Tırnak Batması Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tırnak batması genellikle ayak baÅŸ parmağında görülen ve hayat kalitenizi düÅŸürebilen rahatsız edici bir durumdur. Bu durum tırnağın cilt altına batıp büyümeye devam etmesiyle oluÅŸur ve bu da aÄŸrıya, kızarıklığa, ÅŸiÅŸmeye hatta enfeksiyona neden olabilir. Bu blog yazısında tırnak batmasının tam olarak ne olduÄŸunu, hangi belirtilerin göz önünde bulundurulması gerektiÄŸini ve hangi tedavi seçeneklerinin mevcut olduÄŸunu detaylıca inceleyeceÄŸiz.
Tırnak Batması Nedir?
Tırnak batması tırnağın yatağına doÄŸru büyüme eÄŸilimi gösterdiÄŸi ve acıya neden olan bir saÄŸlık durumudur. Genelde ayak baÅŸ parmağında meydana gelir ve tırnağın kenarının veya köÅŸesinin çevreleyen cilde batması sonucunda oluÅŸur. Ayak tırnak batması durumunu deneyimlemek acı verici olabilir ve zamanında müdahale edilmezse enfeksiyon riski vardır. Enfeksiyon belirtisi olarak iltihaplanma görülebilir. Bu durum aÄŸrının daha da artmasına sebep olur ve diÄŸer semptomlarla beraber sıcaklık artışı, ÅŸiÅŸme ve akıntı gibi belirtiler eklenir.
Tırnak Batmasının Aşamaları Nelerdir?
Tırnak batması üç evrede gerçekleÅŸir. Ä°lk evresinde kızarıklık ve ÅŸiÅŸlik ile hafif aÄŸrı ve yanma hissi görülür. Tedaviye baÅŸlanmazsa ikinci evreye geçiÅŸ yapılır. Burada tipik enfeksiyon belirtisi olan dolama görülür. Ä°lk evredeki kızarıklığa ek olarak beyaz alanların oluÅŸumu iltihaplı akıntılar ve etin daha fazla ÅŸiÅŸmesi söz konusudur. Üçüncü evrede ise granülasyon dokusu adı verilen farklı etli parçalar, kanama, kuruma ve kabuk baÄŸlama gibi semptomlar gözlenir. Tırnak batmasının en kötü hali üçüncü evrede görülür ve tedavisi daha zor ve agresif olabilir. Bu yüzden önemli olan erken evrede tırnak batmasının farkına varıp tedavi sürecini baÅŸlatmaktır.
Tırnak Batması Neden Olur?
Peki tırnak batması neden olur? Hem erkeklerde hem de kadınlarda eÅŸit miktarda görülen tırnak batması durumu terli ayaklara sahip bireylerde daha yaygın olduÄŸu belirlenmiÅŸtir. Ayrıca yaÅŸlandıkça ayak tırnaklarının kalınlaÅŸması sebebiyle yaÅŸlı insanlar daha fazla risk taşır. Ayak tırnağını ağırlık altında ezme veya defalarca topa vurma gibi nedenlerle tırnak yaralanması, yanlış bir biçimde -deriye doÄŸru büyüyecek ÅŸekilde açılı- kesilme ve ayakların temiz ya da kuru tutulamaması gibi uygun olmayan hijyen alışkanlıkları da tırnak batmasına yol açabilir. Özellikle ayak baÅŸ parmak aÄŸrısı yaÅŸatan sıkı çoraplar, dar ya da düÅŸük tabanlı ayakkabılar, bakımsız ve kavisli ayak tırnakları, yanlış yürüme ve duruÅŸ biçimi ile genetik faktörler nedeniyle tırnak batması sorunu yaÅŸanabilir. Egzersiz esnasında yoÄŸun bir ÅŸekilde kullanılan ayaklar, tırnak batmasına karşı daha duyarlı hale gelebilir. Tekrarlayan tekme hareketleri veya uzun süreli ayaklara yönelik baskı gerektiren aktiviteler, kiÅŸinin ayak tırnağının zarar görmesine ve dolayısıyla tırnak batma riskinin artmasına yol açabilir. Bu tür aktivitelere örnek olarak bale, dövüÅŸ sporları ve futbol verilebilir.
Tırnak Batması Belirtileri Nelerdir?
