Böbrek Ağrısı Nedir? Böbrek Ağrısına Ne İyi Gelir?

12 / EYL
2023

Böbrekler saÄŸlıklı bir yaÅŸam sürdürebilmek için hayati öneme sahip olan temel organlardır. Ancak bazen bu önemli organlarda acı verici bir aÄŸrı hissedilebilir. Böbrek aÄŸrısı çeÅŸitli faktörlerden kaynaklanabilir ve tedavi edilmezse ciddi sonuçlara yol açabilir. Ä°ÅŸte böbrek aÄŸrısı hakkında bilinmesi gerekenler:

Böbrek AÄŸrısı Nedir?

Böbrek aÄŸrısı kiÅŸinin böbreklerinin bulunduÄŸu yerde yaÅŸanan rahatsızlık olarak tanımlanır ve genellikle bir saÄŸlık sorunun iÅŸareti olabilir. ÇoÄŸunlukla yan kısımlarda, sırtta ya da karın bölgesinde beliren hafif bir aÄŸrı ÅŸeklinde hissedilir. Ancak bu bölgelerdeki aÄŸrının her zaman bir böbrek probleminden kaynaklandığı anlamına gelmez. Peki böbrek aÄŸrısı nasıl olur? Böbrek aÄŸrısı sıradan bir sırt aÄŸrısıyla kolaylıkla karıştırılabilir ancak ikisi arasında konum ve hissettirme ÅŸekli açısından bazı farklılıklar vardır. Böbrek aÄŸrısının çeÅŸitli nedenleri olabilir ve bazıları ciddi saÄŸlık sorunlarını gösteriyor olabilir. EÄŸer böbreklerden kaynaklanan bir aÄŸrınız varsa doktora görünmeniz önemlidir.

Böbrek AÄŸrısı Neden Olur?

Böbrek aÄŸrısının pek çok sebebi olabilir. “Böbrek aÄŸrısı neden olur?” sorusunun yanıtı aÅŸağıdaki gibidir:

