak mantar ve bakteri enfeksiyonları, deri döküntüleri, egzama gibi cilt sorunları yaÅŸanabilir.

Aşırı Terlemeden Vücudun Hangi Bölgelerinde YaÅŸanır?

Aşırı terleme vücudun her bölgesinde etkili ÅŸekilde görülebilir. Ancak bazı bölgelerde terleme daha fazla olabilir. Bu bölgeler aÅŸağıdaki gibidir:

• Koltuk altı,
• Alın ve yanak,
• Ayak tabanları,
• Avuç içi,
• Sırt,
• Boyun,
• Genital bölge.

Aşırı Terleme Ä°çin Hangi Doktora Gidilir?

Peki aşırı terleme için hangi doktora gidilir? Terleme yaÅŸayan kiÅŸiler ilk aÅŸamada dermatolojiye baÅŸvurabilir. Ancak aşırı terleme ve gece terlemesi yaÅŸayan kiÅŸilerin göÄŸüs cerrahisine baÅŸvurması ve tedaviye baÅŸlanıp gerekirse cerrahi tedaviye baÅŸvurulması gerekir.

Aşırı terlemenin günlük yaÅŸantıyı daha fazla etkilememesi ve kiÅŸiyi rahatsız etmemesi için belirtiler sık yaÅŸanmaya baÅŸlandığın da uzmana baÅŸvurulması önemlidir. Bunun dışında çocuklarda aşırı terleme görülürse çocuk hastalıklarına baÅŸvurulması gerekir.

Aşırı Terlemenin Tanısı Nasıl Konur?

Aşırı terleme yaÅŸayan hastalar günlük yaÅŸantıyı etkilemesi durumunda bir uzmana baÅŸvurulmalıdır. Ä°lk olarak doktor fiziki muayene yaparak belirtileri ve aile öyküsünü dinler. Aşırı terlemenin altında herhangi bir hastalık veya hormonal bozukluÄŸun olup olmadığı öÄŸrenmek için gerekli kan tahlilleri istenir.

Primer yani bölgesel olan hiperhidrozide herhangi bir saÄŸlık sorunu görülmez. Bu durumda buna yönelik tedavi uygulanmaya baÅŸlanırken sekonder hiperhidrozi de altında yatan nedene baÄŸlı tedaviler ek olarak uygulanır.

Aşırı Terleme Tedavisi Nasıl Yapılır?

Aşırı terleme tedavisi için farklı yöntemler uygulanır. Bu yöntemler aÅŸağıdaki gibidir:

• Ä°laç Tedavisi: Aşırı terleme hastalarına bazı sistemik veya oral reçeteli ilaçlar uzmanlar tarafından reçete edilebilir. Bu yöntemle terleme geçici olarak engellese de uzun süreli kullanımında yan etkiler oluÅŸturabileceÄŸi için doktor kontrolünde kullanılmalıdır.
• Ter önleyici sprey ve kremler: Terleme önleyici sprey ve kremler hafif düzeyli terlemelerde daha fazla etki gösterir. Ancak bu tür spreylerin içinde bulunan maddelerden dolayı cildi tahriÅŸ etme gibi alerjik reaksiyonlar oluÅŸturabilir. Kalıcı ve kesin çözüm olmaması nedeniyle çok sık tercih edilmeyebilir.
• Ä°yontoforez tedavisi: Özellikle ellerde kullanılan bu yöntemde cilde düÅŸük voltajlı akımlar vererek aşırı terleme önlenebilir. Bu yöntem hamilelere, epilepsi hastalarına ve kalp pili olanlara uygulanmaz. Ä°lkem sonrası hastalarda ciltte yanma, kızarıklık ve aÄŸrı gibi yan etkiler yaÅŸanabilir.
• Botoks Tedavisi: Günümüzde en yaygın olarak kullanılan hiperhidrozi tedavisidir. Özellikle koltuk altı, ele ve ayak terlemelerinde tercih edilir. YoÄŸun terlemenin görüldüÄŸü bölgelere deri altına botoks enjekte edilmesidir. Enjeksiyon iÅŸlemi derinin 2-3 mm altına yapılır. Böylelikle bölgede bulunan sinir uçlarının çalışması durdurulmuÅŸ olur. Botoks iÅŸlemi sonrası hastanın ÅŸikayetleri tamamen son bulur veya 7-8 ay sonra iÅŸlemin tekrarlanması gerekebilir. Tedavinin herhangi bir yan etkisi olmaması ve iÅŸlemden hemen sonra günlük hayata dönülebildiÄŸi için sıklıkla tercih edilmeye baÅŸlanabilir.

Hiperhidrozis Ameliyatı

Hiperhidroz ilaç tedavisi ya da diÄŸer yöntemlerle sonuç alınamayan durumlarda hiperhidroz ameliyatı tercih edilir. Aşırı terleme cerrahi operasyonuna ETS el terleme cerrahisi ismi verilir. Terleme ameliyatı sıklıkla koltuk altı ve ellerde yaÅŸanan aşırı terleme sorunun tedavisi için kullanılır.

Endoskopik yöntemle yapılan hiperhidrozi ameliyatı genel anestezi altında uygulanır. Endoskop adı verilen ucunda küçük kamera bulunan cihaz ile açılan ufak kesilerden iÅŸlem gerçekleÅŸtirilir. Cerrah bölgedeki terleme ile ilgili olan sinirleri bularak iÅŸlevsiz hale getirir. Açılan kesiler ameliyatın sonunda küçük dikiÅŸlerle kapatılır. Bu operasyon tek bölge için ortalama 1-3 saat arası sürer. Ameliyat sonrası baÅŸarı oranı oldukça yüksek bir operasyondur.