Kawasaki Hastalığı Nedir? Kawasaki Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

 

Kawasaki hastalığı genellikle 5 yaşın altındaki çocukları etkileyen bir pediatrik durumdur ve üç günden fazla süren yüksek ateÅŸ, döküntüler, ağız içi, dil ve gözlerdeki kızarıklıklarla tanımlanır. Bu rahatsızlık ilk kez 1967'de Japon pediatri uzmanı Dr. Tomisaku Kawasaki tarafından tanımlanmıştır ve tedavi edilmediÄŸi takdirde kalp komplikasyonlarına yol açabilir. Bu nedenle erken teÅŸhis ve uygun tedavi önemlidir. Ä°ÅŸte Kawasaki hastalığı hakkında bilinmesi gerekenler:

Kawasaki Hastalığı Nedir?

Kawasaki hastalığı orta büyüklükteki damarlarda inflamasyona (iltihaplanmaya) yol açan ani baÅŸlangıçlı bir hastalıktır. Koroner damarlar özellikle etkilenir. GeliÅŸmiÅŸ ülkelerde Kawasaki hastalığı, sonradan ortaya çıkan kalp rahatsızlıklarının en yaygın sebebidir. Kawasaki sendromu da denilen Kawasaki hastalığı vücutta orta büyüklükteki damarlarda inflamasyon oluÅŸmasına neden olur. Bu damarlardaki iltihaplanma vaskülit olarak adlandırılır. Ä°nflamasyon genellikle kalbin kan ve oksijen ihtiyacını karşılayan koroner arterleri etkiler. Lenf düÄŸümlerini de etkileyebilen bu hastalık burun, ağız ve boÄŸazın mukozasında problemlere yol açabilir. ÇoÄŸu durumda hastalık tedaviden birkaç gün sonra iyileÅŸir ve nadiren tekrarlar. Ancak tedavi edilmezse ciddi kalp rahatsızlıklarına neden olabileceÄŸi için dikkatli olunmalıdır.

Kawasaki Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Kawasaki hastalığı hakkında bilinmesi gereken önemli bir nokta hastalığın ani baÅŸlayabilmesi ve belirtilerinin üç aÅŸamada ortaya çıkmasıdır. Semptomların baÅŸlamasından 10 gün ile 2 hafta arasında deÄŸiÅŸen bir süre içinde kalp rahatsızlıkları geliÅŸebilir. Her hastalık evresinde çeÅŸitli belirtiler görülebilir bu yüzden semptomları hastalığın seviyesine göre deÄŸerlendirmek daha mantıklı olacaktır. Kawasaki hastalığı belirtileri aÅŸağıdaki gibidir:

• 3 gün veya daha fazla devam eden ve ilaç tedavisine pek tepki vermeyen yüksek ateÅŸ (39 derecenin üzerinde),
• Gözlerde herhangi bir akıntı olmadan kızarıklık geliÅŸmesi,
• GöÄŸüsten bacaklara kadar yayılan, kasık ve genital bölgelerde de görülen deri kızarıklığı,
• El ve ayaklarda ÅŸiÅŸme ve kızarıklık,
• Özellikle boyun bölgesinde büyümüÅŸ lenf düÄŸümleri,
• TahriÅŸ olan boÄŸaz, ağız ve dudaklar,
• Çilek dili adı verilen durum.

Çilek dili genellikle ödemli ve pürüzlü dil yapısını tanımlayan bir terimdir. Bu durumda dil geniÅŸler, oldukça kırmızı hale gelir ve üzerinde bulunan kabartılı yapı ile beraber çileÄŸe benzer bir görünüm alır. Bu durum baÅŸlı başına bir hastalık olarak deÄŸil baÅŸka bir rahatsızlığın belirtisi olarak görülür. Dilin normal görünümünü tekrar kazanması için altta yatan nedenin belirlenmesi ve tedavi edilmesi gereklidir. Bu sebeple çocuÄŸunuzda üç gün veya daha uzun süren bir ateÅŸ fark ettiyseniz zaman kaybetmeden en yakın saÄŸlık kuruluÅŸuna baÅŸvurmanız tavsiye edilir.

