Faranjit Nedir? Faranjite Ne Ä°yi Gelir?

 

Yaygın olarak boÄŸaz aÄŸrısı olarak bilinen farenjit, farenks iltihabıdır ve boÄŸaz aÄŸrısına neden olur. Dolayısıyla farenjit bir durumdan ziyade bir semptomdur. Virüslerin neden olduÄŸu soÄŸuk algınlığı veya grip gibi durumlar ya da Streptococcus gibi bakteriyel enfeksiyonlara yol açan mikroorganizmalar bu durumu tetikleyebilir. Mantar kaynaklı faranjiti ise sürekli steroid ya da antibiyotik kullanımı gibi durumlarda görmek olasıdır. Kış aylarında daha sık rastlanan faranjit belirtisi boÄŸaz aÄŸrısını yanında öksürük, yutma esnasında acı çekme veya konuÅŸurken zorlanma gibi diÄŸer semptomları da beraberinde getirebilir. Faranjite baÄŸlı belirtilerin görülmesi durumunda kulak burun boÄŸaz uzmanları tarafından yapılacak muayenelerde belirtinin altında yatan ana sebep belirlenmelidir. GerektiÄŸi zamanlarda ilaç tedavileri ile semptomun ilerlemesi veya ÅŸiddetlenmesi engellenmelidir. “Faranjit nedir? Nasıl geçer?” gibi soruların yanıtlarını sizler için derledik.

Faranjit Tipleri Nelerdir?

“Faranjit nedir? Tipleri nelerdir?” sorusunun yanıtı aÅŸağıdaki gibidir:

• Nazofaranjit: Nazofaranjit, geniz ile yutak arasındaki bölgenin iltihaplanmasıdır ve hem çocuklar hem de yetiÅŸkinler için yaygın bir durumdur. Hastalık doktorun gerçekleÅŸtirdiÄŸi fiziksel muayene sırasında rahatlıkla teÅŸhis edilebilir. EÄŸer hastalığa bakteriler neden olmuÅŸsa, ÅŸiÅŸme ve kızarıklığı olan bu durum antibiyotik tedavisiyle kontrol altına alınabilir.
• Tonsillit: Bademcik iltihabı da denilen bu durum, özellikle çocuklarda sıkça görülen bir enfeksiyon hastalığıdır. Genellikle bakterilerin sebep olduÄŸu hastalığın tanısında fiziksel muayenenin yanı sıra, bakteri tespiti için testler de yapılabilir. Durumun seyrine baÄŸlı olarak akut, kronik ve rekürren ÅŸeklinde sınıflandırılır.
• Larenjit: Larenjit, ses tellerinin bulunduÄŸu gırtlak bölgesinin inflamasyonudur. Ses tellerinde oluÅŸan bu hastalık nedeniyle ses tonunda deÄŸiÅŸim ya da ses kısıklığına yol açar. Öksürük, hastalığın yaygın bir semptomudur ve genellikle virüsler sebep olur. Hastalığın tedavisi, ilerlemesi veya uzun sürmesi durumunda zorlaÅŸabilir; bu nedenle erken teÅŸhis büyük önem taşır.

Faranjit Belirtileri Nelerdir?

Faranjitin ana nedenine baÄŸlı olarak boÄŸaz aÄŸrısı dışında çeÅŸitli belirtiler de ortaya çıkabilir. Enfeksiyon türüne göre soÄŸuk algınlığı ya da grip gibi ek belirtiler görülebilir. Faranjit belirtileri aÅŸağıdaki gibidir:

• Viral Faranjit Belirtileri: Öksürük, baÅŸ aÄŸrısı, burun akıntısı, göz irritasyonu, bademciklerde ÅŸiÅŸlik, lenf düÄŸümlerinde iltihaplanma, halsizliktir.
• Bakteriyel Faranjit Belirtileri: Yutkunma esnasında aÄŸrı, boÄŸazda hassasiyet, boyun bölgesinde lenf düÄŸümlerinin ÅŸiÅŸmesi sonucu oluÅŸan ödem, boÄŸazın arka kısmında beyaz noktalar veya irin görülmesi, bademciklerde kızarıklık ve ÅŸiÅŸkinlik, baÅŸ aÄŸrısı, karın aÄŸrısı, mide bulantısı veya kusmadır.

