GGT Yüksekliği: GGT Yüksekliği Nedir? Değeri Kaç Olmalıdır?

 

Kan testleri saÄŸlık kontrolünde sıklıkla kullanılan tanı araçlarıdır. Bu testler hem hastalık belirtileri gösteren kiÅŸilerdeki incelemelerde hem de düzenli saÄŸlık kontrollerinde önemli bir rol oynar. Bir nedenden dolayı çeÅŸitli kan testleri yaptırdıysanız sonuçlarınızda "GGT" isimli bir parametrenin yer aldığını fark edebilirsiniz. Kan örneklerinde genellikle karaciÄŸer iÅŸlev testlerinin bir parçası olarak "Gama Glutamil Transferaz" ya da "GGT" adındaki enzime bakılır. Bu enzim genellikle karaciÄŸerle ilgili olmakla birlikte safra kesesi ve pankreas sorunlarında da seviyeleri yükselebilir. SaÄŸlıklı bireylerin kanında genellikle çok az miktarda bulunan GGT enziminin seviyesinin yükselmesi dikkatlice incelenmesi gereken bir durumdur. GGT yüksekliÄŸi hakkında bilinmesi gerekenleri sizleri için derledik:

Gama Glutamil Transferaz Nedir?

“Gama glutamil transferaz nedir?” sorusu merak edenler için ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir: Birçok hasta laboratuvar sonuçlarında karşılaÅŸtıkları gama glutamil transferaz (GGT) terimini merak eder. GGT ayrıca gama glutamil transpeptidaz olarak da bilinen bir enzim türüdür ve çoÄŸunlukla karaciÄŸerde bulunur. Ancak vücudun diÄŸer organlarında daha az miktarda da bulunabilir. Ä°nsan vücudunda çok sayıda enzim bulunduÄŸunu ve bu enzimlerin vücuttaki doÄŸal süreçleri katalize ederek günlük iÅŸlevlerin gerçekleÅŸtirilmesine yardımcı olduÄŸunu bilmekte fayda var. Bu enzimlerden biri olan GGT normal ÅŸartlarda hücrelerin içinde yer alır. Herhangi bir durumda hücre hasarı oluÅŸtuÄŸunda bu enzim hücre dışına çıkar ve bunun sonucunda kanındaki enzim seviyesi yükselebilir. GGT'nin yoÄŸun olarak bulunduÄŸu organ karaciÄŸer olduÄŸundan genellikle karaciÄŸer hastalıkları GGT yüksekliÄŸinin temel nedenini oluÅŸturur. Bunun yanında safra kesesi, pankreas veya farklı organlardaki hasarlar da GGT seviyesinin yükselmesine yol açabilir.

GGT Normal DeÄŸerleri:

Kanındaki normal GGT deÄŸerleri cinsiyete göre deÄŸiÅŸiklik gösterir. Kadınlar ile erkekler arasında normal deÄŸerler konusunda küçük de olsa bir fark vardır. Erkeklerde normal GGT düzeyi kadınlardan biraz daha fazla olabilir. Normal GGT deÄŸerleri ÅŸöyledir:

• Erkek: 10-44 mg/dl
• Kadın: 9-38 mg/dl

GGT YüksekliÄŸi:

“GGT yüksekliÄŸi ne anlama gelir?” sorusu da konu hakkında sıklıkla merak edilir. GGT seviyelerinin yüksek olması normal bir durum olarak kabul edilmez ve bunun nedenlerini belirlemek için detaylı bir inceleme yapılması önerilir. GGT'nin yükselmesinin sebepleri karaciÄŸerle ilgili ve karaciÄŸer dışı faktörler olmak üzere iki ana kategoride incelenebilir. Bu faktörler ışığında doktorlar GGT yüksekliÄŸinin teÅŸhis ve tedavi yöntemlerini belirler.

KaraciÄŸer Kaynaklı GGT YüksekliÄŸi:

• KaraciÄŸer rahatsızlıkları,
• Hepatit hastalıkları,
• Obstrüktif sarılık durumları,
• KaraciÄŸer içindeki safra kanallarının iltihaplanması,
• KaraciÄŸerde metastaz varlığı,
• Alkolle iliÅŸkili karaciÄŸer bozuklukları (Alkolizm),
• KaraciÄŸer yaÄŸlanması.

