Anal Ağrı (Makat Ağrısı) Nedir? Makat Ağrısı Nasıl Geçer?

02 / AGU
2023

Makat aÄŸrısı, çoÄŸu zaman rahatsız edici bir durum olabilir ve genellikle makatta veya çevresinde hissedilir. Bu tür bir aÄŸrı farklı nedenlere baÄŸlı olarak ortaya çıkabilir ve hayat kalitesini etkileyebilir. Makatta yanma, kaşıntı, keskin veya baskı tarzında aÄŸrı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Ä°ÅŸte anal aÄŸrı hakkında bilinmesi gerekenler:

Makat Ağrısı Neden Olur?

Makat ağrısı nedenleri aşağıdaki gibidir:

• Anal kriptit
• Anismus
• Cinsel temas ile bulaÅŸan makat hastalıkları
• Çatı (leÄŸen, pelvis) kemiÄŸi içinde yer alan tümörler (rahim kanseri, rahim aÄŸzı kanseri, vajina kanseri, prostat kanseri, mesane kanseri, penis kanseri)
• Hemoroid (basur)
• Herpes virüs enfeksiyonu
• Kuyruk sokumu kemiÄŸi aÄŸrısı
• Levator ani sendromu
• Lösemi hastalığı (ilk belirtisi olabilir)
• Makat apsesi
• Makat bölgesi yaralanması
• Makat bölgesinde kanama
• Makat çatlağı
• Makat fistülü
• Makat kanseri
• Makat siÄŸili
• Makatta kaşınma
• Makat aÄŸrısı
• Proktit
• Rektum kanseri
• Soliter rektal ülser sendromu
• Åžiddetli ishal
• TaÅŸlaÅŸmış dışkı

Makat Ağrısı Tipleri Nelerdir?

Dışkılamanın ardından geliÅŸen ve bazı durumlarda dakikalarca ya da saatlerce süren ÅŸiddetli aÄŸrı. Bu durumda makat siÄŸili, makatta çatlak veya hemoroid düÅŸünülmelidir. Bir diÄŸer makat aÄŸrısı türü de uykudan uyandıracak ÅŸiddette yaÅŸanan aÄŸrıdır ve bu durumda makat apsesi akla gelmelidir. Makatın sürekli aÄŸrıması durumunda da omurilik basısı ve sırt aÄŸrısı gibi sorunlar söz konusu olabilir.

Makat AÄŸrısı Nasıl Geçer?

Peki makat aÄŸrısı nasıl geçer? Makat aÄŸrısı pek çok farklı nedenden kaynaklanabilir. Bu sebeple anal aÄŸrıya sebebiyet veren neden öÄŸrenilmeli ve gereken tedavi uygulanmalıdır. Bu aÅŸamada “Makat aÄŸrısı nasıl geçer evde neler yapılabilir?” sorusu ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir:

• Sıcak oturma banyoları: Bu makat aÄŸrısını hafifletebilecek en etkili ev tedavilerinden biridir. Bir leÄŸene sıcak su doldurun ve 15-20 dakika boyunca oturun. Günde iki veya üç kez bu iÅŸlemi yapmayı deneyin.
• AÄŸrı kesiciler: Reçetesiz satılan ibuprofen veya parasetamol gibi aÄŸrı kesiciler kullanılabilir. Fakat bu ilaçları almadan önce doktorunuza danışın.
• Yeterli Lif Alımı: Diyetinize bol miktarda lif eklemek bağırsak hareketlerini düzenleyerek makat aÄŸrısını hafifletebilir.
• SoÄŸuk kompres: Makata soÄŸuk kompres uygulayarak aÄŸrının azaltılması mümkündür.
• Hidrasyon: Su içmek dışkınızın yumuÅŸamasına yardımcı olur ve bu da tuvalet sırasında daha az acı hissetmenizi saÄŸlar.

Makatta Ağrı Durumunda Uygulanan Tetkikler Nelerdir?