Çocuklarda Faranjit

Faranjit hastalığı tüm yaÅŸ gruplarında görülebilir fakat özellikle kış aylarında çocuklarda daha sık rastlanır. YetiÅŸkinlerdeki gibi çocuklar arasında da kolaylıkla bulaÅŸabilir. Bu nedenle, okul çağındaki çocukların hastalıklıyken okula gitmemeleri, hastalığın yayılmasını engellemek açısından önemlidir. AraÅŸtırmalar, faranjitin en çok 2-12 yaÅŸ arası çocuklarda görüldüÄŸünü belirtmiÅŸtir. YetiÅŸkinlerde görülen belirtilerin hemen hemen hepsi çocuklarda da görülebilir; ancak mide bulantısı, karın aÄŸrısı veya kusma çocuklarda daha yaygındır. Ayrıca, çocukların boÄŸazları yetiÅŸkinlere göre daha duyarlıdır ve sigara dumanına maruz kalan çocuklarda faranjit oluÅŸabilir. Bunun önlenmesi ve çocukların genel saÄŸlıklarının korunması için yetiÅŸkinlerin, çocuklarının yanında sigara içmemesi ya da onları tütün kullanılan yerlerden uzak tutmaları gerekmektedir.

Çocuklarda Faranjite Ne Ä°yi Gelir?

Çocuklardaki faranjit tedavisi, altında yatan sebeplere göre belirlenir. EÄŸer faranjit, alerjik bir tepkime sonucu oluÅŸmuÅŸsa, alerjenlere maruz kalmayı azaltmak veya alerji ilaçları kullanmak fayda saÄŸlayabilir. Viral enfeksiyonlarla iliÅŸkili olduÄŸu durumlarda aÅŸağıdaki önerilerde bulunulabilir:

• Bol miktarda sıvı tüketme: Çok miktarda sıvı içmek, balgamın incelmesine ve daha hızlı atılmasına yardımcı olacaktır.
• Tuzlu su ile gargara: Tuzlu su gargarası boÄŸazın temizlenmesinde ve iltihabın azaltılmasında etkilidir.
• BoÄŸaz pastilleri veya spreyler: BoÄŸazda rahatlatıcı etkisi olan pastiller ve spreyler, boÄŸaz aÄŸrısını ve tahriÅŸi hafifletebilir.
• AÄŸrı kesici ve ateÅŸ düÅŸürücü ilaçlar: Bu tür ilaçlar, boÄŸaz aÄŸrısını ve ateÅŸi düÅŸürmekte yardımcı olabilir.

Faranjit Neden Olur?

Peki faranjit neden olur? Faranjit semptomlarının ortaya çıkmasında genellikle viral enfeksiyonlar ön plandadır. Rinovirüs, adenovirüs, koronavirüs veya parainfluenza gibi soÄŸuk algınlığına sebep olan virüsler, boÄŸaz aÄŸrısı ÅŸikayetiyle sonuçlanabilir. Mevsim grip dönemlerinde faranjitle karşılaÅŸmak oldukça sık görülür.