Tırnak batması acı verici olabilir ve genellikle zamanla kötüleÅŸir. Tırnak batmasının erken belirti ve semptomları arasında tırnağın kenarındaki derinin hassasiyet kazanması, ÅŸiÅŸmesi veya sertleÅŸmesi yer alır. ParmaÄŸa basınç uygulandığında aÄŸrının artması ve parmak etrafında su toplaması görülmesi de bu belirtiler arasındadır. EÄŸer bu evreden sonra ayak parmağı enfeksiyon kaparsa kırmızılaÅŸan ve ÅŸiÅŸen cilt, aÄŸrı, kanama, irin akması ve ayak parmağı çevresinde derinin aşırı büyümesi durumu belirtiler arasında sayılabilir.
Tırnak Batmasına Ne İyi Gelir?
“Tırnak batmasına ne iyi gelir?” sorusu da merak edilen bir konudur. Enfeksiyonu engellemek adına tırnak batması baÅŸladığında hemen tedaviye baÅŸlamak önemlidir. Hafif durumlarda evde uygulanabilecek ufak tedbirler yeterli olabilir. Ancak daha ciddi vakalarda cerrahi müdahale gerekebilmektedir. Tırnak batması için evde denenebilecek bazı yöntemler ÅŸunlardır:
- Sabunlu sıcak su banyosu: Etkilenen ayağınızın suya batırılması ÅŸiÅŸliÄŸi azaltmaya ve aÄŸrınızı hafifletmeye yardımcı olabilir. Ayaklarınızı günde 3 kez her seferinde yaklaşık 20 dakika boyunca ılık ve sabunlu suda bekletmek etkili bir çözüm olabilir. Su içerisine eklenen epsom tuzları da ekstra rahatlama saÄŸlayabilir. Epsom tuzu doÄŸada bulunan iyileÅŸtirici özellikteki magnezyum sülfat tuzlarıdır.
- Elma Sirkesi: Bilimsel bulgular yetersiz olsa da elma sirkesinin antiseptik, anti-inflamatuar ve aÄŸrı kesici özelliklere sahip olduÄŸu görüÅŸü yaygındır. Tırnak batmasına karşı bir tedavi yöntemi olarak, bir kaba ılık suya yarım çay bardağı elma sirkesi eklenir ve etkilenen ayak bu suda günde 20 dakika boyunca bekletilir. Ä°ÅŸlem sonrasında ayaklar tamamen kurutulmalıdır.
- Rahat Ayakkabı ve Çorap Giymek: Ayağı çok sıkı saran ayakkabı ve çoraplar parmak uçlarına baskı yapabilir. Bu durum tırnak batmasının baÅŸlıca sebeplerinden biridir. Batmayı önlemek veya kötüleÅŸmesini engellemek için ayak parmaklarını sıkıştırmayacak ÅŸekilde rahat ayakkabılar ve çoraplar tercih edilmelidir. Ä°yileÅŸme döneminde ise terlik ya da sandalet giymek ayak parmaklarındaki baskıyı azaltabilir.
- Batık Tırnak Koruyucu Kullanmak: Batık tırnak koruyucular, etkilenen alanı koruma altına alarak rahatlama saÄŸlar. Bunlar halka ÅŸeklinde ya da parmağı tamamen kaplayan kılıf formunda olabilir. Bazı koruyucu ürünler, tırnakları yumuÅŸatmaya yardımcı olan ve iyileÅŸme sürecini hızlandıran medikal jelle birlikte satılır.
Tırnak Batması Nasıl Geçer?
Peki tırnak batması nasıl geçer? Tırnak batmasının daha çabuk iyileÅŸmesi için belirli önlemler alınabilir. Bu kapsamda aÅŸağıdaki uygulamalar etkili sonuçlar saÄŸlayabilir:
- Ayak tırnağının altına pamuk veya diÅŸ ipi yerleÅŸtirmek tırnak batmasının iyileÅŸmesine katkıda bulunabilir. Ayaklar günde 3-4 kez ortalama 20 dakika boyunca ılık suda bekletildikten sonra batık tırnağın alt kısmına temiz bir pamuk parçası veya mumlu diÅŸ ipi eklenir. Bu iÅŸlem tırnağın cilt kenarını aşıp büyümesine destek olur.
- Ayakların gün boyunca kuru tutulması gerekmektedir.
- Tırnakların batma problemi düzelene kadar kesilmemeli, uzamasına izin verilmelidir.
- EÄŸer enfeksiyon varsa antibiyotik içeren kremler kullanılmalı ve kremin üzeri bandajla örtülmelidir.
