Uzamış Sarılık Nedenleri Nelerdir? Uzayan Sarılık İçin Ne Yapılmalı?

08 / ÅžUB
2024

YenidoÄŸanlarda çeÅŸitli nedenlerle kan bilirubin düzeyinin artması sarılık oluÅŸumuna sebep olur. Bu durum uygun tedavi ile 1-2 haftada düzelirken doÄŸru bir ÅŸekilde tedavi edilmez veya fark edilmezse bu süre 12 haftaya kadar uzayabilir. Uzamış sarılık olarak adlandırılan bu durum ebeveynleri endiÅŸeye sürükler. Uzamış sarılıkla ilgili merak edilenler yazımızda:

Sarılık Nedir?

EriÅŸkin bireylerde kan sarılık düzeyi 2 mg/dl’yi aÅŸtığında, yenidoÄŸanlarda ise 6 mg/dl’yi aÅŸtığında dikkat çekici biçimde belirgin hale gelir. Yeni doÄŸan bebeklerin bir kısmında sarılık görülme riski vardır.

Uzamış Sarılık Nedir?

Peki uzamış sarılık nedir? Tam zamanında doÄŸan bebeklerde 15. Günde, prematüre (37. gebelik haftası ve öncesinde doÄŸmuÅŸ) bebeklerde ise 21. günde serum toplam bilirubin deÄŸeri 10 mg/dl üzerinde olan hiperbilirubinemi durumu uzamış sarılık olarak kabul edilir.

Yenidoğanda Uzamış Sarılık

Bilirubin yüksekliÄŸi direkt veya indirekt olabilir. Anne sütü ile beslenen bebeklerde sarılık oranı %15-40 arasında uzar. Uzamış sarılığın en belirgin nedeni anne sütüdür. Uzamış sarılık deÄŸerleri tespiti için diÄŸer muhtemel faktörlerin incelenmesi gerekmektedir. Direkt bilirubin seviyesinin yüksekliÄŸini ölçen testler uzamış sarılık tanısı ve tedavisi için çok önemlidir. Bebeklerde uzayan direkt bilirubin yüksekliÄŸi karaciÄŸer kaynaklı hastalıklar örneÄŸin hepatit ve biliyer atrezi gibi nedenlerle beyaz renkte ve macun kıvamındaki dışkılama, çay renginde idrar, dalak ve karaciÄŸer büyümesi, karın içindeki sıvı birikimi, ödem, varis kanaması ve son olarak beyin etkilenmesi gibi belirtilerle ortaya çıkar. Erken aÅŸamada ilaçlarla destek saÄŸlanırken ileri safhada tek çözüm karaciÄŸer naklidir. Bebeklerde en yaygın karaciÄŸer nakli sebebi ise safra yollarının geliÅŸmemesi sonucu oluÅŸan sarılıktır. Ä°lk evrelerde bebekler genellikle sarılıkları ve beyaz renkte, macun kıvamındaki dışkıları dışında saÄŸlıklı görünür.

Uzamış Sarılık Nedenleri Nelerdir?

Uzamış sarılık nedenleri aşağıdaki gibidir:

• Anne sütünden kaynaklanan sarılık
• Hemolitik rahatsızlıklar
• Hipotiroidizm
• Crigler Najjar sendromu
• Pilor stenozu
• Damar dışı kanama
• Safra birikimine baÄŸlı hastalıklar
• Bilinmeyen nedenli hepatit ve benzer semptomlara sahip durumlar
• Viral hepatit ve enfeksiyonla iliÅŸkili çeÅŸitli nedenler
• Metabolik hastalıklar
• Toksik ve ilaç etkileri

Anne Sütü Sarılığı Nedir?

Uzun süreli sarılığın en yaygın sebebi anne sütüdür. DoÄŸumdan sonraki ilk haftada baÅŸlayan geç gelen anne sütü sarılığı ikinci haftasında doruk noktasına ulaşır. Uzamış anne sütü sarılığı durumunun ne zaman geçeceÄŸi ise sarılığın yoÄŸunluÄŸuna baÄŸlı olarak 2-3 haftada veya 12-13 haftada gerçekleÅŸebilir.

Bebeklerde Uzamış Sarılık Belirtileri Nelerdir?

Uzamış sarılık belirtileri; bebekte önce yüzde ardından ayaklara doÄŸru yayılan ve tüm vücudu kaplayan sararma, dokunulan cilt bölgelerinin sararması, halsizlik, aşırı uyku hali ve bebeÄŸin gözlerini açamaması gibi durumlardır. Bu semptomlarla doktora baÅŸvurulduÄŸunda hekim bebeÄŸin sarılık nedenini, hangi evrede olduÄŸunu ve ilerleyiÅŸ biçimini belirleyecektir.

Uzamış Sarılık Nasıl Geçer?

Uzamış sarılık tedavisi baÅŸlamadan önce, sorunun kaynağı belirlenmelidir. Ancak çoÄŸu zaman bu mümkün olmaz. Ä°lk adım hastalığın direkt mi yoksa indirekt mi olduÄŸunu bulmaktır. Muayene esnasında herhangi bir sebep iÅŸaret etmeyen belirti varsa bazı testler yapılması önerebilir. Uzamış sarılık tetkikleri 1.aÅŸama serum toplam ve direkt biluribin, serum, kan grubu, tam kan sayımı, tam idrar tahlili ve idrar kültürü, tiroid fonksiyon testleri, idrarda redükten madde tespitidir. 2.aÅŸama testler karaciÄŸer fonksiyon testleri, ter testi, idrar ve kan amino asit düzeyleridir.

KAYNAK: https://www.swbh.nhs.uk/wp-content/uploads/2012/06/Prolonged-jaundice-ML4210.pdf

SIK SORULAN SORULAR