Mide kanaması üst gastrointestinal sistem kanamalarının en yaygın türüdür ve tüm sindirim sistemi kanamalarının %90'ını oluÅŸturur. Türkiye'de görülme sıklığı kabaca binde bir kadardır. Akut mide kanaması olarak adlandırılan durumlar genellikle 1 ile 6 hafta arasında devam eder, bu sürenin ötesindeki kanamalar ise kronik mide kanaması olarak bilinir. EÄŸer mide kanaması belirtileri belirlenemez ya da tedavi edilemezse mide kanaması hayati saÄŸlık problemlerine ve hatta ölüme neden olabilir. Mide kanaması hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.
Üst gastrointestinal sistem yemek borusunu, midenin kendisini ve duodenumu içerir. Mide kanaması ağızdan anüse kadar uzanan tüm sindirim sisteminde meydana gelen her türlü kanamayı tanımlar. Ancak teknik olarak mide kanaması bu üst sistemde yer alan ve sindirim sürecinin kilit bir parçası olan midedeki kanamaları ifade eder. Erkeklerde kadınlardan daha yaygın olan mide kanaması ciddi bir saÄŸlık sorunu olarak dikkate alınmalıdır. Türkiye'de bilinçsiz veya yanlış ilaç kullanımından kaynaklanan mide kanamaları özellikle yaÅŸlı popülasyon için büyük bir risk faktörüdür.
Midede üst gastrointestinal sistemin bir parçası olan ve çeÅŸitli faktörlere baÄŸlı olarak kanamalar meydana gelebilir. Bu kanamalar ani ve yoÄŸun olabileceÄŸi gibi düÅŸük seviyede ve sürekli olmayan türde de gerçekleÅŸebilir. Genelde mide iç duvarındaki inflamasyon sonucu oluÅŸan bu kanamaların belirtisi yorgunluk, halsizlik, karın aÄŸrısı, mide yanması, baÅŸ dönmesi ve anemi ÅŸeklinde kendini gösterir. Hematemez adı verilen kırmızı ya da koyu renkte kan kusma, dışkılama esnasında kan görülmesi ve siyah renkte dışkı bulunması da mide kanamasının göstergeleri arasındadır. DiÄŸer belirtiler ise ÅŸöyledir:
Peki mide kanaması neden olur? Mide kanamasının en önemli sebeplerinden biri mide ile yemek borusunun birleÅŸtiÄŸi noktadaki yaralardır. KaraciÄŸer hastalıkları sonucunda oluÅŸan ve yemek borusunun alt kısmında yer alan damar geniÅŸlemesi de mide kanamasına neden olan faktörlerdendir. Üst gastrointestinal sistemde bulunan tümörler de kanamaya yol açabilir.
Helicobacter pylori gibi bakterilerin vücutta bulunması, aşırı baharatlı gıda tüketimi, sıkça kusma, teÅŸhis edilmemiÅŸ veya tedavi olmamış ülserler, gastrit, özofajit ya da Mallory-Weiss sendromu gibi durumlar, kafa travması, bilinçli olmayan ve aşırı aÄŸrı kesici kullanımı, kan inceltici ilaçların kullanılması, iltihap karşıtı ilaçlar, sigara ve alkol tüketiminin fazla olması, stres, hepatit B ve karaciÄŸer sirozu mide kanamasına neden olan etmenlerden bazılarıdır.
Ülkemizde mide kanamasının en yaygın sebebi genellikle yanlış ve bilinçsiz bir ÅŸekilde tüketilen ilaçlardır ve bu durum daha çok aÄŸrı kesicilere baÄŸlıdır. YaÅŸlı insanlar arasında fazla miktarda aÄŸrı kesici kullanımı ve kalp hastalıkları sebebiyle kan sulandırıcı ilaçların kullanılması mide kanamalarını tetikleyen baÅŸlıca faktörlerdir. Ülser ise mide kanamasının baÅŸlıca sebeplerinden biridir ve mutlaka tedavi edilmesi gereken bir saÄŸlık sorunudur.