Kawasaki hastalığının ikinci aÅŸama belirtileri ise ÅŸöyledir:

• Eklem aÄŸrıları,
• Ä°shal,
• Kusma,
• Karın aÄŸrısı,
• El ve ayak derisinin dökülmesi.

Kawasaki hastalığının üçüncü evresinde henüz komplikasyonlar oluÅŸmadıysa semptomlar yavaÅŸça azalmaya baÅŸlar. Ancak çocukların enerji seviyelerinin normale dönmesi biraz zaman alabilir. Hastalığın ilk 10 günü içinde tedaviye baÅŸlamak kalıcı hasar oluÅŸmasını engellemek için atılacak en önemli adımlardan biridir.

Kawasaki Hastalığının Komplikasyonları Nelerdir?

Kawasaki hastalığı çocuklar arasında kazanılmış kalp rahatsızlıklarının öncü sebeplerinden biridir. Ancak yeterli tedavi ile bu hastalığın çocuklarda kalıcı zarara neden olma oranı oldukça düÅŸüktür. Bu hastalıktan kaynaklanabilecek kalp ile ilgili komplikasyonlar aÅŸağıdaki gibidir:

• Koroner arter damarlarına kan taşıyan bölgenin iltihabı (vaskülit),
• Kalp kasının iltihaplanması (miyokardit),
• Kalp kapakçığı ile ilgili problemler.

Bu komplikasyonların herhangi biri çocuÄŸun kalbini etkileyebilir. Koroner arterlerin iltihaplanması arter duvarının zayıflamasına ve geniÅŸlemesine (anevrizma) yol açabilir. Anevrizmalar kalp krizi riskini artırabilir veya iç kanama gibi hayatı tehdit eden durumlara yol açabilir. Kawasaki hastalığından koroner arter sorunları geliÅŸen çocukların çok küçük bir kısmında tedaviye raÄŸmen hastalık ölümle sonuçlanabilir.

Kawasaki Hastalığı Neden Olur?

“Kawasaki hastalığı nedir? Neden olur?” sorusu da sıklıkla merak edilir. Kawasaki hastalığının kesin sebebi henüz bilinmemektedir. Genetik eÄŸilimlerin yanı sıra virüsler ve maruz kalınan kimyasallar gibi çevresel faktörlerin hastalığın ortaya çıkmasında etkili olduÄŸu düÅŸünülmektedir. Hastalığın baÅŸlamasını tetikleyen faktörün büyük olasılıkla solunum yoluyla vücuda giren bir enfeksiyon etkeni olduÄŸu varsayılmaktadır. Bu etkileÅŸim sonrasında bağışıklık hücreleri aktive olur ve çeÅŸitli kimyasal tetikleyiciler üretir. Bu süreç Kawasaki hastalarında miyokardit (kalp kası iltihabı) ve vaskülit (damar iltihabı) ile sonlanabilir. Ä°ltihaplı tepki bazı hastaların damarlarının iç tabakasının zayıflamasına neden olarak anormal damar geniÅŸlemeleri yani anevrizmalara yol açabilir. Anevrizma oluÅŸumunu takiben haftalar veya aylar süresince anormal damar duvarındaki kalınlaÅŸma kan akışını engelleyebilir veya pıhtı oluÅŸumuna neden olabilir ve bu durum yaÅŸamı tehdit eden olaylara örneÄŸin kalp krizi gibi durumlara yol açabilir. Etkin tedavi uygulandığında iltihaplı yanıt baskılanır ve bu da kalbi besleyen damarlarda meydana gelen anormal deÄŸiÅŸikliklerin %60'ını normale döndürebilir.

