Ramsay Hunt sendromu zona hastalığının karmaşık bir yan etkisi olarak görülür. Bu nadir rastlanan hastalık sinirde iltihap ve hasara sebep olurken yüz felci belirtileri gösterir. SuçiçeÄŸi ve zonaya yol açan Varicella-zoster virüsü, sinirlere yerleÅŸip uzun süre hareketsiz kalır ve yıllar sonra aktif hale gelerek Ramsay Hunt sendromunu tetikler. Bu durum aÄŸrılı zona döküntülerine yol açar ve etkilenen kulakta iÅŸitme kaybına neden olabilir. Hastalığın erken evrede tedavisi iyileÅŸme sürecinin hızlanmasında kritik öneme sahiptir. Hem fizyolojik hem de psikolojik sorunlara yol açabilen Ramsay Hunt sendromu genellikle ileri yaÅŸlarda görülür.
“Ramsay Hunt sendromu nedir?” sorusu daha detaylı olarak ÅŸu ÅŸekilde de yanıtlanabilir: Daha önce vücuda giren ve sinirlerde pasif durumda olan Varicella zoster virüsünün yeniden aktifleÅŸmesi sonucunda meydana gelir. Varicella zoster virüsü suçiçeÄŸi ve zona hastalıklarını tetikleyen bir virüstür. SuçiçeÄŸi enfeksiyonundan sonra bu virüs sinir hücrelerine yerleÅŸir ve uzun süre hareketsiz kalır. Yıllar sonra bu virüs tekrar aktif hale gelerek Zona veya RHS gibi hastalıklara yol açabilir.
1907 yılında Amerikalı nörolog J. Ramsay Hunt tarafından ilk kez tanımlanan bu sendrom, fasiyal sinir olarak da bilinen ve yüz kaslarını kontrol eden siniri etkiler. Ramsay Hunt sendromu, travma sonucu olmayan kısmi yüz felcinin baÅŸlıca sebeplerindendir. AraÅŸtırmalar Hunt sendromunun her 100.000 kiÅŸiden yaklaşık 5'inde görülen nadir bir rahatsızlık olduÄŸunu göstermektedir. Ancak erken evrede tedavi edilmeyen sendrom özellikle ileri yaÅŸlardaki bireylerde veya bağışıklık sistemi zayıf olan kiÅŸilerde iÅŸitme kaybı ve denge sorunları gibi daha ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Peki Ramsay Hunt sendromu neden olur? Ramsay Hunt sendromuna yol açan faktör, suçiçeÄŸi ve zona hastalıklarını tetikleyen Varicella zoster virüsüdür. KiÅŸilerin çocukluk dönemlerinde suçiçeÄŸi geçirmeleri durumunda virüs uzun bir süre boyunca uykuda kalabilir. Zamanla tekrar aktif hale gelen bu virüs sinir liflerinden cilde doÄŸru yayılarak zona hastalığına sebep olur. Virüsün yeniden canlanması fasiyal siniri -yüz kaslarının kontrolündeki ana sinir- de etkileyebilir. Yüz siniri etkilendiÄŸinde ise Ramsay Hunt sendromu meydana gelir. Hunt sendromu her yaÅŸ ve cinsiyetten insanı etkileyebilme potansiyeline sahiptir. Özellikle 60 yaÅŸ üzeri bireyler ve bağışıklık sistemi çeÅŸitli nedenlerle zayıflamış olanlar bu sendroma daha sık rastlanabilir. Ramsay sendromu genellikle bulaşıcı deÄŸildir. Ancak daha önceden suçiçeÄŸi geçirmeyen veya aşı olmayan kiÅŸilere bulaÅŸabilir ve suçiçeÄŸi enfeksiyonuna ya da sendroma yol açabilir. Bu yüzden Ramsay tanısı konulan kiÅŸilerin risk grubundaki kiÅŸilerle yakın temasından kaçınmaları önemlidir. BaÅŸlıca Ramsay Hunt sendromu nedenleri aÅŸağıdaki gibidir:
Özellikle 60 yaÅŸ üzeri kiÅŸiler arasında Hunt sendromuna daha sık rastlanır. Ancak bazı durumlarda bebeklerde ve çocuklarda da görülebilir.