 

KaraciÄŸer Dışı GGT YüksekliÄŸi

• Pankreatit vakaları,
• Bazı kanser türleri (Malign Melanom, AkciÄŸer Kanseri, Meme Kanseri, Prostat Kanseri),
• Diyabet hastalığı (Diyabetes Mellitus),
• Ä°nsülin direnci,
• Aşırı sigara kullanımı,
• Kalp yetmezliÄŸi bulunan bireyler,
• Belli ilaçların kullanımından sonra: Özellikle çeÅŸitli ilaçlarla tedavi sonrasında GGT deÄŸerleri artabilir. (ÖrneÄŸin antibiyotik kullanımı)

Gama Glutamil Transferaz (GGT) Testi Neden Yapılır?

Gama glutamil transferaz (GGT) testi karaciÄŸer ve safra kesesi rahatsızlıklarının belirlenmesinde kullanılan bir dizi kan testine dahildir. GGT'nin ne olduÄŸunu sorarsanız bu bir karaciÄŸer enzimidir. KaraciÄŸer ve safra kesesindeki hasarlar veya hastalıklar durumunda kanınızdaki GGT seviyesinin artması beklenir. Özellikle safra kanallarında tıkanma veya darlık söz konusu olduÄŸunda ilk yükselen enzim genellikle GGT'dir. Bu nedenle safra sorunlarının teÅŸhisinde en hassas kan testlerinden biri olarak GGT gösterilebilir. Ancak karaciÄŸere baÄŸlı herhangi bir problem de gama glutamil transferaz yüksekliÄŸi yaratabilir. Bu nedenle yüksek GGT seviyeleri tek başına belirli bir saÄŸlık sorununa iÅŸaret etmez. ALP, ALT, AST, LDH gibi diÄŸer enzim testlerinin sonuçları da deÄŸerlendirmeye dahil edilmeli ve bulgular topluca ele alınmalıdır. Genel olarak neden GGT testi yapılır diye sorulduÄŸunda aÅŸağıdaki yanıtları verebiliriz:

• KaraciÄŸer hastalıklarını teÅŸhis etmek,
• Safra kanallarındaki tıkanıklığı araÅŸtırmak,
• KaraciÄŸer hasarlarının kökeninin karaciÄŸer hastalıkları mı yoksa kemik bozuklukları mı olduÄŸunu belirlemek,
• Alkol kullanımına veya alkol bağımlılığı tedavilerinin ilerleyiÅŸini izlemek,
• Kullanılan bazı ilaçların etkinliklerini veya yan etkilerini incelemek,
• Ä°ÅŸtah kaybı, halsizlik, bitkinlik, soluk renkte dışkılama, ciltte kaşıntı sorunu, koyu renkte idrar, karın aÄŸrısı, karında ÅŸiÅŸkinlik, sarılık, mide bulantısı ve kusma gibi semptomların nedenlerini belirlemek.

Gama Glutamil Transferaz (GGT) DeÄŸeri Kaç Olmalı?

“Gama glutamil transferaz yüksekliÄŸi nedir? DeÄŸeri kaç olmalıdır?” sorusu merak edenler için ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir: Gama glutamil transferaz (GGT) enziminin kan deÄŸerleri yaÅŸa ve cinsiyete baÄŸlı olarak deÄŸiÅŸkenlik gösterebilir. Testi yürüten laboratuvarın prosedürlerine göre referans deÄŸer aralığı belirlenir fakat genel olarak yetiÅŸkin kadınlar için 0-45 U/L, erkekler içinse 0-65 U/L ideal GGT deÄŸeri olarak kabul edilir. GGT'nin düÅŸük olması durumu genellikle söz konusu olmaz. SaÄŸlıklı bireylerde bu enzimin büyük çoÄŸunluÄŸu hücre içinde bulunur ve kanda az miktarda veya hiç rastlanmaması normaldir. Ancak hücre yenilenmesi ve karaciÄŸer onarımı sürecinde bir miktar GGT'nin kan dolaşımına salınması da olaÄŸan kabul edilir. Yine de belirtilen referans deÄŸerlerin üzerindeki GGT seviyeleri karaciÄŸer ve safra kesesi hasarlarına iÅŸaret ettiÄŸi için detaylı tıbbi inceleme gerektirebilir.

Gama Glutamil Transferaz YüksekliÄŸi Nedir?