Hasta makatta aÄŸrı ÅŸikâyeti ile baÅŸvurduÄŸunda gerekli görülmesi durumunda aÅŸağıdaki tetkikler uygulanır:

• Endoskopi: Anoskopi, sadece makat kanalının görüntülenmesini saÄŸlar; rektoskopi, kalın bağırsağın makattan 25 cm ilerisine kadar olan kısmını, yani rektumu gösterir; sigmoidoskopi, kalın bağırsağın sol tarafını ve kolonoskopi ise tüm kalın bağırsağı inceler. Bu iÅŸlemler sayesinde, örnek alınıp herhangi bir sorun teÅŸhis edilebilir. Bu durumda, makat aÄŸrısına sebep olabilecek anal kanser, rektal kanser, proktit ve inflamatuar bağırsak hastalığı gibi çeÅŸitli nedenler belirlenebilir.
• Defekografi: Video-defekografi adlı radyolojik görüntüleme tekniÄŸi ile makat kanalındaki rektosel ya da anal prolapsus gibi durumlar netleÅŸtirilir ve baÅŸka bir sorun olup olmadığı doÄŸrulanır.
• Anorektal Manometri: Makat çevresindeki kasların gücünü ve iÅŸlevini inceleme de oldukça faydalı bir test yöntemidir. Bu ölçüm sürecinde, anal kontrol kaslarının dinlenme ve kasılma durumlarındaki basınç deÄŸerleri alınarak deÄŸerlendirilir ve böylece anismus hastalıkları dışlanabilir.
• EAUS veya ERUS

Makat AÄŸrısı Ä°çin Uygulanan Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Makat aÄŸrısında uygulanan tedavi yöntemlerinden ilki basit önlemler almaktır. Makat aÄŸrısını önlemek adına kadınlarda vajinanın gerisine, erkeklerde ise penisin tabanına doÄŸru bir küvet kenarı veya mermer gibi sert bir yüzey üzerinde ya da bir tenis topu üzerine oturulması faydalıdır. Bunun yanında topuklara dokunacak ÅŸekilde yapılan gevÅŸeme hareketleri de oldukça etkilidir. Ayrıca makat çevresine her iki taraftan parmaklarla günde yaklaşık 50 kez nazikçe masaj yapmak da bu bölgedeki puborektal kas olarak bilinen kasın kasılmasını engelleyerek rahatlama saÄŸlar. Yasemin, melisa ve papatya çayları aÄŸrıyı hafifletmekte yardımcı olur.

Uygulanan bir diÄŸer yöntem de buz ve oturma banyosu uygulamasıdır. Ilık suyla yapılan oturma banyoları ve buz paketlemesi genellikle faydalıdır. Günde 5-6 defa her seferinde 15-20 dakika boyunca ılık suda oturarak bu tür bir banyo yapmanız önerilir. Yaz mevsiminde denize ya da havuza girmenin de yararı büyüktür. Makat aÄŸrısı için aÄŸrı kesici ilaçlar da kullanılır. Ancak bu ilaçlar yalnızca doktor tarafından önerilmiÅŸ olmalıdır. Bazı hastalarda botoks enjeksiyonu da kullanılır. Son tedavi yöntemi de makat bölgesine giden aÄŸrı sinirinin kimyasal maddelerle dondurulmasıdır.

Makatta Ağrı Durumunda Neler Yapılmalıdır?

Makatta aÄŸrı aşırı ÅŸiddetli ve sürekliyse mutlaka bir uzmana baÅŸvurulmalıdır. Peki makat aÄŸrısı için hangi bölüme gidilir? Makat aÄŸrısı yaÅŸayan kiÅŸilerin kendi baÅŸlarına tedavi yöntemleri araÅŸtırmak yerine kesinlikle bir genel cerraha danışmaları önerilir. Bu alanın uzmanlarına Proktolog veya kolorektal cerrah denir ve bu konuda derin bilgiye sahip olan bir cerrah grubudur. Genel cerrahinin bu bölümüne ise kolorektal cerrahi, koloproktoloji veya proktoloji denilir. Makat bölgenizde aÄŸrının yanı sıra kanama da varsa uzmana baÅŸvurmadan önce konu hakkında bilgi almak için "Makattan Kan Gelmesi Nedir? Makattan Kan Gelmesi Tedavisi Nedir?" baÅŸlıklı yazımıza göz atmanızı öneririz. SaÄŸlıklı günler dileriz.

KAYNAK:

https://www.nhs.uk/conditions/anal-pain/

https://fascrs.org/patients/diseases-and-conditions/a-z/anal-pain