Bağırsak Sarkması Nedir? Bağırsak Sarkması Belirtileri Nelerdir?

10 / TEM
2023

Bağırsak saÄŸlığınızın genel saÄŸlık durumunuz üzerinde büyük bir etkisi olduÄŸunu biliyor muydunuz? Peki ya bu karmaşık sistemin karşılaÅŸabileceÄŸi sorunlardan biri olan bağırsak sarkması hakkında ne kadar bilgiye sahipsiniz? Bağırsak sarkması nedir? Hangi belirtilerle kendini gösterir ve en önemlisi nasıl tedavi edilir? Ä°ÅŸte bilmeniz gerekenler:

Bağırsak Sarkması Nedir?

Tıp literatüründe rektal prolapsus olarak da adlandırılan bağırsak sarkması kalın bağırsağın makata en yakın olan son bölümünden dışarı sarkması veya o bölümde fıtıklaÅŸması durumudur. Makat bölgesinde bulunan dışkı tutulmasını saÄŸlayan kaslar zayıflayarak eski gücünü kaybedip mukus sıvısını veya dışkı gelebilir. Zamanla bu durum tüm rektumun dışarı çıkması ile de sonuçlanabilir.

Bağırsak sarkması genellikle kadınlarda daha sık görülür. Bağırsak sarkması her iki cinsiyette görülebilir ancak hastaların %80’ini kadınlar oluÅŸturur. Hastanın günlük konforunu oldukça olumsuz etkilerken bazı durumlarda dışarı çıkan kısmı elleri ile itmek zorunda kalabilir. Bu nedenle tedaviye erken baÅŸlanması saÄŸlık açısından olduÄŸu gibi sosyal hayat açısından da oldukça önemlidir.

Bağırsak Sarkması Belirtileri Nelerdir?

Bağırsak sarkması genellikle yaÅŸlılarda görülen ancak her yaÅŸta görülebilecek bir rahatsızlıktır. Bağırsak sarkması belirtileri aÅŸağıdaki gibidir:

• Kabızlık: Sarkma nedeniyle bağırsağın normal hareketliliÄŸi bozulabilir. Bu durum genellikle kabızlığa yol açar.
• Abdominal aÄŸrı ve rahatsızlık: Bağırsak sarkması olan kiÅŸiler karın bölgesinde aÄŸrı veya rahatsızlık hissedebilirler.
• Dışkılama zorluÄŸu: Bağırsağın normal pozisyonunu kaybetmesi dışkılama sürecini zorlaÅŸtırabilir.
• Ä°shal: Bazı durumlarda bağırsak sarkması ishale neden olabilir.
• Gaz ve ÅŸiÅŸkinlik: Bağırsağın normal fonksiyonunun bozulması gaz ve ÅŸiÅŸkinliÄŸe yol açabilir.
• Tam olarak dışkılamama hissi: Hasta tuvaletten çıktıktan sonra bile hala dışkılamanın tamamlanmadığını hissedebilir.

Bağırsak Sarkması Neden Oluşur?

Bağırsak sarkmasının görülme nedenleri tam olarak bilinmese de ÅŸiddetli ıkınmalar baÅŸlıca nedenlerden biri olarak kabul edilir. Kadınlarda daha sık görülme nedenlerinden birisi de doÄŸum esnasında zorlu ıkınmalar gerçekleÅŸmesidir. Bağırsak sarkmasının nedenleri aÅŸağıdaki gibidir:

• Uzun süreli ıkınma alışkanlığı,
• Kronik kabızlık,
• Çok sayıda doÄŸum yapmak,
• Sık ishal olmak,
• Parazitler ve dizanteri enfeksiyonları,
• YaÅŸ ilerledikçe oluÅŸan dışkı tutma kaslarının zayıflaması,
• Çatı kemiÄŸi tabanın bozukluÄŸu ve idrar kaçırma,
• Aşırı öksürmeye baÄŸlı hastalıklar,
• Dışkı gevÅŸetici ilaçların kullanımı,
• Rektum bölgesinde oluÅŸan polipler.

Bağırsak Sarkması Türleri Nelerdir?

Bağırsak sarkması sınıflandırılması 1971 yılında Altemeier tarafından tanımlanmış ve günümüzde de 3 gruba ayrılmıştır:

• Tip 1: Bu tip genellikle basur ile birlikte görülür ve yalancı prolapsus da denir.
• Tip 2: Bu türde ise sıklıkla gaz ve dışkı kaçırma görülür. Rektum makat kanalının içinde ve 7-8 cm yukarıda iç içe girer ancak bu türde dışarı çıkmaz
• Tip 3: En sık görülen ve rektumun tamamen dışarıda olduÄŸu türdür.

Bağırsak Sarkması ve Hemoroidin Farkı Nedir?