- Rahat ayakkabıları tercih etmek de önemlidir.
Tırnak Batmasıyla Ä°lgili Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Evdeki çözüm önerileri tırnak batmasını iyileÅŸtiremiyorsa parmağınız aşırı derecede ÅŸiÅŸip aÄŸrıdığında, bölgede yoÄŸun hassasiyet ve ısı artışı hali oluÅŸtuysa veya irin gelmeye baÅŸladıysa özellikle de diyabet hastasıysanız bir dermatologla görüÅŸmek en akıllıca seçenek olacaktır. EÄŸer doktor tırnak batmanızın enfeksiyon belirtisi taşıdığını fark ederse oral antibiyotik tedavisi uygulayabilir. Duruma göre tırnağınızın bir kısmının ya da tamamının kesilip çıkartılması da gerekebilir. EÄŸer ciddi bir tırnak batması durumunuz varsa tırnağınızın bir kısmı ya da tamamı tırnak batması ameliyatı ile çıkartılabilir. Evde denenen tedavi yöntemlerinden sonuç alınamadığında, tekrarlayan tırnak batma hikayeniz olduÄŸunda, diyabet gibi komplikasyon riskini arttıran bir hastalığınız bulunduÄŸunda ameliyat önerilir.
Durumunuza baÄŸlı olarak ayak tırnağınızın bir kısmının veya tamamının çıkarılması gerekebilir. Ameliyat öncesi ayak antiseptik solüsyonlarla temizlenir ve anestezik bir maddeyle tırnak yatağı uyuÅŸturulur. Bu iÅŸlem biraz rahatsızlık verebilir. Ameliyattan hemen önce kanamanın kontrol altına alınabilmesi için parmak köküne turnike yerleÅŸtirilir. Hazırlık sürecinden sonra doktor tırnağı yatağından ayırmak için makas ve diÄŸer özel aletler kullanılır. Tırnak batmasının olduÄŸu bölgeden baÅŸlanarak tırnak köküne doÄŸru dikey bir kesim yapılır. Ardından kesilen tırnak kısmı çekilerek çıkarılır. Bazen tamamını çıkarmak gerekebilir. Sonrasında batıklığa sebep olan kısımda tırnak kökünü yok etmek için elektrikli ısıtma cihazı olan koter veya asidik bir solüsyon kullanılır. Uygulama alanındaki tırnak genellikle uzamaz; eÄŸer uzarsa yeni tırnak dokusu farklı bir yapıya sahip olabilir. Ä°ÅŸlem sonunda parmaÄŸa vazelin kaplı bir bandaj uygulanır.
Tırnak Batması Nasıl Önlenir?
Tırnak batması tedavisi kadar bu durumun nasıl önlenebileceÄŸi de merak edilen bir konudur. Önlem adına atılabilecek adımlar aÅŸağıdaki gibidir:
- Tırnaklarınızı düz bir çizgi halinde kesmeye özen gösterin. Tırnaklarınızı ayak parmağınıza benzer bir ÅŸekilde kıvırmamalısınız. EÄŸer pedikür yaptırıyorsanız tırnaklarınızın düz kesilmesi için talepte bulunun.
- Ayak tırnağının boyutunu ortalama seviyede tutun. Çok kısa bir biçimde tırnak kesimi yaparsanız ayakkabıların parmaklara uyguladığı baskı nedeniyle tırnağın dokuya doÄŸru büyümesi söz konusu olabilir.
- Uygun bedende ayakkabı tercih edin. ParmaÄŸa fazla baskı uygulayan veya sıkıştıran tip ayakkabılar tırnağın etrafındaki doku üzerine büyümesini tetikleyebilir. EÄŸer ayağınızda sinir hasarı mevcutsa ayakkabının ne kadar dar olduÄŸunu hissetmeyebilirsiniz. Özellikle ayak problemleri yaÅŸayan kiÅŸilerin uygun bedenli ve rahat ayakkabıları satın alabilecekleri uzman maÄŸazaları tercih etmeleri önerilir.
- Koruma saÄŸlayan ayakkabılara yönelin. EÄŸer iÅŸiniz dolayısıyla ayak parmaklarınız yaralanma riski taşıyorsa çelik burunlu gibi koruyucu ayakkabıları kullanın.
- Ayaklarınıza dikkat edin. Diyabet hastasıysanız her gün ayaklarınızı kontrol etmek ve batık tırnak veya diÄŸer ayaÄŸa baÄŸlı sorunları tespit etmek önemlidir.