Kawasaki Hastalığı Tanısı Nasıl Konulur?

Kawasaki hastalığı tanı kriterleri için özel bir test mevcut deÄŸildir. Genellikle bu hastalığın belirtilerinin klinik gözlemleri ile teÅŸhis edilir. Ä°laçlarla kontrol altına alınamayan ve düÅŸük yanıt veren ateÅŸ Kawasaki hastalığının ana semptomudur. Hastalık sürecinde görülen belirtiler genellikle belirli bir sıralamayı takip eder ve bu durum Kawasaki hastalığına benzeyen diÄŸer rahatsızlıkların ayırt edilmesine yardımcı olabilir. 5 günden daha uzun süren ateÅŸ dışında, tanı için önemli olan klinik semptomlar ve bulgular aÅŸağıdaki gibidir:

• Gözlerde iltihap
• Ciltte döküntüler
• El ve ayaklarda tırnak deÄŸiÅŸimleriyle birlikte görülen kızarıklık ve ÅŸiÅŸlik
• Tek yanlı boyunda 1,5 cm veya daha büyük lenf nodülü büyümesi
• Mukozada kızarıklık ve çatlama veya çilek dil olarak bilinen durumlar
• Dahili organ tutulumları (koroner arterler, abdominal organlar veya testis)

Kawasaki hastalığının teÅŸhisi belirtiler esas alınarak yapılırken, hastalık tam ve eksik Kawasaki hastalığı olmak üzere iki alt kategoriye ayrılır. Belirtilerin hastalığın baÅŸlangıç aÅŸamasında belirli bir sıra ile ortaya çıktığı durum tam Kawasaki hastalığı olarak adlandırılır. Eksik Kawasaki hastalığında ise vücut ısısının artmasının yanı sıra büyük öneme sahip olan diÄŸer semptomlardan yalnızca 2 veya 3 tanesi görülür. Bu genellikle küçük bebekler veya daha büyük çocuklar gibi uç yaÅŸ gruplarında görülür. Dolayısıyla 6 aydan büyük çocuklarda uzun süreli ateÅŸin varlığında kalbin ekokardiyografi ile incelenmesi ve Kawasaki hastalığının olup olmadığının tespit edilmesi son derece önemlidir.

Kawasaki Hastalığına Benzeyen Diğer Hastalıklar Hangileridir?

Kawasaki hastalığına benzer semptomları olan diğer sağlık sorunları aşağıdaki gibidir:

• Streptokok enfeksiyonları,
• Çocukluk çağı romatoid artriti,
• Stevens-Johnson sendromu ve mukoza zarı bozuklukları,
• Toksik ÅŸok sendromu,
• Kızamık,
• Rocky Mountain benekli ateÅŸ gibi kene ile bulaÅŸan hastalıklar.

Kawasaki Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Peki kawasaki hastalığı tedavisi nedir? Doktor Kawasaki hastalığının getirebileceÄŸi komplikasyon riskini düÅŸürmek için belirtiler görüldüÄŸünde hemen tedaviye baÅŸlamak isteyebilir. Ä°lk tedavinin hedefi ateÅŸi ve iltihabı azaltmak ve kalp hasarı oluÅŸmasını engellemektir. Ciddi komplikasyon riski sebebiyle Kawasaki hastalığının ilk tedavisi genellikle hastane ortamında gerçekleÅŸtirilir. Ä°lk tedavi sonrasında eÄŸer ateÅŸ düÅŸerse çocuÄŸun koroner arter anevrizması geliÅŸtirmesini önlemek amacıyla en az 6 hafta boyunca düÅŸük dozda aspirin kullanması gerekebilir. Aspirin aynı zamanda kanın pıhtılaÅŸmasını da engeller. Ancak çocuk tedavi sürecinde grip veya su çiçeÄŸi geçirirse aspirin kullanımına son vermelidir. Aspirin kullanımı çocuk ve ergenlerde viral enfeksiyon sonrasında Reye sendromu adı verilen nadir görülen ancak potansiyel olarak yaÅŸamı tehdit eden bir duruma yol açabilir. Bu durum kanları, karaciÄŸerleri ve beyinlerini etkileyebilir. Tedavi edilmeyen Kawasaki hastalığı genellikle 12 gün sürer fakat kalp problemleri daha geç aÅŸamada belirebilir ve daha uzun süre devam edebilir. EÄŸer çocuÄŸun kalp rahatsızlıkları varsa doktor genellikle hastalığın başından itibaren 6 ile 8 hafta ve 6 ay sonra olmak üzere düzenli aralıklarla kalp saÄŸlığı kontrolü yapılmasını önerebilir. Süregelen kalp sorunları için pediatrik kardiyoloji uzmanına yönlendirme yapılabilir.

