Eris: Yeni Covid Varyantı Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

19 / EYL
2023

Dünya SaÄŸlık Örgütü, EG.5.1 yani Eris varyantını Covid-19'un mutasyona uÄŸrayarak oluÅŸturduÄŸu bir alt varyant olarak belirtmiÅŸtir. Bu yeni varyant 2023 yılının temmuz ayında takip edilen varyantlar listesinde beÅŸinci sırada yer alırken ilk kez Åžubat 2023'te gözlemlendi. Eris varyantı hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için derledik:

Eris Varyantı (Eris Virüsü) Nedir?

 “Eris varyantı nedir?” sorusunun yanıtı aÅŸağıdaki gibidir: Omicron'un bir alt türü olarak kabul edilen Eris varyantı ilk defa ÅŸubat 2023'te Güney Afrika'da görülmüÅŸtür ve kısa sürede dünyanın diÄŸer bölgelerine de yayılmıştır. Dünya SaÄŸlık Örgütünün en son bilgilerine göre Eris varyantının da diÄŸer Covid-19 varyantlarına benzer belirtiler gösterdiÄŸi bilinmektedir. Ayrıca Erisin diÄŸer varyantlardan daha bulaşıcı olabileceÄŸi veya COVID-19’un bilinen ciddi belirtilerinden daha ÅŸiddetli belirtilere yol açabileceÄŸi henüz bilinmemekte. Ancak bazı çalışmalar Eris varyantının diÄŸerlerine kıyasla daha bulaşıcı olabileceÄŸini göstermekte.

Eris Varyantı (Eris Virüsü) Belirtileri Nelerdir?

Dünya SaÄŸlık Örgütü'ne göre Eris varyantının belirtileri diÄŸer Covid-19 varyantlarındaki belirtilerle benzerlik taşır. Eris varyantı belirtileri aÅŸağıdaki gibidir:

• Aşırı yorgunluk durumu,
• BaÅŸ aÄŸrısı,
• BoÄŸazda aÄŸrı,
• Burunda akıntı veya tıkanıklık,
• Ä°shal veya mide sorunları,
• Kaslarda aÄŸrı veya güç kaybı,
• Nefes alma zorluÄŸu,
• Öksürük,
• Tat ve koku algısında deÄŸiÅŸiklikler,
• Yüksek ateÅŸ.

Eris Varyantı (Eris Virüsü) ile DiÄŸer Koronavirüs Türleri Farkı Nedir?

Tüm varyantlarda olduÄŸu gibi genotipteki minik deÄŸiÅŸiklikler bağışıklık sisteminin etkisiz kalmasına yol açabilir. Bu durum Eris virüsünün spike proteininde yani virüsün hücreye giriÅŸini saÄŸlayan bölgede gerçekleÅŸebilir ve bu sebeple bağışıklık sisteminden kaçma olasılığı bulunabilir. Dünya SaÄŸlık Örgütü'nün (WHO) EG.5'i izlenen bir varyant olarak sınıflandırması Eris virüsünün daha bulaşıcı veya ağır sonuçlara yol açabilecek bir varyant olarak düÅŸünülmesine neden olabilir.

Eris Varyantı (Eris Virüsü) Testi Var mı?

Eris virüsünün tespiti için testler bulunur. Bu testler COVID-19'un diÄŸer çeÅŸitlerini belirleyen testlerle özdeÅŸtir. En sık uygulanan Eris virüs testi PCR testidir. Bu test virüsün genetik materyalini çoÄŸaltarak varlığını keÅŸfeder.

Eris Varyantı (Eris Virüsü) Nasıl Bulaşır?

Eris virüsü öksürük, hapşırmak, konuÅŸmak veya nefes almak esnasında hastalığa sahip bir kiÅŸi tarafından hava yoluyla yayılan küçük damlacıklar aracılığıyla bulaşır ve saÄŸlıklı bir kiÅŸi tarafından solunabilir. Ayrıca virüsle kirlenmiÅŸ yüzeylere dokunduktan sonra ellerinizle aÄŸzınıza, burnunuza veya gözlerinize dokunmak da virüsün bulaÅŸmasına sebep olabilir. Bu yüzden sosyal mesafe korumak, maske kullanmak, el temizliÄŸine dikkat etmek ve saÄŸlık yetkililerinin önerilerini uygulamak enfeksiyon riskini azaltır.