Mononükleoz gibi grip benzeri semptomları olan viral enfeksiyonlar da faranjite yol açabilir. Mononükleoz genellikle öpüÅŸme hastalığı olarak bilinir. Bu tür enfeksiyonlar, tükürük veya kontamine eÅŸyalar aracılığıyla bireyden bireye geçebilir. Enfekte olmuÅŸ bir kiÅŸinin çatalını veya bıçağını kullanmak ya da bu tür kiÅŸilerle yakın temasta bulunmak, virüsün baÅŸka bir kiÅŸiye bulaÅŸmasına neden olabilir. Faranjit, çok nadiren de olsa bakteriyel enfeksiyonlar sonucunda da geliÅŸebilir. A grubu Streptococcus bakterisi, özellikle çocuklarda faranjit oluÅŸumuna katkıda bulunabilir. Bu bakteri grubunun dışında; klamidya, gonore (bel soÄŸukluÄŸu), mikoplazma pnömonisi gibi farklı bakteriler de faranjite sebep olabilir.

BoÄŸaz aÄŸrısının kaynağından biri de mantar enfeksiyonlarıdır. Fungal enfeksiyonlar, bağışıklık sisteminin zayıflaması veya antibiyotik kullanımına baÄŸlı olarak boÄŸazda oluÅŸabilir ve bu durum boÄŸaz aÄŸrısına sebep olabilir. Saman nezlesi ya da alerjik rinit gibi alerjiler de boÄŸaz aÄŸrısının nedenleri arasında yer alabilir. DiÄŸer taraftan, sürekli ağızdan nefes almak veya kışın kuru ortamlarda çok zaman geçirmek tekrarlayan boÄŸaz aÄŸrılarına yol açabilir. Mide asidinin yemek borusuna gelmesi ve burayı tahriÅŸ etmesi ile ortaya çıkan gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) da faranjit geliÅŸimine katkıda bulunabilir ve kronik faranjitlere yol açabilir.

Faranjit Bulaşıcı mı?

“Faranjit bulaşıcı mı?” sorusunun yanıtı faranjit tanısı alan hastalar tarafından sıklıkla merak edilir. Faranjit, viral ya da bakteriyel olduÄŸunda bulaÅŸabilen bir belirtidir. Tükürük yoluyla geçiÅŸ yapabilen virüs veya bakteriler öksürme veya hapşırmalar sonucu havada küçük damlacıklar halinde yayılırlar. Bu damlacıkları soluyan, bunların temas ettiÄŸi objelere dokunan ve daha sonra ellerini ağız ya da gözlerine götüren kiÅŸiler ya da hasta bir kiÅŸiyle yiyecek veya içecek paylaÅŸanlar da faranjite yakalanabilirler.

Faranjitin bulaÅŸma süresi hastalığın altında yatan asıl sebebe baÄŸlı olarak deÄŸiÅŸebilir. Semptomların görülmeye baÅŸlandığı anda, bu belirtiler genellikle 7-10 gün içinde iyileÅŸme gösterirken, kiÅŸi bu süre zarfında hala faranjiti bulaÅŸtırabilir. Virüslerin kuluçka süreleri olduÄŸu için, kiÅŸiler semptomları hissetmeye baÅŸlamadan önce bile enfeksiyon oluÅŸturabilecek partikülleri çevreye yayabilirler.

Faranjit Nasıl Teşhis Edilir?

Faranjit ÅŸikayeti ile saÄŸlık merkezine baÅŸvuran kiÅŸi genellikle bir kulak burun boÄŸaz uzmanı tarafından fiziki muayeneye tabi tutulur. Muayene sırasında doktor, hastanın geçmiÅŸini ve yaÅŸadığı semptomları anlamak için hasta hakkında çeÅŸitli sorular sorar. Bir kiÅŸinin saÄŸlık durumunun incelenmesi ve deÄŸerlendirmesi sonucunda, burun, kulak ve boÄŸaz enfeksiyon belirtileri kontrol altına alınır. EÄŸer hastada viral enfeksiyon bulguları varsa, doktor bu teÅŸhisi muayene esnasında koyabilir. Bakteriyel enfeksiyon ihtimaline karşı, boÄŸaz kültürü gibi ek testler yapılır ve kesin teÅŸhis konulur. Bu incelemeler sonrasında elde edilen sonuçlara baÄŸlı olarak kiÅŸi faranjit tanısı alabilir ve temel sebep ortaya çıkarılabilir.