KAYNAK:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/ingrown-toenails/symptoms-causes/syc-20355903
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/ingrown-toenails/diagnosis-treatment/drc-20355908
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17664-ingrown-toenails
https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases--conditions/ingrown-toenail/
Tırnak batması tedavisinin son çözümü cerrahidir. Üçüncü evreye ulaşılmış, uygulanan tedavi yöntemlerinden fayda görülmemiÅŸ ya da durum daha kötüye gitmiÅŸse cerrahiye baÅŸvurulabilir. Genelde cerrahi iÅŸlem esnasında batmış olan kısım alınır bazen de dikiÅŸ atılır. Tırnağın tamamen çekilmesi çözüm getirmez. Tel uygulamaları sonrasında bile nüks yaÅŸanabilir. Fenol ile matrisektomi adındaki bir metot ile tırnak batması tedavisinde yüksek baÅŸarı oranları elde edilebilir. Bu iÅŸlemde sadece tırnağın batmış olan kısmı kökten itibaren alınır ve buradan tekrar tırnak büyüyerek batma oluÅŸturmasını engellemek için kimyasal bir madde ile bu alan öldürülür. Böylece tekrar batma riski minimuma indirgenmiÅŸ olur.
Bebeklerde tırnak batmasının en yaygın sebebi, tırnakların fazla derin kesilmesidir. Çünkü bebekler yere basmadığı ve yanlış ayakkabı giymediÄŸi için bu durum daha sık meydana gelir. Bebeklerin ayaklarının dolgun ve etli olması da tırnakların büyürken yanlara doÄŸru yönelmesine ve sonuç olarak tırnak batmasına neden olabilir. Tırnak batması durumu bebeklerde nadiren rastlanır ve genellikle antibiyotik içerikli kremler yardımıyla tedavi edilir. Ancak bazen, doÄŸum esnasında el ve ayak tırnaklarına travma yaÅŸanmışsa, tırnak ÅŸeklinde bozulmalar veya deÄŸiÅŸimler olabilir.
Manikür-pedikür uygulamaları da bazen tırnak batmasına sebep olabilme potansiyeli taşır. Bu yüzden manikür-pedikür uygulamalarına bir süre ara vermek faydalı olacaktır. Tırnağın köÅŸeleri oval biçimde deÄŸil düz ve etten serbest kalacak ÅŸekilde yarım cm kadar uzun kesilmelidir. Batık olan tırnak ile et arasına pamuk gibi bir engel yerleÅŸtirebilirsiniz.
Tırnak diplerinde görülen ÅŸiÅŸlik, birçok hastalığın belirtisi olabilir. En sık karşılaşılan durum bölgenin yerel enfeksiyonuna baÄŸlı dolamadır. Sedef hastalığı da tırnak diplerinde ÅŸiÅŸmeye yol açabilir. Romatizmal hastalıklarda ise tırnağın çevresindeki kemik dokusundan kaynaklanan ÅŸiÅŸlikler meydana gelebilir. Ä°laç reaksiyonları sonucunda özellikle çocuklarda tırnak dibinde ÅŸiÅŸlikler görülebilir ve ayrıca ateÅŸli hastalıklar veya aşılar sonrasında çocuklarda tırnak kökünde kızarıklık ve ÅŸiÅŸlikler gözlenebilir.
Evet her ne kadar birbirine benzese de dolama ve tırnak batması arasında fark bulunur. Her dolama durumu tırnak batmasına neden olmayabilirken, tırnak batması genellikle dolamaya sebep olur. Dolama el parmaklarında da görülebilir fakat bu durumun tırnak batmasına neden olduÄŸunu söyleyemeyiz.
Bazı parmaklar arasında mantar oluÅŸumu görülür ve bu mantar, ayağın veya elin iç kısmına sızarak enfeksiyona yol açabilir. Bu durum genellikle travma sonucu ortaya çıkan bir iltihaplanma halidir ve tırnakta da geliÅŸebilir.
Eğer ayak parmağında tırnak batması sonucu iltihap oluşmuşsa, ilk adım olarak tırnak batmasının engellenmesi gerekmektedir. Sorunun ana nedeni ele alınmalıdır. Uzman denetiminde antibiyotikli kremler kullanarak bu sorun giderilebilir.