Kawasaki Hastalığının Tedavisinden Sonra Nelere Dikkat Edilmelidir?

Kawasaki hastalığından dört ana sonuç elde edilebilir:

• Erken teÅŸhis ve Kawasaki hastalığı tedavisi ile kalp problemleri oluÅŸmadan iyileÅŸme
• Koroner arterlerde problem oluÅŸması (%60'lık bir kısım ilk yıl içinde iyileÅŸebilir)
• Uzun süreli tedavi gerektiren kalp rahatsızlıklarının ortaya çıkışı
• Kawasaki hastalığının tekrarlanması (sadece %3 oranında görülür)

Erken teÅŸhis ve tedavi Kawasaki hastalığının sonuçlarını pozitif yönde etkileyebilir. Ä°yi bir tedavi uygulandıktan sonra hastaların sadece %3-5'inde koroner arter problemleri olduÄŸu belirlenmiÅŸtir. Anevrizma oluÅŸumu ise yalnızca hastaların %1'inde görülür. Kawasaki hastalığı tedavisi koroner arter anevrizması gibi olası durumların önlenmesi amacıyla gerçekleÅŸtirilir. Yüksek doz aspirin ve yaklaşık 12 saat süresince damardan immünoglobulin (IVIG) verilir ve bu uygulama vücut ısısı normal seviyelere geldikten sonra yaklaşık 2 gün daha sürdürülür. Bu uygulamalar ilk basamak tedavi olarak kabul edilir ve bu dozdaki aspirin kullanımı 4 gün boyunca devam eder. Bazı çocuklarda kan pıhtılaÅŸmasının engellenmesi için aspirin tedavisine düÅŸük dozda ve 6-8 hafta süresince devam edilebilir. Bu uygulama pıhtılaÅŸma sonucu oluÅŸabilecek damar tıkanıklığı ve kalp krizi riskini azaltmayı hedefler. Aspirin kullanımına genellikle hasta normale dönen ekokardiyografi bulgularını gösterene kadar (genellikle 6-8 hafta içinde) devam edilir. Hastada ilk IVIG dozundan sonra ateÅŸin sürdüÄŸü görülürse IVIG dozu tekrar verilebilir. Ä°deal olarak hem anevrizma geliÅŸimini hem de diÄŸer ciddi kardiyak komplikasyonları önlemek için tedavi ateÅŸin baÅŸlamasından itibaren ilk 1 hafta ile 10 gün içinde baÅŸlatılmalıdır. Bir çocuk Kawasaki hastalığı geçirdiyse ve gamma globulin (IVIG) tedavisi aldıysa su çiçeÄŸi veya kızamık aşısı almak için en az 11 ay beklemesi gerekir. Bu nedenle gamma globulin aşıların bağışıklık tepkisine müdahale edebilir. Tedavinin ardından erken kalp sorunlarının tespiti için çocuklara yılda en az bir kez ekokardiyografi yapmaları tavsiye edilir.

KAYNAK: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/kawasaki-disease/symptoms-causes/syc-20354598