Faranjit Nasıl Tedavi Edilir?

Faranjit tedavisi, kiÅŸiye özel bir planlama ile semptomlar doÄŸrultusunda ÅŸekillendirilir. Altta yatan ana nedenlere göre belirlenen tedavi, semptomların ilerlemesini engellemeyi veya mevcut ÅŸikâyetleri hafifletmeyi amaçlar. Viral faranjit vakalarında genellikle evde uygulanabilecek yöntemlerle bağışıklık sistemi güçlendirilerek hastalığın kendiliÄŸinden geçmesi beklenir. Bakteriyel faranjitlerde ise antibiyotikler reçete edilir. Antibiyotik kullanımı gerektiÄŸinde, hastalığın tamamen iyileÅŸmesini saÄŸlamak ve tekrarlamasını önlemek için belirlenen tedavi eksiksiz uygulanmalıdır.

Viral faranjitte iyileÅŸmeyi hızlandırmak, bakteriyel faranjitte ise ilaç tedavisinin etkisini yükseltmek için bazı yaÅŸam tarzı deÄŸiÅŸiklikleri yapılabilir. Faranjit tedavisi gören ya da alması gereken kiÅŸilerin günlük rutinlerinde dinlenme zamanları oluÅŸturması önemlidir. YoÄŸun fiziksel aktiviteden kaçınarak vücudun aşırı yorulması engellenmelidir. Ortamın nemli tutulabilmesi için nemlendirici cihazlar kullanılabilir. BoÄŸaz aÄŸrısını hafifletmek amacıyla pastiller çözülebilir. Ağız hijyenine dikkat edilerek diÅŸ fırçasının düzenli olarak deÄŸiÅŸtirilmesi ve tuzlu su ile gargara yapma gibi uygulamalar gerçekleÅŸtirilebilir. BoÄŸazın daha fazla tahriÅŸ olmasını engellemek için sıcak içecekler, örneÄŸin çay, limon suyu ya da et suyu tüketilebilir.

Faranjit olarak da bilinen boÄŸaz aÄŸrısı, çeÅŸitli faktörlerin sonucu oluÅŸabilen bir belirtidir. KiÅŸilerde boÄŸaz aÄŸrısı ve eÅŸlik eden diÄŸer semptomların görülmesi durumunda saÄŸlık kuruluÅŸuna baÅŸvurmaları tavsiye edilir. EÄŸer bakteriyel enfeksiyon söz konusuysa, ilaç tedavisi ile bu durum kontrol altına alınmalıdır.

Faranjit Nasıl Önlenir?

Faranjit ve diÄŸer enfeksiyonlardan korunma ve bulaÅŸ riskini azaltma yöntemleri ÅŸöyledir:

• Ellerinizi düzenli ve doÄŸru ÅŸekilde yıkamak
• Öksürme veya hapşırmada ağız ve burunu kapatarak etrafa mikrop saçılmasını önlemek
• Viral ya da bakteriyel enfeksiyonları olan kiÅŸilerle yakın temastan sakınmak
• Sigara içmekten ve sigara dumanına maruz kalmaktan kaçınmak
• Tozlu alanlarda ve kirli havada bulunmamak
• Aşırı sıcak ya da soÄŸuk gıda tüketmemek
• Ortak kullanım alanlarında dezenfektan kullanmak
• Çalışma ve yaÅŸama alanlarını düzenli olarak havalandırmak
• Kimyasal tahriÅŸ edici maddelerle temas etmekten kaçınmak

Faranjite Ne Ä°yi Gelir?

