Tırnak Mantarı Nedir? Tırnak Mantarı Tedavisi Nasıldır?

 

Tırnak mantarı tıbbi adıyla onikomikozis tırnaklardaki enfeksiyona verilen isimdir. Bu rahatsızlık genellikle tırnakların altına yerleÅŸen ve zamanla yayılan mikroskobik mantarlar tarafından oluÅŸturulur. Tırnak mantarı sadece estetik bir sorun deÄŸildir aynı zamanda çeÅŸitli rahatsızlıklara da yol açabilir. Özellikle ayak tırnaklarını etkileyen bu enfeksiyon kaşıntı, kızarıklık ve tırnak yapısında bozulmaya neden olabilir. Tırnak mantarı hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.

Tırnak Mantarı Nedir?

Tırnak mantarı genellikle tırnağın ucunda beyaz veya sarı bir nokta şeklinde beliren yaygın bir rahatsızlıktır. Hafif vakalarda bu durum kişinin yaşamını etkilemez ve tedavi gereksinimi hissettirmez. Ancak bazen tırnak mantarı ağrılı, kalınlaşmış tırnaklara sebep olabilir. Bu duruma alternatif olarak onikomikoz veya tinea unguium da adı verilir.

Tırnak Mantarının Belirtileri Nelerdir?

Tırnak mantarı genellikle kalınlaÅŸmış, beyaz-sarı veya kahverengi renkteki deÄŸiÅŸimler, yapısında ufalama veya düzensizlikler, ÅŸekil bozuklukları ve hafif bir koku ile kendini belli eder. Ayak tırnaklarında görülen tırnak mantarı el tırnağındaki mantardan çok daha yaygındır.

Tırnak Mantarı Neden Olur?

Mantar türü enfeksiyonlarına fungus adı verilen çeÅŸitli mikroorganizmalar yol açar. Bunun yanı sıra maya ve küflerde tırnağın enfekte olmasına neden olabilir. Tüm yaÅŸ gruplarında tırnak mantarı görülmesine raÄŸmen yaÅŸlılarda daha sık rastlanılır. YaÅŸlandıkça tırnaklar daha kuru ve kırılgan bir yapıya sahip olur. Bu durum tırnak çatlamalarına ve mantarların daha kolay yerleÅŸmesine sebebiyet verir. Ayrıca yaÅŸlılıkta tırnak mantarının daha sık görülmesinin baÅŸka bir nedeni de ayaklardaki kan dolaşımının yavaÅŸlaması ve bağışıklık sisteminin zayıflamasıdır. Ayak tırnağındaki mantar enfeksiyonu bazen ayağın diÄŸer bölgelerinden baÅŸlayarak tırnaÄŸa yayılır. BaÅŸkasından enfeksiyon kapılması ise çok nadir görülen bir durumdur.

Peki el tırnak mantarı neden olur? Ellerdeki tırnak mantarı genellikle birçok farklı çeÅŸidi bulunan dermatofit adı verilen bir tür mantarın sebep olduÄŸu bir enfeksiyondur. Bu tür mantarlar sıcak ve nemli ortamlarda özellikle de kamusal alanlarda yaygındır. Havuzlar, spor salonları ve duÅŸlar bu tür mantarların kolayca bulaÅŸtığı yerlerdir. Tırnak mantarı genellikle ayaklarda görülse de ellerde de meydana gelebilir. Mantar enfeksiyonu baÅŸlangıçta genellikle tırnağın ucu veya kenarında belirginleÅŸir ve zamanla tırnağın tamamına yayılır. Tırnak renginde deÄŸiÅŸiklik, kalınlaÅŸma ve kırılganlık gibi belirtiler gösterebilir. KiÅŸisel hijyen eksikliÄŸi, sürekli nemli el ve ayaklar, aynı zamanda zayıflamış bağışıklık sistemi de tırnak mantarının oluÅŸmasına katkıda bulunabilir. Özellikle diyabet veya HIV gibi durumları olan kiÅŸilerde tırnak mantarı daha yaygındır. Önlem almak için el ve ayaklarınızı düzenli olarak temiz ve kuru tutmanız önemlidir. Ayrıca kamusal alanlarda terlik giymek ve kiÅŸisel bakım ürünlerini paylaÅŸmamak da riski azaltabilir.