• Dehidrasyon: “Az su içmek böbrek aÄŸrısı yapar mı?” diye merak ediyorsanız dehidrasyonun böbrek aÄŸrısının potansiyel bir sebebi olduÄŸunu bilmelisiniz. Yeterli miktarda su tüketmemek böbrek aÄŸrısına yol açabilir. Susuz kalan kiÅŸilerin böbreklerinde normalde suyla atılması gereken atıklar birikerek tıkanıklığa sebep olabilir. Aşırı derecede dehidratasyonun belirti ve semptomları arasında vücutta aşırı ısı artışı, dikkat eksikliÄŸi, kafa karışıklığı, ruh hali deÄŸiÅŸimleri ve kabızlık bulunur. Dehidrasyon durumunda genellikle daha fazla sıvı alımı önerilir. Çok ciddi dehidrasyon durumlarında ise kiÅŸiye damardan sıvı verilerek rehidrasyon saÄŸlanmalıdır.
• Böbrek Enfeksiyonu: Bakterilerin böbreklere ulaÅŸması durumunda böbrek enfeksiyonuna neden olabilir. Genellikle bakteriler idrar yolu aracılığıyla ve özellikle tedavi edilmeyen bir idrar yolu enfeksiyonu sonucu böbreklere ulaşır. Böbrek enfeksiyonunun en yaygın belirtileri arasında bulantı, donuk aÄŸrı, idrara çıkma sırasında yanma veya aÄŸrı, idrarda kan veya irin, keskin aÄŸrı, kötü kokulu veya bulanık idrar, kusma, sırt veya kasık bölgesi aÄŸrısı, titreme ve ateÅŸ görülür. Bu semptomlara sahip bireylerin acil tıbbi yardıma baÅŸvurması tavsiye edilir.
• Böbrek Taşı: Böbrek taÅŸları böbreklere toplanan tuz ve minerallerden oluÅŸan küçük tortuların zaman içinde büyümesiyle meydana gelir. Küçük böbrek taÅŸları genellikle herhangi bir belirti göstermeden böbreklerden geçip idrarla atılır. Ancak büyük boyutlu böbrek taÅŸları rahatsızlık verebilir ve böbrekte veya idrar yolunda takılabilir. Böbrek taşının belirti ve semptomları arasında idrarda kan, idrar yaparken aÄŸrı, kusma, mide bulantısı ve sırt ya da karın bölgesinde yoÄŸun aÄŸrı yer alır. Genellikle küçük böbrek taÅŸlarının tedavisi bol sıvı tüketimi ve reçetesiz aÄŸrı kesicilerin kullanımını içerir. Ancak taşın atılması sürecinde aÄŸrı belirgin ÅŸekilde artabilir.
• Böbrek Kisti: Kanserli olmayan genellikle iyi huylu olan kistler sıvıyla dolu torbalar olarak tanımlanır. Böbrek kistleri bir veya her iki böbrekte meydana gelebilir ve çoÄŸunlukla belirti göstermez. Aşırı büyüme, patlama ya da enfeksiyon durumunda kist ateÅŸe, hassasiyet yaratma veya keskin aÄŸrılara yol açabilir. Bu aÄŸrılar üst karın, yan veya sırt bölgesinde hissedilebilir. Küçük kistlere genellikle tedavi uygulanmazken tedavi gerektiren durumlarda doktorunuz sizin için özel bir tedavi planı hazırlayacaktır.
• Polikistik Böbrek Hastalığı: Genetik bir rahatsızlık olan Polikistik böbrek hastalığı (PKD) tek veya çift böbrekte birden çok kistin oluÅŸmasına neden olur. Bu hastalık kiÅŸinin böbreklerinin ÅŸeklini deÄŸiÅŸtirebilir ve diÄŸer problemlere örneÄŸin böbrek yetmezliÄŸi gibi durumlara sebep olabilir. Polikistik böbrek hastalığının semptomları arasında böbrek taÅŸları, tek veya çift böbrekte aÄŸrılar, idrar yolu enfeksiyonları, idrardaki kan ve yüksek tansiyon bulunur. Polikistik böbrek hastalığının belirtileri genellikle kistler büyüyene kadar fark edilmez. Hastalığın tedavisi genellikle yüksek tansiyonun böbreklere verdiÄŸi zararı yavaÅŸlatmak için ilaç kullanımını içerir. Sigarayı bırakmak veya azaltmak, günlük en az 30 dakika egzersiz yapmak, her gece 7-8 saat uyumak, saÄŸlıklı ve dengeli beslenmek, aşırı kiloluysanız kilo vermeye çalışmak veya saÄŸlıklı bir kiloyu korumak gibi yaÅŸam tarzı deÄŸiÅŸiklikleri tedaviye yardımcı olabilir.
• Glomerülonefrit: Glomerülonefrit böbreklerdeki kanı süzen glomerülleri etkileyen ve böbrek iltihabına yol açabilen bir dizi hastalığı tanımlar. Bu hasar sonucu böbreÄŸin iÅŸlevi azalabilir ve böbrek yetmezliÄŸi riski doÄŸabilir. Glomerülonefrit genellikle akut veya kronik ÅŸeklinde görülür. Akut glomerülonefrit hızlı ve ani bir ÅŸekilde ortaya çıkarken boÄŸaz aÄŸrısı, idrar miktarında azalma, idrarda kan bulunması ve sabahları ÅŸiÅŸlik gibi belirtiler gösterebilir. Kronik glomerülonefrit ise daha yavaÅŸ ilerler ve bağışıklık sisteminde meydana gelen deÄŸiÅŸiklikler veya bilinmeyen faktörler sonucunda oluÅŸabilir. Kronik formun belirtileri arasında ayaklarda veya yüzde ödem, idrarda kan, gece sık idrara çıkma, idrarda köpük veya kabarcık ve yüksek tansiyon bulunabilir.
• Hidronefroz: Hidronefroz ise idrarın böbreklerde birikmesine neden olan bir durumu ifade eder ve genellikle böbrek ÅŸiÅŸmesi ile sonuçlanır. Genelde idrar yolunda oluÅŸan bir engel nedeniyle idrarın böbreklerden tamamen atılmasının engellenmesi durumunda meydana gelir. Hidronefroz çoÄŸunlukla bir enfeksiyon veya tıkanıklığı sonucunda geliÅŸir; örneÄŸin böbrek taşı bu duruma sebep olabilir. Hidronefroz her zaman belirgin belirti veya semptom göstermez ancak en yaygın belirtisi sırt ya da kasık aÄŸrısıdır. DiÄŸer belirtiler arasında ateÅŸ, mesanenin tamamen boÅŸaltılamaması, inkontinans (idrar kaçırma), mide bulantısı ve sık idrara çıkma isteÄŸi yer alabilir.
• Aterosklerotik Renal Arter Stenozu: Aterosklerotik renal arter stenozu genellikle RAS olarak adlandırılır ve bu durumda yaÄŸlı birikimler böbreklere kan akışını engeller veya kısıtlar. Bu durum tedavi edilmezse böbreklerde, beyinde ve kalpte zarar meydana gelebilir çünkü kan doÄŸru ÅŸekilde temizlenemez. RAS tedavisi genellikle yaÅŸam tarzında deÄŸiÅŸikliklere ve ilaç kullanımına dayanır ve bunlar birlikte genel kardiyovasküler saÄŸlığı iyileÅŸtirmeye yardımcı olur. Duruma baÄŸlı olarak cerrahi müdahale gerekebilir.
• Böbrek Kanseri: Böbrekteki tümörler ilk evrelerde belirti vermez. Ancak kanser ilerledikçe yanlarda, sırtta veya karında sürekli ya da yoÄŸunlaÅŸmayan aÄŸrılar olabilir. Bu durumlarda böbrek kanseri tedavisine ihtiyaç duyulur.
• Böbrek Hasarı: Futbol, boks, at biniciliÄŸi veya basketbol gibi temas gerektiren aktivitelerden kaynaklanan yaralanmalar böbrek hasarına yol açabilir. Böyle bir olayda rahatsızlık genellikle karın bölgesinin her iki tarafında veya belin alt bölgesinde hissedilir. Yaralanmanın ciddiyetine baÄŸlı olarak aÄŸrı hafif ya da ÅŸiddetli olabilir.