“GGT yüksekliÄŸi nedir?” diye merak ediyorsanız bu durumun yetiÅŸkin kadınlarda 45 U/L, erkeklerde ise 65 U/L'nin üzerindeki GGT seviyeleri, 'GGT yüksekliÄŸi' olarak tanımlandığını bilmelisiniz. Bu durumun çeÅŸitli nedenleri olduÄŸundan dolayı sadece GGT seviyesine bakarak bir hastalığın teÅŸhisi mümkün olmayabilir. Alkol tüketimi test öncesindeki 24 saatte gerçekleÅŸmiÅŸse, bu durum GGT seviyesinin artmasına yol açabilir. Bu yüzden karaciÄŸer fonksiyon testi ya da genel anlamda bir GGT testinden önceki 24 saat içinde alkol tüketilmemesi önemlidir. KaraciÄŸer ve safra hastalıkları genellikle GGT yüksekliÄŸinin yaygın nedenidir ancak bazı ilaçlar, aşırı alkol tüketimi veya farklı hastalıklar da enzim seviyesini etkileyebilir. Bu nedenle hastaların tıbbi geçmiÅŸi detaylıca incelenmeli ve GGT seviyesinin deÄŸerlendirilmesine buna göre karar verilmelidir. Daha sonrasında diÄŸer karaciÄŸer enzimlerinin seviyeleri ile birlikte deÄŸerlendirme yapılır ve yüksek olan enzim seviyesinin nedeni belirlenebilir. Gama glutamil transferaz yüksekliÄŸi genellikle aÅŸağıdaki nedenlerden kaynaklanır:

• Geçici ya da sürekli karaciÄŸer iltihabı (hepatit)
• Alkol tüketimi
• KaraciÄŸer sirozu
• KaraciÄŸerdeki kistler ve kanserler
• KaraciÄŸerin yaÄŸlanması (hepatosteatoz)
• Safra kesesi taÅŸları veya safra yollarının tıkanıklığı
• Ani ya da devamlı pankreas iltihabı (pankreatit)
• Åžeker rahatsızlığı olarak bilinen diyabet
• Tıkanıklık sonucu oluÅŸan kalp yetmezliÄŸi
• Bazı ilaçların kullanımından kaynaklanan yan etkiler (özellikle varfarin, fenobarbital ve fenitoin gibi ilaçlar)

Gama Glutamil Transferaz (GGT) Seviyesi Nasıl DüÅŸürülür?

GGT yüksekliÄŸi belirtileri bu deÄŸerin artışına sebep olan saÄŸlık problemi çözüldüÄŸünde düÅŸer. GGT'nin yüksek olması durumunda elde edilen veriler doÄŸrudan ilgili saÄŸlık sorununu belirlemeye yardımcı olmayabilir. Bu nedenle diÄŸer karaciÄŸer enzimlerinin (ALT, AST, ALP, LDH vb.) seviyelerine bakmak ve kiÅŸinin hastalıklarını ve ilaç kullanımını ayrıntılı olarak incelemek gereklidir. Kan testlerinin yanında çeÅŸitli idrar testleri ve ultrason, manyetik rezonans (MR) veya bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme teknikleri ile karaciÄŸer ve safra kanallarının incelenmesi potansiyel hastalıkları araÅŸtırmak için çok önemlidir.

Gama Glutamil Transferaz YüksekliÄŸi Sonuçları

Gama glutamil transferaz yüksekliÄŸi nedenleri karaciÄŸerde tümör oluÅŸumu, karaciÄŸer yaÄŸlanması veya safra taşı varsa bunlar bir ultrason inceleme ile hızlıca teÅŸhis edilebilir. Daha sonra gerektiÄŸinde biyopsi gibi daha detaylı tanı testlerine baÅŸvurulabilir, kesin teÅŸhis konulabilir ve tedavi planı buna göre ayarlanabilir. KaraciÄŸer veya safra kanallarındaki hasar sonucu kana karışan enzim seviyesi sadece bu organlardaki hasarı durdurarak azaltılabilir. Bu yüzden GGT yüksekliÄŸine neden olan saÄŸlık sorunu belirlenmeli ve uygun tedavi uygulanmalıdır.  Bu tedavi yöntemlerinden biri de safra kesesi ameliyatıdır. "Safra Kesesi Ameliyatı Fiyatı Nedir?" baÅŸlıklı yazımızdan detaylı bilgiyi öÄŸrenebilirsiniz.

Alkol tüketimi, karaciÄŸer yaÄŸlanması, diyabet veya kalp hastalığı gibi durumlarda bir enzim artışı mevcutsa bunlara spesifik tedaviler uygulanmalıdır. Kısacası, enzim seviyesini arttıran problem belirlenip düzeltilirse GGT ve diÄŸer karaciÄŸer enzimlerinin seviyeleri normal aralığa getirilebilir. EÄŸer bir kan testi yaptırdıysanız ve sonuçlarınızda GGT oranının yüksek olduÄŸunu fark ettiyseniz doktorunuza danışarak bu durumun nedenlerini öÄŸrenebilirsiniz.