Ramsay Hunt sendromu belirtileri genellikle ÅŸiddetli kulak aÄŸrısı, kulak içinde ve etrafında deri döküntüsü ve kısmi yüz felci gibi belirtilerle kendini gösterir. Ramsay Hunt sendromu yüz felci dışında belirtileri ise aÅŸağıdaki gibidir:
Ayrıca, iç kulağın etkilendiÄŸi sendrom vakalarında vertigo da görülebilir. Bu durum mide bulantısı, kusma, çevredeki cisimlerin döndüÄŸünü hissetme gibi belirtilerle kendini gösterir. Ramsay sendromu ilk olarak aÄŸrı, ateÅŸ ve halsizlik ÅŸeklinde semptomlarla ortaya çıkabilir. Daha sonraki evrelerde iltihap sinirler yoluyla cilde, yüze ve kulaÄŸa yayılır ve bu durum kulağın içinde veya çevresinde ya da dilin bir bölümünde döküntülere neden olur. Döküntünün ardından 1-2 hafta içinde kısmi yüz felci meydana gelebilir. Bazı bilimsel araÅŸtırmalar acil kısmi yüz felci vakalarının yaklaşık %7'sinin Ramsay sendromu kaynaklı olduÄŸunu belirtmiÅŸtir.
Ramsay Hunt sendromu tedavisi için gerekli olan doÄŸru tanı genellikle uzman hekimin fiziksel muayenesi, hastanın geçmiÅŸi ve klinik belirtiler üzerine kurulu bir süreci kapsar. Åžiddetli kulak aÄŸrısının yanı sıra kulakta veya ağız mukozasında küçük veziküllerin ve yüz siniri felcinin görülmesi teÅŸhisi olası kılar. Ancak belirtiler her zaman eÅŸzamanlı olarak ortaya çıkmayabilir. Bu durumda doktor kesin teÅŸhis için kabarcık, tükürük, kan veya sıvı örneÄŸi alarak laboratuvar testlerini talep edebilir. Varicella-zoster virüsünün testte tespit edilmesi tanının doÄŸrulanmasını saÄŸlar. Bir hastalığın belirtilerine altta yatan baÅŸka bir durumun neden olup olmadığını doÄŸrulamak her zaman MR gerektirmeyebilir ancak bazı durumlarda bu gereklilik ortaya çıkabilir.
Ramsay Hunt sendromu tedavi sürecinde antiviral ilaçlar ve kortikosteroidler ana tedavi yöntemleridir. Buna ek olarak B vitamini kompleksleri, aÄŸrı kesici ilaçlar, aÄŸrı algısını ve beraberinde geliÅŸebilecek durumları hafifleten ilaçlar, trisiklik antidepresanlar, karbamazepin ve kapsaisin gibi preparatlar aÄŸrının kontrolünde kullanılabilir. Antiviral ilaçların görevi enfeksiyonu tedavi etmek ve semptomları hafifletmek, kortikosteroidlerin görevi ise sinir inflamasyonunu azaltmak, aÄŸrı kesicilerin görevi aÄŸrıyı hafifletmek ve karbamazepin gibi ilaçlar inatçı aÄŸrıları kontrol altına almak içindir.
Peki Ramsay Hunt sendromu iyileÅŸir mi? Ramsay Hunt sendromu erken teÅŸhis ve tedavi ile düzelebilen bir rahatsızlıktır. Ramsay Hunt sendromu tedavisi genellikle belirtilerin yönetilmesine odaklanır. Ramsey Hunt hastalarında belirtiler her zaman aynı anda ortaya çıkmayabilir. Bu durum tanı koyma sürecini zorlaÅŸtırabilir. Kulak aÄŸrısı, yüz kaslarında güçsüzlük gibi belirtilerle saÄŸlık kuruluÅŸlarına baÅŸvuran hastalar öncelikle bir uzmana yönlendirilerek kapsamlı bir muayeneden geçerler.
Yüz ve kulak çevresindeki kızarıklık, yüz kaslarında güçsüzlük gibi bulgular görülmesi durumunda, teÅŸhisi doÄŸrulamak için çeÅŸitli laboratuvar testleri yapılır. Laboratuvar testlerinde Varicella zoster virüsünün bulunması teÅŸhisi kesinleÅŸtirmekte yardımcı olur. TeÅŸhis konulduktan sonra, doktorlar hastanın ihtiyaçlarına uygun bir tedavi planı hazırlarlar. Erken teÅŸhis ve tedaviye baÅŸlama, Hunt sendromu nedeniyle oluÅŸabilecek komplikasyonların iyileÅŸme süreci için hayati önem taşır. Günümüzde Ramsay Hunt sendromu tedavisinde doktorlar genellikle Varicella zoster virüsünün yayılmasını engelleyen antiviral ilaçları ve anti-inflamatuar özelliklere sahip ilaçları bir arada kullanmaktadır.