“Faranjite ne iyi gelir?” sorusu da aÅŸağıdaki gibi yanıtlanabilir:

Günlük bol sıvı alımı, ılık tuzlu su ile gargara yapıp dinlenme, tavuk suyu gibi faydalı çorbaların tüketilmesi faranjit için doÄŸal çözümler arasındadır. Papatya, nane, hatmi, ekinezya, ıhlamur ve meyan kökü gibi bitki çayları tüketmek, Bol miktarda su içerek boÄŸaz kuruluÄŸunu giderme, ılık tuzlu su ile gargara yapma, bal yiyerek boÄŸazdaki tahriÅŸi hafifletme, tavuk suyu çorbası ile boÄŸaza rahatlama saÄŸlama, dinlenme, adaçayı ve ekinezya kullanma da etkili yöntemler arasındadır.

Ekinezya ve adaçayının, klorheksidin / lidokain içeren bir sprey kadar boÄŸaz aÄŸrısı ve kaşıntıyı hafiflettiÄŸi belirlenmiÅŸtir. Adaçayının antibakteriyel ve antiseptik özellikleri bulunmaktadır. Ekinezya da bağışıklık sistemini güçlendirebilir. Ada çayını gargara ÅŸeklinde hazırlayarak kullanabilirsiniz. Ayrıca adaçayı faydaları ile faranjitin neden olduÄŸu boÄŸaz iltihabına da iyi geliyor.

Antiseptik özelliklere sahip sarımsak, bakteriyel enfeksiyonlarla mücadelede yardımcı olabilir ve bu sayede faranjit tarafından sebep olunan boÄŸaz aÄŸrısını hafifletebilir. Sarımsağı çiÄŸ olarak tükettiÄŸinizde, antibakteriyel, antifungal ve antiviral etkilere sahip allisin adlı bir bileÅŸen salgılanır. Sarımsağı boÄŸaz aÄŸrısı tedavisi için kullanmanın en etkili yolu onu çiÄŸ olarak çiÄŸnemektir veya bir dilimini 15 dakika süreyle emmektir. Sarımsağı daha rahat tüketebilmek için rendeleyip üzerine bal ya da zeytinyağı ekleyebilirsiniz. Faranjit hastalığına karşı oldukça etkili olan nane, çiÄŸnendiÄŸi zaman boÄŸaz aÄŸrısını hafifletir ve kuru öksürüÄŸü azaltır. Nane ayrıca demlenerek de içilebilir.

Faranjit Nasıl Geçer?

Peki faranjit nasıl geçer? Bakteriyel faranjit durumunda hasta genellikle burun spreyi, antibiyotikler ve aÄŸrı kesici ilaçlar alırken; alerjik faranjit belirtileri için semptomları kontrol altına almayı amaçlayan tedaviler uygulanır. Viral faranjit belirtisi gösteren kiÅŸilere aÅŸağıdaki önerilerde bulunulur:

• Bolca dinlenin.
• BoÄŸaz aÄŸrısını hafifletmek için ibuprofen, asetaminofen veya aspirin (sadece yetiÅŸkinler için) kullanın.
• Bol miktarda su tüketin.
• Ilık tuzlu suyla gargara yapın.
• BoÄŸazı rahatlatmak için ılık (çay veya et suyu gibi) ya da soÄŸuk içecekler tüketin.
• Gece boyunca boÄŸaz kuruluÄŸunu önlemek için ara sıra ılık su için.
• BoÄŸaz kuruluÄŸunu azaltmak için soÄŸuk bir buharlaÅŸtırıcı kullanmayı deneyin.
• Uzman tarafından tavsiye edilen boÄŸaz pastilleri veya anestezik boÄŸaz spreyleri kullanın.

Farenjit Hastaları Nelere Dikkat Etmelidir?