Böbrek AÄŸrısı Belirtileri ve Türleri Nelerdir?

Böbrek aÄŸrısı çeÅŸitli böbrek hastalıklarında farklı ÅŸekillerde görülebilir. Böbrek aÄŸrısı belirtileri aÅŸağıdaki gibidir:

• Sabit ve donuk bir aÄŸrı,
• GöÄŸüs kafesinin altında veya karın bölgesinde hissedilen rahatsızlık,
• Tek taraflı yan aÄŸrısı, bazen her iki tarafta da hissedilebilir,
• Dalga dalga gelen keskin veya ÅŸiddetli rahatsızlık,
• Kasığa veya karın bölgesine yayılan aÄŸrılar,
• Böbrek aÄŸrısı ile birlikte ortaya çıkabilecek diÄŸer semptomlar.

Böbrek aÄŸrısının belirtisi olabilecek semptomlar böbrek ile ilgili potansiyel sorunlara dikkat çekebilir. Bu yüzden ciddiye alınmalıdır. Böbrek aÄŸrısıyla beraber görülen belirti örnekleri ÅŸunlar olabilir:

• Yüksek ateÅŸ,
• Mide bulantısı ve kusma,
• Ä°drar yaparken acı hissetme,
• Ä°drarın bulanık görünmesi,
• Ä°drarda kan tespit edilmesi.

Böbrek aÄŸrısı türleri arasında dalgalar halinde gelen keskin ve ÅŸiddetli aÄŸrı, genellikle tek taraflı ancak nadiren çift taraflı yan aÄŸrı, sürekli hafif aÄŸrı, göÄŸüs kafesinin altında veya karın bölgesinde aÄŸrı ve kasık bölgesine yayılan aÄŸrı yer alır.

Böbrek AÄŸrısı Nasıl TeÅŸhis Edilir?

Peki böbrek aÄŸrısı nasıl anlaşılır? Bir kiÅŸinin böbrek aÄŸrısı yaÅŸaması durumunda tedavi sürecine baÅŸlamadan önce doktorun öncelikli görevi aÄŸrının sebebini ortaya çıkar. Doktor bu amaçla hastayı fiziksel muayeneye tabi tutar ve hastanın tıbbi geçmiÅŸi hakkında bilgi alır. Daha sonra bir veya birden fazla test talep edebilir. Bu testler arasında idrar testi, laboratuvar koÅŸullarında kan, protein, yüksek sayıda beyaz kan hücresi ve diÄŸer bazı böbrek sorunlarının belirtilerini tespit etmek için kullanılır. Buna ek olarak ultrason veya BT testleri ile böbrekler ve idrar yolları böbrek taşı ya da diÄŸer fiziksel problemler açısından incelenir.

Tedavi Yöntemleri

“Böbrek aÄŸrısı nasıl geçer?” sorusu da merak edilen bir konudur. Böbrek aÄŸrısını bağımsız bir ÅŸekilde tedavi etmeye çalışmak önerilmez. Çünkü böbrek aÄŸrısı genellikle temelde yatan bir problemi iÅŸaret eder ve bu problem giderilmeden aÄŸrının da son bulması mümkün deÄŸildir. Acil rahatlama saÄŸlamak amacıyla aÄŸrı kesici ilaçlara yönelme isteÄŸi oluÅŸabilir ancak doktorunuza danışmadan ilaç kullanmak saÄŸlıklı bir yaklaşım olmayabilir. Böbrek aÄŸrısının tedavisi için asıl yapılması gereken altta yatan hastalığın teÅŸhis edilip özgül bir tedavi uygulanması ve hasta takibinin yapılmasıdır. Ancak böbrek saÄŸlığını koruyarak böbrek aÄŸrısının önüne geçmek de olasıdır. Böbrek saÄŸlığınızı korumak için dikkat etmeniz gerekenler ÅŸunlardır:

• Bol su içmek böbrekleriniz için çok faydalıdır.
• Yüksek ÅŸekerli içecekler tüketmek böbreklere zarar veren diyabete sebep olabilir.
• Aşırı tuz veya kafein tüketimi dehidrasyona (yani vücuttaki su kaybına) neden olur ve uzun vadede böbrek hasarına yol açabilir.
• Ek olarak böbrek enfeksiyonlarını önlemek, böbrekte aÄŸrı oluÅŸmasını engelleyecektir.

KAYNAK: https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/17688-kidney-pain