Yürütülen çalışmalara göre 2023 yılının temmuz ayı itibariyle Eris virüsü 51 ülkede belirlenmiÅŸtir. Bu ülkeler arasında ABD, BirleÅŸik Krallık, Almanya, Fransa, Ä°talya, Ä°spanya, Brezilya, Japonya, Güney Kore ve Hindistan yer alır. Eris virüsünün dünya genelindeki COVID-19 vakalarının yaklaşık %17.4'ünü oluÅŸturduÄŸu görülmektedir.

Eris Varyantından Korunmak Ä°çin Neler Yapılmalıdır?

Eris varyantı Türkiye için de bir risk. Bu nedenle gerekli önlemler alınmalı. Covid-19 varyasyonlarına karşı özelleÅŸtirilmiÅŸ koruma metotları mevcut deÄŸildir. Genel anlamda, Eris Varyantı'na karşı alınacak önlemler diÄŸer virüs varyantlarından korunma stratejileriyle benzerdir. Yayılım hızı ve etki derecesi tam olarak bilinmeyen bu varyanta karşı aÅŸağıdaki yöntemler uygulanabilir:

• Aşılanma: COVID-19 aşıları hastalığın etkisini azaltır ve vücuda bağışıklık kazandırır. Aşılar farklı varyantlara karşı da koruyucu olabilir. SaÄŸlık yetkililerinin ve uzmanların belirlediÄŸi aşı programına uyarak virüsün zararlı etkilerini ve yayılmasını engellemek mümkün.
• Maske Kullanımı: Maske takmak hem sizin hem de çevrenizdeki kiÅŸilerin enfeksiyon riskini azaltır. Kalabalık yerlerde veya sosyal mesafe kurallarına uyulamadığı durumlarda maske kullanımı hayati önem taşır.
• Sosyal Mesafeye Dikkat Etme: Ä°nsanlar arasındaki fiziksel teması sınırlayan sosyal mesafe kurallarına riayet ederek bulaÅŸma riskini düÅŸürmek mümkün. Bu sebeple kalabalık yerlerden uzak durmak ve mümkün olduÄŸunca kiÅŸisel teması azaltmak da korunma stratejisi arasında sayılabilir.
• El Hijyenine Özen Gösterme: Ellerinizi düzenli olarak sabun ve suyla yıkamak veya alkol bazlı el antiseptikleri kullanmak enfeksiyon riskini azaltır. Ayrıca ellerle yüze teması sınırlamak da genel saÄŸlık açısından önemlidir.
• Kamu SaÄŸlığı Kurallarına Uyma: Yerel saÄŸlık yetkililerinin ve bilim insanlarının önerilerine uymak enfeksiyonun yayılmasını kontrol altında tutmada yardımcı olur. Bu kurallara uygun davranmak, toplum saÄŸlığının korunması açısından kritik bir rol oynar.
• Hasta KiÅŸilerden Uzak Durma: COVID-19 belirtisi gösteren bireylerle olan teması kısıtlamak ve bu belirtileri taşıyan kiÅŸilerin kendilerini izole etmesi gereklidir.

Eris virüsünün yayılma hızı ve etkisi bölgeden bölgeye farklılık gösterebilir bu nedenle yerel saÄŸlık otoritelerinin güncel önerilerine dikkat etmek önemlidir. Eris bilim adamlarının takip ettiÄŸi tek koronavirüs çeÅŸidi deÄŸildir. BA.2.86 olarak adlandırılan ve Pirola lakaplı baÅŸka bir varyant ise yakın zamanda bilim insanları tarafından tespit edilmiÅŸtir. Pirola varyantı hakkında detaylı bilgi için "Pirola Varyantı (Virüsü) Nedir? Pirola Belirtileri Nelerdir?" baÅŸlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Not: Bu makaledeki bilgiler yayınlandığı tarihte doÄŸrudur. COVID-19 hakkındaki bilgiler hızla deÄŸiÅŸtiÄŸinden en son bilgiler için Dünya SaÄŸlık Örgütü (WHO) ile SaÄŸlık Bakanlığı'nı takip edebilirsiniz.

KAYNAKLAR:

https://www.insider.com/new-covid-variant-eris-symptoms-transmission-2023-8

https://www.yalemedicine.org/news/covid-eg5-eris-latest-coronavirus-strain

https://www.who.int/activities/tracking-SARS-CoV-2-variants