Mide kanamasının çoÄŸu kaynağı dış etkenlerdir ve bu genellikle yemek borusu ile mide arasındaki birleÅŸme noktasında veya mide iç duvarında meydana gelen yaralardan kaynaklanır. ÖrneÄŸin tümör veya ülserden kaynaklı bir iltihap midede kan sızıntısına yol açabilir. Bazı durumlarda ise mide duvarındaki küçük bir yara, kullanılan kan inceltici ilaçlar nedeniyle mide kanaması baÅŸlayabilir. Mide kanaması geçirenlerin yorumları ve uzman görüÅŸlerine göre kanın pıhtılaÅŸamadığı durumlarda kanama durdurulamaz ve bu da mide kanamasına sebep olur. Ayrıca aşırı miktarda aÄŸrı kesici ilaç kullanımı da ilacın içindeki bazı bileÅŸenler nedeniyle mide duvarında yara oluÅŸumunu ve sonuç olarak kanamayı tetikleyebilir.
“Mide kanaması nasıl anlaşılır?” sorusunun yanıtı da merak edilir. Kusmanın parlak kırmızı veya kahve telvesi benzeri bir görünümü, dışkının katran gibi siyah olması ve taze kanlı dışkılama belirtileri genellikle %80 oranında kendiliÄŸinden son bulurken yaklaşık %20'si durmaksızın devam eder. Bu belirtilerle doktora baÅŸvuran hastaların hikayeleri saÄŸlık profesyonelleri tarafından ayrıntılı bir ÅŸekilde incelenir. İlaç ve alkol kullanımı, kostik maddeye maruz kalma, ülser varlığı, kilo kaybı, iÅŸtahsızlık ve kusma biçimi gibi bir dizi faktör deÄŸerlendirildikten sonra fiziksel muayene gerçekleÅŸtirilir. Tansiyon düÅŸüklüÄŸü, kalp çarpıntısı ve hızlı nefes alma durumları araÅŸtırılır. Dahası yutulan kanın mevcudiyeti için KBB incelemesi yapılırken, karın bölgesindeki hassasiyet ya da kitleler için abdominal muayene gerçekleÅŸtirilir. Rektal muayene ile kitle ya da kan varsa bu durumlar renk ve yoÄŸunluk açısından deÄŸerlendirilir. Doktor gerektiÄŸinde ek laboratuvar testlerini talep edebilir. EÄŸer hasta çok kan kaybetmiÅŸse kan transfüzyonu için kan grubunun belirlenmesi ve cross-match testi yapılması istenebilir. Midenin detaylı incelemesi endoskopi ile gerçekleÅŸtirilir ve gerekli durumlarda sintigrafi kullanılır. Kanama noktasının tespit edilemediÄŸi durumlarda mide kanaması teÅŸhisi, anjiyografi ve enteroskopi yöntemleri kullanılarak konulur.
Kanamanın kaynağı belirlendikten sonra mide kanamasını kontrol etmek ve iyileÅŸtirmek adına çeÅŸitli metotlar mevcuttur. Uygulanacak mide kanaması tedavisi yöntemi mide kanamasına neden olan faktörün ve kanayan bölgenin belirlenmesinin ardından doktor tarafından hasta ile ayrıntılı olarak paylaşılır. Kanamayı durdurmak için hemoklips uygulaması sıkça baÅŸvurulan mide kanaması tedavi seçeneklerinden biridir. Endoskopik metotla mide mukozasına yerleÅŸtirilen klipsler yaranın kapanmasını saÄŸlar ve genellikle bir hafta içerisinde doÄŸal olarak düÅŸer.