Bazı ilaçlar sinir iltihabını önleyebilir ve bu nedenle tedavi sürecine dahil edilebilir. Ayrıca, ÅŸiddetli kulak ve yüz aÄŸrısı, yüksek ateÅŸ gibi belirtileri hafifletebilmek için analjezikler ve antipiretikler kullanılabilir. Ramsay Hunt Sendromu (RHS) durumunda bazen yüz felci oldukça ciddi olabilir. Bu tür durumlarda, uzmanlar sinir üzerindeki basıncı almak için cerrahi müdahaleyi tavsiye edebilir.
Ramsay Hunt Sendromu'na sahip hastalar belirtilerin kontrolüne yardımcı olabilecek bazı uygulamaları doktor gözetiminde evde gerçekleÅŸtirebilir. ÖrneÄŸin:
Sendromun iyileÅŸme dönemi belirtilerin ÅŸiddeti ile doÄŸru orantılıdır. Sinir hasarı çok ciddi deÄŸilse, belirtiler birkaç haftadan birkaç aya kadar iyileÅŸebilir. Ancak tam iyileÅŸme bir yılı bulabilir. Erken teÅŸhis ve tedavi sayesinde, RHS hastalarının yaklaşık %70'i yüz fonksiyonlarını tamamen geri kazanabilir. Bu nedenle, diÄŸer birçok saÄŸlık sorununda olduÄŸu gibi, Ramsay Hunt Sendromu tedavisinde erken teÅŸhis çok önemlidir.
KAYNAK: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/ramsay-hunt-syndrome/symptoms-causes/syc-20351783
Ramsay Hunt sendromu bulaşıcı deÄŸildir. Ancak varicella-zoster virüsünün tekrar aktive olması, daha önce suçiçeÄŸi geçirmemiÅŸ veya aşılanmamış kiÅŸilerde suçiçeÄŸi hastalığına yol açabilir. Bu enfeksiyon, bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler için ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle Ramsay Hunt sendromlu kiÅŸilerin, yaraları kabuk baÄŸlayana kadar suçiçeÄŸi geçirmemiÅŸ veya aşı olmamış, bağışıklık sistemi sorunları olanlarla, hamilelerle ve yeni doÄŸan bebeklerle fiziksel teması kesmesi önemlidir.
Ramsay Hunt Sendromunda tamamen yüz siniri fonksiyonunu kaybeden hastaların sadece %10'u tamamen iyileÅŸirken, kısmi kayba uÄŸrayanların yaklaşık olarak %66'sı iyileÅŸir.
Evet, Ramsay Hunt sendromu yüz felcine neden olabilir. Aslında bu durum, yüz felcinin ikinci en yaygın sebebidir ve yüz felci vakalarının %12'sini oluÅŸturur.
Ramsay Hunt sendromu genellikle yüz siniri ve iÅŸitme-denge sinirini etkiler.
Ramsay Hunt sendromunun yol açabileceÄŸi muhtemel komplikasyonlar sürekli iÅŸitme kaybı ve yüz felci, göz hasarı, postherpetik nevralji, yüz deformasyonu, sosyal anksiyetedir.
Ramsay Hunt sendromunu tamamen önlemek mümkün olmamaktadır. Ancak suçiçeÄŸi aşısının çocuklara ve zona aşısının 50 yaÅŸ üzeri bireylere yapılmış olması, hastalığın riskini azaltma konusunda tavsiye edilmektedir.
SuçiçeÄŸi veya zona geçmiÅŸi olan kiÅŸiler Ramsay Hunt sendromuna yakalanabilirler. Hastalığın genellikle 60 yaÅŸ ve üzeri kiÅŸilerde görülmesine raÄŸmen, çocukları nadiren etkilemektedir. Bağışıklık sistemi zayıf olan kiÅŸilerde ise bu hastalığa yakalanma ihtimali daha yüksektir ve semptomlar daha ÅŸiddetli olabilir. Bunun yanında, bu bireylerin tamamen iyileÅŸme ihtimalleri de diÄŸerlerinden daha düÅŸüktür.
Ramsay Hunt sendromunun belirtilerini hafifletmek adına kızarıklık ve döküntülerin olduÄŸu bölgeler temiz tutulmalıdır. SoÄŸuk, nemli bir kompres kullanarak kızarıklığı ve aÄŸrıyı azaltmak mümkündür. Reçetesiz satın alınabilen aÄŸrı kesici veya anti-inflamatuar ilaçlar kullanılabilir.