Crohn Hastalığı Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Crohn hastalığı sindirim sisteminin herhangi bir bölgesinde iltihaplanmaya neden olan kronik bir bağırsak hastalığıdır. Bu rahatsızlık sindirim sistemindeki herhangi bir noktada görülebilen ve zamanla daha da kötüleÅŸebilen inflamatuar bir durumdur. Crohn hastalığı genellikle bağırsakların iç tabakasını etkiler ancak aynı zamanda vücudun diÄŸer bölgelerinde de iltihaplanma olabilir. Hastalığın belirtileri ise kiÅŸiden kiÅŸiye deÄŸiÅŸmekle birlikte karın aÄŸrısı, ishal, kilo kaybı, iÅŸtahsızlık gibi sorunlar sıkça karşılaşılan belirtilerdir. Ä°ÅŸte bilinmesi gerekenler:
Crohn Hastalığı Nedir?
Sindirim sisteminin herhangi bir bölgesini etkileyebilen Crohn hastalığı özellikle ince bağırsağın ve bu organın kalın bağırsakla birleÅŸtiÄŸi alanların çevresinde oluÅŸan iltihaplanma durumudur. Bu rahatsızlık genellikle 35 ile 40 yaÅŸ arasındaki bireylerde görülürken kadınlarda erkeklere göre daha yaygın olarak ortaya çıkar. Ancak çocukluk ve ergenlik dönemlerinde de bu hastalığa rastlanabilir. Söz konusu hastalık sindirim sistemine müdahale ederek kalınlaÅŸmalara, ülser olarak adlandırılan yaraların oluÅŸmasına ve iltihaplanmalara neden olabilir.
Crohn Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Crohn hastalığı ince veya kalın bağırsağınızda tutulum yapabilen bir durumdur. Bazı kiÅŸilerde bu rahatsızlık sadece kolon adı verilen kalın bağırsağın belirli bir kısmını etkiler. Crohn hastalığı belirtileri hafiften ağır derecelere kadar farklılık gösterebilir ve genellikle zamanla geliÅŸir ancak bazen hiçbir uyarı olmadan birdenbire ortaya çıkabilir. Hastalığın aktif olduÄŸu dönemlerde meydana gelen belirtiler aÅŸağıdaki gibidir:
- Ağız içinde yaralar,
- Anüs veya civarında aÄŸrı veya akıntı,
- Dışkıda kan bulunması,
- Ä°shal,
- Ä°ÅŸtah kaybı ve kilo düÅŸüÅŸü,
- Karın ağrısı ve kasılma,
- Yorgunluk,
- Yüksek ateÅŸ.
Ayrıca ciddi Crohn hastalığına sahip olan kiÅŸilerde aÅŸağıdaki semptomlar da görülebilir:
- Böbrek taşı oluÅŸumu,
- Çocuklarda büyüme ya da cinsel geliÅŸme gecikmeleri,
- Demir eksikliÄŸi anemisi,
- Deri, göz ve eklem iltihapları,
- Karaciğer veya safra yollarının iltihaplanması.
Crohn Hastalığı Neden Olur?
“Crohn hastalığı nedir? Neden olur?” sorusu da merak edilen konular arasındadır. Crohn hastalığının tam olarak neden olduÄŸu henüz bilinmemektedir. Önceden diyetin ve stresin bu rahatsızlığa yol açabileceÄŸi düÅŸünülse de uzmanlar ÅŸimdi bu faktörlerin Crohn hastalığının ÅŸiddetini artırabileceÄŸini ancak baÅŸlatıcı sebep olmadığını belirtir. Bir dizi faktörün kalıtsal sorunlar ve zayıf bir bağışıklık sistemi gibi hastalığın oluÅŸumuna katkıda bulunduÄŸu düÅŸünülür. Bu nedenler aÅŸağıdaki gibidir:
- Bağışıklık Sistemi: Bir virüs ya da bakteri Crohn hastalığını tetikleyebilir fakat bu tür bir tetikleyici bilim insanları tarafından henüz belirlenememiÅŸtir. Vücudunuzda istila eden mikroorganizma ile mücadele etmeye çalışırken anormal bir bağışıklık yanıtı, sindirim sistemindeki hücrelere de saldırabilir.
- Kalıtım: Crohn hastalığı genellikle aynı rahatsızlığı olan aile üyeleri bulunan bireylerde daha sık görülür dolayısıyla genetik faktörler hastalığın oluÅŸumunda önemli bir rol oynayabilir.
Crohn Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?
Crohn hastalığı tedavisi için doÄŸru tanı önemlidir. Crohn hastalığını tespit etmek için kullanılacak tek bir test mevcut deÄŸildir. Doktorunuz Crohn hastalığının teÅŸhisini doÄŸrulamak adına çeÅŸitli testlerden oluÅŸan bir kombinasyon uygulayabilir:
- Kan Testleri: Doktorunuz yeterli miktarda kırmızı kan hücresinin bulunmadığı durumlarda dokulara yeterince oksijen taşınamama riskine karşı ya da enfeksiyon belirtisi varlığında kan testleri yapabilir.
- Dışkı Testleri: Doktorunuz gizli kan veya parazit gibi organizmaların varlığını kontrol etmek için sizden dışkı örneÄŸi alabilir.
- Kolonoskopi: Bu iÅŸlem ucunda bir kamera bulunan ince, esnek ve ışıklı bir boru aracılığıyla doktorunuza tüm kalın bağırsağınızı ve ince bağırsağınızın son bölümünü gözlemleme imkânı saÄŸlar. Prosedür sırasında doktorunuz tanısına yardımcı olmak amacıyla laboratuvar analizi için küçük doku örnekleri (biyopsi) alabilir. EÄŸer mevcutsa iltihaplanmış hücre topluluklarına verilen granülom ismi Crohn hastalığı teÅŸhisi koymada yardımcı olur.