“Mide kanaması nedir belirtileri nelerdir?” gibi soruların yanıtını uzmanlarımız sizin için derledi. Mide kanaması ciddi bir saÄŸlık sorunu olup ihmal edilmemelidir. Karın aÄŸrısı, kusma, halsizlik gibi semptomları fark ederseniz mutlaka en yakın saÄŸlık kuruluÅŸuna baÅŸvurmanız gerekmektedir. Unutmayın, erken teÅŸhis hayat kurtarır ve tedavi sürecini kolaylaÅŸtırır. Kendinizi iyi hissetmiyorsanız veya belirtileri yaşıyorsanız zaman kaybetmeden doktorunuza danışın.
KAYNAK: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gastrointestinal-bleeding/symptoms-causes/syc-20372729
Birçok kiÅŸi mide kanaması geçirdikten sonra nasıl beslenmesi gerektiÄŸini merak eder. Aslında bu soruların yanıtları genellikle ilgili doktor tarafından verilir. Fakat mide kanaması sonrasında hastaların yaÅŸam tarzlarını deÄŸiÅŸtirmeleri gerekmektedir. Bu bireylerin düzenli ve saÄŸlıklı bir ÅŸekilde beslenmesi oldukça önemlidir. Mideyi tahriÅŸ etmeyecek gıdalarla beslenmek, yoÄŸun baharatlı ve yaÄŸlı yiyeceklerden, kafeinli ve gazlı içeceklerden sakınmak gereklidir. Fast food tipi yiyeceklerin tüketiminin önlenmesi, aşırı tuz kullanımından kaçınılması, yiyeceklerin hijyenik olmasına dikkat edilmesi ve sigara ile alkol tüketiminden uzak durulması gerekmektedir.
Hafif mide kanamaları zamanla durabilir ancak bu durumun tedavi edilip kanamanın kaynağının belirlenmesi önemlidir çünkü tekrarlama riski yüksektir. Büyük orandaki kanamaların kendi kendine geçme ihtimali bulunmamaktadır. Bu nedenle mutlaka bir doktora baÅŸvurulmalıdır. Ayrıca, bitkisel tedavi yöntemleriyle mide kanamasını çözmek mümkün deÄŸildir. KiÅŸilerin bu türden yaklaşımlardan kaçınması gerekir. Mide kanamasının sonuçları hayati tehlike arz edebilir ve bu sebeple profesyonel tıbbi yardım alınmalıdır.
Dünya genelinde mide kanamalarının en yaygın sebebi kontrolsüz aÄŸrı kesici kullanımıdır. Ülkemizde de yapılan son çalışmalar, özellikle yaÅŸlı nüfusta aÄŸrı kesicilere baÄŸlı olarak ortaya çıkan kanamaların artış gösterdiÄŸini ortaya koymaktadır.
Kanama esnasında herhangi bir fiziksel hareketten kaçınmak gerekmektedir. Ayrıca, hasta hiçbir gıda ya da içecek tüketmemelidir. Doktorun önermediÄŸi eylemlerden de sakınılmalıdır.
Mide kanamasından ÅŸüphelenilen kiÅŸilere genellikle tam kan sayımı, kan pıhtılaÅŸma süresi, trombosit miktarı ve karaciÄŸer iÅŸleyiÅŸi gibi testler uygulanır. Bu testler mide kanamasının teÅŸhisine yardımcı olmaktadır.
EÄŸer zamanında müdahale edilmezse ve kan kaybı ciddi boyutlara ulaşırsa, mide kanamasının yaÅŸam tehlikesi oluÅŸturması mümkündür. Ancak günümüzde tedavi seçenekleri oldukça etkili olduÄŸundan bu tür durumlar nadiren görülür. Hastalar genellikle tamamen iyileÅŸmektedirler ve tedaviye uygun davranışları sergilemeleri bu süreçte büyük önem taşımaktadır.
Mide kanamalarının genellikle iki çeÅŸidi vardır; akut ve kronik. Akut mide kanamalarının süresi yaklaşık olarak 1 ile 6 hafta arasında deÄŸiÅŸirken, kronik mide kanamalarının süresi ise genellikle 6 haftadan daha fazla olmaktadır. EÄŸer kanama fark edilmez ve tedaviye baÅŸlanılmazsa, bu durum hayati saÄŸlık problemlerine veya ölüme yol açabilir.