Faranjit hastaları aÅŸağıdaki hususlara dikkat etmelidir:

• Yeterli miktarda su tüketmek boÄŸazın nemli kalmasını saÄŸlar ve rahatsızlığı hafifletebilir.
• Baharatlı, asitli veya sert gıdalardan kaçınmak boÄŸazda tahriÅŸi azaltabilir.
• Sigara ve alkol tüketimi farenjit semptomlarını artırabilir ve iyileÅŸme sürecini yavaÅŸlatabilir.
• Vücudun hastalıkla mücadele edebilmesi için yeterli dinlenmeye ihtiyacı vardır.
• Hastalığın yayılmasını önlemek için düzenli el yıkama ve kiÅŸisel hijyen kurallarına uymak önemlidir.
• Ses tellerinin fazla kullanımı farenjiti kötüleÅŸtirebilir. Bu nedenle gereksiz ses kullanımından kaçınılmalıdır.
• Doktor tarafından önerilen ilaçların düzenli ve doÄŸru bir ÅŸekilde kullanılması tedavi sürecinde büyük önem taşır.
• Hastalığın takibi ve tedavi sürecinin deÄŸerlendirilmesi için doktor kontrollerine düzenli olarak gidilmelidir.

Unutulmamalıdır ki her zaman profesyonel tıbbi yardım almak en güvenilir seçenektir. Yukarıda belirttiÄŸimiz öneriler genel bilgilerdir ve tüm bireylerin saÄŸlık durumlarına uygulanmayabilir.

Farenjit Hastalarının Yememesi Gereken Besinler Nelerdir?

Farenjit hastalarının aÅŸağıdaki besinlerden kaçınması önerilir:

• Baharatlı yiyecekler boÄŸazda ek hassasiyet ve tahriÅŸe yol açabilir. Bu nedenle acı biber, baharatlı soslar gibi ürünlerden uzak durulmalıdır.
• Portakal, limon, greyfurt gibi yüksek asidik meyveler ve bu tür meyvelerden yapılan sular veya içecekler boÄŸazı rahatsız edebilir.
• Alkol ve kafeinli içecekler vücuttan su atılımını artırarak kuruluÄŸa sebep olur. Bu da boÄŸaz aÄŸrısını daha da kötüleÅŸtirebilir.
• Aşırı sıcak veya soÄŸuk yiyecek ve içecekler farenjiti olan kiÅŸilerde boÄŸaz aÄŸrısını yoÄŸunlaÅŸtırabilir.
• Kızarmış yiyecekler genellikle yaÄŸlıdır ve sindirim sistemi üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Bu da farenjit semptomlarının daha da artmasına yol açabilir.
• Åžekerli gıdalar ve içecekler mukoza zarlarında iltihaplanmayı tetikleyebilir bu da farenjit belirtilerini kötüleÅŸtirir.

Bu listedeki her ÅŸeyi mutlaka diyetinizden çıkarmak zorunda deÄŸilsiniz ancak belirttiÄŸi semptomları hafifletmek için bu tür yiyecekleri sınırlamayı düÅŸünmelisiniz.

Farenjit Larenjit Farkı Nelerdir?

Farenjit ve larenjit solunum sistemindeki farklı bölgeleri etkileyen solunum sistemi hastalıkları arasındadır. Farenjit larenjit farkı ise ÅŸöyle açıklanabilir: Farenjit boÄŸazın arka kısmını ve bademcikleri etkiler. Genellikle viral enfeksiyonlar sonucu ortaya çıkar ve belirtileri arasında boÄŸaz aÄŸrısı, yutma güçlüÄŸü ve ateÅŸ bulunur. Farenjit genellikle soÄŸuk algınlığı veya grip gibi durumların bir parçası olarak geliÅŸir. Öte yandan larenjit genellikle ses tellerinin iltihaplanması ile karakterize edilir ve bu da ses kısıklığına neden olur. Larenjitin yaygın belirtileri arasında ses deÄŸiÅŸiklikleri, boÄŸazda gıcıklık hissi ve öksürük bulunur. Larenjit genellikle aşırı bağırma, ÅŸarkı söyleme ya da konuÅŸma gibi ses tellerine baskı uygulayan faaliyetlerin ardından oluÅŸabilir.

KAYNAK:

https://en.wikipedia.org/wiki/Pharyngitis

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK519550/

SIK SORULAN SORULAR