Tırnak Mantarı Nasıl Teşhis Edilir?

Doktorlar genellikle muayene esnasında tırnak mantarını kolayca belirleyebilir. Ancak bazen doktorlar hangi mantar türünün enfeksiyona yol açtığını belirlemek ister. Bu nedenle laboratuvar testleri için tırnaktan örnek alınabilir. Psoriasis gibi bazı hastalıklar tırnak mantarı ile benzer semptomları gösterebilir. Ayrıca bakteriler de tırnaklara bulaÅŸabilir. Enfeksiyonun kaynağını bilmek en etkili tırnak mantarı tedavisi yöntemini belirlemekte önem teÅŸkil eder.

Tırnak Mantarı Nasıl Tedavi Edilir?

Tırnak mantarının tedavisi karmaşık olabilir. EÄŸer bireysel bakım önlemleri ve reçetesiz alınan en iyi tırnak mantarı ilacı iÅŸe yaramazsa bir doktora baÅŸvurmak gereklidir. Tedavi yöntemi durumun ÅŸiddetine ve mantarın türüne göre deÄŸiÅŸebilir. Tırnak mantarı iyileÅŸse dahi tekrar nüksetme ihtimali vardır ve tedavinin etkisini görmek aylar sürebilir. Saç dökülmesi gibi tırnak mantarının tedavisi de zorlu olabilir. Birçok hasta saç ekimi sonrası daha rahat bir süreç geçirmek için saç ekim kliniklerine yönelebilir.

Tırnak Mantarı Tedavisi Ä°laçları

Bu tip enfeksiyonlarda doktorlar genellikle ağız yoluyla alınan veya doÄŸrudan tırnaÄŸa uygulanan antifungal tırnak mantarı ilacı önerir. Bazı durumlarda oral ve topikal antifungal tedaviler birlikte kullanılabilir.

Oral antifungal ilaçlar: Bu ilaçlar çoÄŸunlukla tırnak mantarı tedavisinde ilk seçenektir çünkü topikal ilaçlara göre enfeksiyonu daha hızlı temizlerler. Terbinafin ve itrakonazol gibi maddeler içeren bu ilaçlar genellikle reçetelenir. Bu ilaçlar yeni tırnağın enfeksiyondan temizlenmesine yardımcı olur ve aynı zamanda enfekte olan kısım yavaÅŸça yenilenir. Oral antifungal ilaçların kullanım süresi genellikle 6 ile 12 haftadır ancak tırnak tamamen yenileneceÄŸi için tedavinin etkisi hemen gözlemlenemeyebilir. Enfeksiyonun tamamen ortadan kalkması dört ay veya daha fazla sürebilir. Oral antifungal ilaçlar ciddi yan etkilere neden olabileceÄŸi için bu tip ilaçları kullanırken düzenli kan testleri gerekebilir.

Antifungal oje: Siklopiroks adlı bir antifungal oje de bir diÄŸer tedavi yöntemi olarak kullanılabilir. Bu oje enfekte olan tırnaklara ve çevredeki dokuya her gün uygulanmalıdır. Yedi gün sonunda uygulanan katmanlar alkol ile temizlenir ve oje tekrar sürülür. Bu tür ojelerin etkili olabilmesi için yaklaşık bir yıl boyunca her gün kullanılması gerekir.

Antifungal tırnak kremi: Doktorunuz tırnaklarınıza uygulanacak bir mantar karşıtı krem önerisi yapabilir. Bu kremler genellikle tırnak inceltildikten sonra daha etkili olur. Tırnakları inceltmek adına doktorunuz üre içeren bir losyon tavsiye edebilir veya bunu kendisi bir törpü ya da benzeri bir araçla gerçekleÅŸtirebilir.