Ä°nsan bedeninde ve cildinde çok sayıda mikrop ve bakteri bulunur. Bu mikroplar ve bakteriler toprak, toz gibi dış etkenler aracılığıyla da vücuda girebilir. Ayak parmağında bir yeri koparıldığında, yani derinin tırnak bariyeri yok olduÄŸunda, dıştaki mikroplar bu alanlara yerleÅŸerek enfeksiyon oluÅŸturabilir.
EÄŸer küçük ve lokalize bir enfeksiyon söz konusuysa, antibiyotikli kremler etkili olabilir. Ancak, aÄŸrı, ödem, ÅŸiÅŸlik gibi semptomlara ve hatta ateÅŸe yol açabilecek daha ciddi bir enfeksiyon varsa, sistemik antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır.
Ayak tırnağı çekildikten sonra 4-5 gün içinde iyileÅŸmeye baÅŸlar ve aÄŸrı azalır. Pansuman bakımı düzenli bir ÅŸekilde yapılmalıdır. Tırnağın tamamen yeniden çıkması ise yaklaşık 4 ay sürebilir.
EÄŸer el veya ayakta tırnak batması sorunu varsa, tırnakların nasıl kesildiÄŸi büyük önem taşır. Tırnağın köÅŸeleri oval olarak kesilmemeli, 90 derece açı ile ve deriden yarım cm kadar uzun olacak ÅŸekilde kesilmelidir.
Tırnak batması durumunda, uzman doktorun önerdiÄŸi medikal tedavi uygulanmalıdır. Sirkenin asidik yapısı nedeniyle belki iltihabın dışarıya atılmasına yardımcı olabilir ancak bunun bilimsel bir geçerliliÄŸi yoktur.
Tırnağın çekildiÄŸi günden itibaren pansumanın 4 gün boyunca yüzeyde kalması gerekmektedir.
Anormal ve iyileÅŸmeyen dokuların çıkarılmasının ardından tırnağın yeniden batması genellikle beklenmez. Ancak, sadece tırnak çekilip iltihaplı ve anormal doku alınmadığında, tırnağın yeniden batma riski mevcuttur.
Tırnak mantarı olan kiÅŸilerde genellikle tırnak batması da oluÅŸabilir. Ayrıca parmakların birbirine basınç uygulaması sonucu da tırnak batma durumu yaÅŸanabilir. Tırnaklarını hatalı ÅŸekilde kesenler, uygun olmayan ayakkabıları tercih edenler, parmak deformasyonu yaÅŸayanlar, spor ya da bale ile ilgilenenler, ayakta çalışmayı gerektiren meslek grupları arasında tırnak batması görülür.
Tırnak batması acil bir durumdur ve ciddi aÄŸrılara yol açar. EÄŸer tedavi edilmezse, tırnağın yapısında bozulmalara neden olur. Bu nedenle tırnak batmasının önemsenmemesi veya tedavi edilmemesi yanlıştır. Bununla birlikte, tırnak batmasını tedavi etmek amacıyla pediküre giderek batık yerlerin kesilmesi de hatalı bir tedavi yöntemidir. Çünkü yanlış yapılan pedikür, tırnak batmasına sebep olabilir.
Parmak iltihabını evde tedavi etmek için ılık su ve antibakteriyel sabun kullanarak parmağınızı temizleyin. Bu, bölgedeki bakterileri öldürmeye yardımcı olur. Parmak iltihabını kurutmak için steril bir bez veya bandaj kullanın. Nem, bakterilerin çoÄŸalmasına yardımcı olduÄŸundan, bölgenin kuru kalması önemlidir. Antiseptik bir merhem sürün ve steril bir bandajla kaplayın. Bu, enfeksiyonu kontrol altında tutacak ve iyileÅŸme sürecini hızlandıracaktır. Ä°ltihaplı parmağınızı yüksek tutun. Bu, ÅŸiÅŸliÄŸi azaltmaya yardımcı olacaktır. AÄŸrının ÅŸiddetine baÄŸlı olarak, reçetesiz satılan aÄŸrı kesicileri kullanabilirsiniz. Durum iyileÅŸmezse veya kötüleÅŸirse, derhal bir saÄŸlık profesyoneli ile görüÅŸün.
Not: Yukarıdaki bilgiler genel önerilerdir ve profesyonel tıbbi tavsiye yerine geçmemelidir. Her zaman bir saÄŸlık uzmanı görüÅŸü alınmalıdır.
Yorum Ekle