Bağırsak sarkması ve hemoroidin belirtileri benzerlik gösterdiÄŸi için karıştırabilir. Özellikle makattan sarkma ve makatta kanama gibi belirtiler bağırsak sarkması ve hemoroidde de görülür. Farkı ise bağırsak sarkmasında kalın bağırsağın son bölümü dışa sarkarken hemoroidde bağırsağın makata yakın olan alttaki bir bölümü sarkar veya dışarı doÄŸru fıtıklaşır. Bağırsak sarkması ve hemoroid, her ikisi de sindirim sistemi rahatsızlıkları olsa da farklı durumlar ve belirtilerle karakterize edilirler.

Bağırsak sarkması, tıbbi adıyla rektal prolapsus, bağırsağın son kısmının (rektum) vücut dışına doÄŸru çıkmasını ifade eder. Bu durum genellikle kronik kabızlık veya uzun süreli ıkınma sonucu meydana gelir. Belirtileri arasında dışkılama sırasında aÄŸrı, rektal kanama ve anal bölgede bir kütle hissi yer alır. Hemoroid ise anüs veya alt rektumda bulunan damarların ÅŸiÅŸmesi ile karakterize bir durumdur. Hemoroidler genellikle dışkılama sırasında aşırı ıkınma, hamilelik ve yaÅŸlanma gibi faktörlerden kaynaklanır. Hemoroidin belirtileri arasında anal bölgede kaşıntı, aÄŸrı, kanama ve düzensiz dışkılama bulunabilir. Her iki durum da tedavi gerektiren saÄŸlık sorunlarıdır. Ancak tanı ve tedavi yöntemleri birbirinden farklıdır. Bu nedenle bu tür belirtilerle karşılaÅŸtığınızda bir saÄŸlık profesyoneli ile görüÅŸmeniz önemlidir.

Bağırsak Sarkması Tanısı Nasıl Konulur?

Bağırsak sarkması tedavisi için gerekli olan tanı, uzman bir doktor tarafından fiziksel muayene ile kolaylıkla konulabilir. Özellikle dışta görünmesiyle nedeniyle tip 3 bağırsak sarkmasının tanısını çok kolay konulabilir. Ancak Tip 1 ve Tip 2 bağırsak sarkmalarında rektum sarkmasına raÄŸmen içeride olduÄŸu için tanısı için bazı testlerden yararlanır.

• Defekografi: Bu yöntem bağırsak hareketleri sırasında rektumun görüntülenmesi. Bu yöntemde video defekografi, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG defekografi) ile gizli makat sarkmaları görüntülenebilir.
• Anorektal Manometri: Bu tarama yönteminde dışkı ve gaz tutmayı saÄŸlayan kasların, kasılması ve istirahat halindeki basınçları ölçülür. Bu ÅŸekilde makat etrafında bulunan kasların gücü ve fonksiyonları deÄŸerlendirilmiÅŸ olur.
• Pelvik MRG: Bu tarama testinde ise pelvik taban ve makat bölgesinde bulunan kasların durumu görüntülenir.
• Kolonoskopi: Kalın bağırsakta görülen diÄŸer polip ve kolon kanseri gibi hastalıklarının olup olmadığını teÅŸhis etmek amacıyla kolonoskopi yapılabilir.

Bağırsak Sarkması Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Bağırsak sarkması tedavi yöntemleri aÅŸağıdaki gibidir:

Ameliyatsız Tedavi Yöntemleri: Bağırsak sarkması tedavisinde ameliyatsız ve ameliyatlı olarak uygulanan yöntemler vardır. Bağırsak sarkmasına neden olan etkenler ortadan kaldırıldığında sarkma kendiliÄŸinden yok olabilir. Ä°shal ve parazit gibi sorunlar kaynaklı bağırsak sarkmaları ilaçlar ile tedavi edilebilir. Ä°laç tedavisinin yanında bol sıvı ve lifli gıdaların tüketimi faydalı olur. Bunlar dışında akupunktur, radyofrekans ablasyon, skleroterapi gibi yöntemler ile ameliyatsız olarak rektumun geri çekilmesi saÄŸlanabilir.

Cerrahi Tedavi Yöntemleri: Bağırsak sarkmalarında en etkili tedavi seçeneÄŸi cerrahi yöntemdir. Tedavide 3 farklı yöntem olan; karından açık ameliyat, laparoskopik kapalı yöntem ile ameliyat veya robotik cerrahi tercih edilebilir. Bağırsak sarkması ameliyatı olanlar için bu yöntemlerden hangisinin seçileceÄŸi hastanın genel saÄŸlık durumuna, yaşına ve bağırsak sarkmasının büyüklüÄŸüne göre deÄŸerlendirilir. Peki Bağırsak sarkması ameliyatı nasıl yapılır? Uygulanacak iÅŸlem laparoskopik ve robotik cerrahi yöntemleri özelinde farklılık gösterir. Bu iki yöntemde kapalı olmasından dolayı ameliyat sonrası hastanın iyileÅŸme süresi oldukça kısadır. Enfeksiyon riskinin de az olması nedeniyle açık ameliyatlara göre daha sık tercih edilir. Ancak saÄŸlık durumu açık ameliyata uygun olan vakalarda o yöntemde tercih edilebilir.