CERRAHÄ° Ä°ÅžLEM

Bazı belirli durumlarda doktorunuz enfeksiyonlu bölgeye direkt antifungal ilaç uygulayabilmek amacıyla tırnağın geçici olarak çıkarılmasını önermiÅŸ olabilir. Bazı ciddi tırnak mantarı vakalarında ilaç tedavisi iÅŸe yaramayabilir. Enfeksiyonun ÅŸiddeti çok yüksekse veya aşırı aÄŸrınız varsa tırnağın kalıcı olarak çıkarılması gerekebilir.

Tırnak Mantarına Ne Ä°yi Gelir? Tırnak Mantarı Nasıl Geçer?

Peki tırnak mantarı nasıl geçer? Özellikle ayak baÅŸparmak tırnak mantarı tedavisi için bazı yöntemler bulunur. Reçetesiz alabileceÄŸiniz mantar karşıtı tırnak kremleri ve merhemlerini deneyebilirsiniz. EÄŸer tırnaklarınızda beyaz lekeler görüyorsanız onları törpüleyin, suya batırın, kurulayın ve ardından mantar karşıtı krem veya losyon uygulayın. Tırnaklarınızı kesip inceltin. Bu iÅŸlem tırnak üzerindeki baskıyı azaltarak aÄŸrınızı hafifletebilir. Bu iÅŸlemleri bir mantar karşıtı tedavi öncesi yaparsanız ilaç tırnağın daha derin tabakalarına ulaÅŸabilir. Düzenli ayak bakımını ihmal etmeyin. EÄŸer ayaklarınıza kan akışını zayıflatan bir durumunuz varsa ve tırnaklarınızı kendiniz kesemiyorsanız düzenli olarak bir ayak saÄŸlığı merkeziyle iletiÅŸime geçin.

Tırnak Mantarı Önlenebilir mi?

AÅŸağıdaki alışkanlıklar tırnak mantarının önlenmesi,tekrarlayan mantar enfeksiyonlarından korunma ya da ayak tırnak mantarı engellenmesi konusunda yardımcı olabilir:

• Bir enfekte tırnaÄŸa dokunduktan sonra ellerinizi mutlaka yıkayın. Yıkadıktan sonra ise tırnaklarınıza nemlendirici sürün.
• Tırnaklarınızı kestikten sonra kenarlarını bir törpü ile düzgünleÅŸtirin ve kalınlaÅŸmış bölgeleri inceltin. Her kullanım sonrasında tırnak makası ve törpünüzü dezenfekte edin.
• Teri emen çoraplar giymeyi tercih edin ya da ekstra bir çift çorap bulundurarak düzenli olarak deÄŸiÅŸtirin. Ayakkabı seçiminizi ise nefes alabilen materyallerden üretilmiÅŸ olanlardan yana yapın.
• Havuz başında ve soyunma odalarında mutlaka terlik kullanın. Manikür iÅŸlemleriniz için her müÅŸteriye özel sterilize aletler kullanan güzellik salonlarını tercih edin.
• Tırnak cilası, oje ve takma tırnak kullanmaktan kaçınmalısınız.

Tırnak Mantarı Nedeniyle Ne Zaman Doktora Görünmeli?

Peki tırnak mantarı neden olur? EÄŸer uyguladığınız ev bakım yöntemleri tırnak mantarınıza çözüm olmuyor ve tırnağınızda renk deÄŸiÅŸimi, kalınlaÅŸma ya da deformasyon görülüyorsa doktora gitmelisiniz. Diyabet hastalığınız varsa ve tırnak mantarı olduÄŸunu düÅŸünüyorsanız hemen bir uzmana danışmalısınız.

 

KAYNAK:  https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/nail-fungus/symptoms-causes/syc-20353294

SIK SORULAN SORULAR