Mide kanaması geçiren bir hasta, durumunun ciddiyetine ve tedavi sürecine baÄŸlı olarak genellikle 5 ile 10 gün arasında hastanede kalabilir. Ancak bu süre hastanın genel saÄŸlık durumu ve tedaviye yanıt verme hızına göre deÄŸiÅŸebilir.
Ameliyat, karın bölgesine yapılan büyük bir kesik ile mideye ulaşılarak gerçekleÅŸtirilir. Kanamayı tetikleyen sinirler kesilir ve eÄŸer varsa mide yarası tamamen ya da kısmen çıkarılır. Endoskopik yöntemlerin çözüm sunmadığı veya mide kanamasının tekrarladığı durumlarda bu iÅŸlem uygulanabilir.
Doktorlar, hastanın durumuna göre endoskopi veya ilaç tedavisi gibi yöntemleri kullanarak mide kanamasını kontrol altına almaktadır. Hastaların belirtileri fark ettiklerinde hızlıca bir saÄŸlık merkezine baÅŸvurması ve erken tedaviye baÅŸlaması gerekmektedir.
Ülser, özofagus varisleri ve siroz gibi ciddi karaciÄŸer rahatsızlıkları mide kanamasına neden olabilir.
Yemek borusunda meydana gelen ülser, yara veya tümörler de mide kanamasına sebep olabilir.
Yoğun stres durumunda olan kişilerde mide kanaması daha sık rastlanabilir. Aşırı stres, mide salgısını artırabilir ve trombositlerdeki azalmalar mide kanamalarına karşı bir hassasiyet yaratabilir.
Yeni doÄŸan bebeklerde mide kanaması vakaları görülebilir. Bebeklerde mide kanamalarının en yaygın sebebi K vitamini eksikliÄŸi ve buna baÄŸlı olarak pıhtılaÅŸma faktörlerinin sentez bozukluÄŸu ile ilgilidir. Çocuklarda özellikle 1 ve 3 yaÅŸ arasında, bağırsak tıkanıklıkları ve mide fıtıkları nedeniyle kanama meydana gelebilir. Midenin içine giren yabancı cisimler veya mide ülserleri de kanama nedeni olabilir.
Genellikle belirtisiz ilerler. Ancak çocuklarda cilt renginde solgunluk, göz çevresinde mor halka oluÅŸumu, halsizlik, baÅŸ dönmesi ve yorgunluk gibi semptomlar gözlemlenebilir.
Hamilelikte de mide kanaması meydana gelebilir. Hamile kadınlarda toksikoz durumu görülebilir. Bu rahatsızlıkta, hamilelik esnasında artan koku hassasiyeti nedeniyle kusma ortaya çıkar. Kusma sırasında mide basınç artışı yaÅŸanır ve yemek borusunda yırtıklar oluÅŸabilir, bu da kanamaya yol açabilir.
Mide kanamasının tedavisi genellikle saÄŸlık kuruluÅŸlarında doktorlar tarafından gerçekleÅŸtirilir. Herhangi bir belirti hissedildiÄŸinde acilen hastaneye baÅŸvurmak gereklidir. Hastanın fiziksel aktivite yapması engellenmelidir ve mide sorunları sebebiyle kesinlikle hiçbir ÅŸey yedirilip içirilmemelidir.
Mide kanamasının semptomları genellikle kanamanın baÅŸlamasını takiben kısa süre içerisinde ortaya çıkar. Ancak, hafif kanamalar belirti vermeksizin de gerçekleÅŸebilir ve zamanla anemiye sebep olabilir. Sürekli yorgunluk ve nefes darlığı gibi belirtileriniz varsa, bir saÄŸlık profesyoneli ile konuÅŸmanız önemlidir.