- Bilgisayarlı tomografi (BT): Bir tür X-ışını tekniÄŸidir ve standart röntgenlere kıyasla daha fazla detay sunabilir. Bu test hem bağırsağın tamamını hem de bağırsak dışındaki dokuları inceler.
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRI): Organlar ve dokular hakkında ayrıntılı görüntüler elde etmek için manyetik alan ve radyo dalgalarından yararlanır. Pelvik MRI veya ince bağırsak çevresindeki fistülün (MR enterografi) deÄŸerlendirilmesi konusunda özellikle etkilidir.
Crohn Hastalığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Crohn hastalığı için ÅŸu an bir tedavi bulunmamakla beraber her hasta için uygun olan belirli bir tedavi ÅŸekli mevcut deÄŸildir. Genel olarak uygulanan tedavilerin ana hedefi hastanın semptomlarını ve belirtilerini tetikleyen iltihabı yatıştırmaktır. Ayrıca komplikasyonları minimuma indirerek uzun vadede hastanın durumunu iyileÅŸtirmek de hedeflenir. Ä°deal senaryoda bu yaklaşım sadece semptomların hafiflemesine deÄŸil aynı zamanda uzun dönemde hastalığın seyrinin yavaÅŸlamasına da katkı saÄŸlayabilir.
Crohn Hastalığı İlerlerse Ne Olur?
Crohn hastalığı gizli seyretmeyen bir rahatsızlık olduÄŸu ve belirtilerinin hızlı ÅŸekilde teÅŸhis edilebildiÄŸi için erken müdahale imkânı sunar. Fakat tedavi olmayan Crohn hastalarının hayati tehlike ile karşılaÅŸma riskleri vardır. Crohn hastalığına doÄŸru ÅŸekilde müdahale edilmezse, belirtilerin yoÄŸunluÄŸu nedeniyle hasta yaÅŸam kalitesinde önemli ölçüde azalma yaÅŸayabilir. Bu hastalık sindirim sisteminin çoÄŸuna yayıldığında ölümle sonuçlanabilir.
Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
Kalıcı bağırsak alışkanlıklarınızda değişiklikler fark ettiyseniz veya Crohn hastalığının aşağıdaki belirti ve semptomlarından birine sahipseniz doktorunuza başvurmanız gerekir:
- Açıklanamayan kilo kaybı,
- Bir ya da iki günden uzun süren açıklanamayan yüksek ateÅŸ durumu,
- Dışkıda kan görülmesi,
- Karın bölgesinde aÄŸrı,
- Mide bulantısı ve kusma hissi,
- Reçeteli olmayan (OTC) ilaçlara yanıt vermeyen sürekli ishal durumu.
Crohn Hastalığı Kanser midir?
“Crohn hastalığı kanser midir?” diye merak ediyorsanız hastalığın bir kanser türü olmadığını bilmelisiniz.
KAYNAK: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/crohns-disease/symptoms-causes/syc-20353304
Crohn hastalığı risk faktörleri arasında yaÅŸ, etnik köken, aile öyküsü, sigara kullanımı, steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçların kullanılması gibi nedenler bulunur.
Crohn hastalığı tedavi edilmediÄŸinde anal fissür, bağırsak tıkanıklığı, fistül, kolon kanseri, ülser, yetersiz beslenme gibi komplikasyonlardan bir veya daha fazlasına yol açabilir.
Crohn hastalığı bağırsak sisteminde kronik bir inflamasyon durumuna neden olan ciddi bir saÄŸlık sorunudur. Ancak Crohn hastalığı ölüm riski olduÄŸunu söylemek yanıltıcı olacaktır. ÇoÄŸu zaman Crohn hastalığı ile yaÅŸayan bireylerin yaÅŸam süreleri diÄŸer insanlarla benzerdir. Ancak tedavi edilmezse veya yönetilmezse komplikasyonlar geliÅŸebilir ve bu da genel saÄŸlık üzerindeki etkisi nedeniyle yaÅŸam kalitesini ve potansiyel olarak yaÅŸam süresini azaltabilir.
Crohn hastalığı genetik ve çevresel faktörlerin karmaşık etkileÅŸimleri sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bazı bilimsel araÅŸtırmalar Crohn hastalığının genetik bir bileÅŸeninin olabileceÄŸini göstermiÅŸtir. ÖrneÄŸin birinci derece akrabalarında Crohn hastalığı olan kiÅŸilerin bu durumu geliÅŸtirme riski daha yüksektir. Ancak genetik faktörler tek başına hastalığın nedeni deÄŸildir. Çevresel faktörler de önemli bir rol oynayabilir. Bu nedenle, Crohn hastalığı genellikle hem genetik hem de çevresel faktörlere baÄŸlı olarak geliÅŸen multifaktöriyel bir hastalık olarak kabul edilir.
Crohn hastalığı kronik bir durum olup hayat boyu sürebilir. Ancak bu hastalığın genel yaÅŸam süresi üzerinde doÄŸrudan bir etkisi yoktur. Modern tedavi yöntemleri ve ilerlemiÅŸ tıbbi bakım sayesinde Crohn hastalarının çoÄŸu normal veya yaklaşık normal bir yaÅŸam süresine sahip olabilir. Hastalığın seyrini etkileyebilecek faktörler arasında hastanın genel saÄŸlık durumu yaÅŸam tarzı seçimleri ve Crohn hastalığının kendine özgü komplikasyonları bulunur.
Yorum Ekle
