HPV Belirtileri Nelerdir?

 

HPV çok sayıda alt tipiyle insanlarda siğillerden kansere kadar pek çok hastalığa yol açan bir virüstür. HPV genellikle hiçbir belirti vermeyen yaygın bir enfeksiyondur ve toplumun neredeyse %80'inde çeşitli HPV belirtileri bulunur. Tüm kanser vakalarının yaklaşık %5'i HPV ile bağlantılıdır. Özellikle rahim ağzı kanserinin %99'u HPV'den kaynaklanır. Ayrıca, anal, penis, vulva, vajinal ve baş-boyun kanserlerin de önemli bir bölümüne yol açar. Bu yüzden HPV aşısı ve düzenli kontrollerle erken teşhis etmek, bu tür kanserlerin önlenmesi ve tedavisi için hayati öneme sahiptir.

HPV Nasıl Bulaşır?

HPV virüsü belirtileri cinsel ilişki ve deri teması yoluyla bulaşır. 200'den fazla farklı HPV türü bulunur ve bunların 40'tan fazlası insanlarda enfeksiyon oluşturabilir. Farklı HPV türleri farklı riskler taşır. Düşük riskli HPV nadiren kansere dönüşür ancak genital organ ve anüs çevresinde siğillere gibi belirtilere neden olabilir. Ancak bu belirtiler her zaman görünmez. Örneğin anüs, vajina veya serviks içinde meydana gelebilir. Yüksek riskli HPV genellikle hiçbir belirti göstermez ama eğer vücutta uzun süre kalırsa rahim ağzı, vajina ve vulva, baş-boyun dahil olmak üzere birkaç çeşit kansere yol açabilir.

Serviks (Rahim Ağzı): HPV ve Kanser Belirtileri

Her hasta sahip olduğu HPV tipine bağlı olarak farklı belirtiler gösterebilir. Düşük riskli HPV durumunda rahim ağzında siğiller oluşabilir ki bu durum tahriş ve ağrıya yol açar. Bazı kişiler için bu siğiller kanamaya sebep olabilir. Yüksek riskli HPV çoğu zaman başlangıçta belirti vermeyebilir. Ancak eğer virüs vücutta uzun süre kalırsa enfekte olmuş hücreler değişime uğrayabilir ve kontrol dışı bir şekilde bölünmeye başlayabilir. Bu durum kansere yol açabilir. Erken aşamada rahim ağzı kanseri veya prekanseröz hücre varlığı genellikle belirti göstermez. Bu yüzden kadınların yaşlarına ve diğer risk faktörlerine bağlı olarak 3-5 yıl aralıklarla Pap smear veya HPV DNA testi yaptırmaları büyük önem taşır.

• Cinsel ilişki esnasında ağrı
• Pelvik (kasık) bölgesinde acı hissi
• Vajinadan anormal akış
• Cinsel ilişki sonrasındaki anormal kanama

• Kilo kaybı
• İdrar yapma ve bağırsak hareketlerinde zorluk
• İdrarda kan bulunması

Vajina ve Vulva: HPV ve Kanser Belirtileri

Vajinada HPV virüsü belirtiler, vajinanın ve vulvanın çevresindeki hücreleri etkileyebilir. Eğer kişi düşük riskli HPV'ye sahipse vulvada siğiller oluşabilir. Bu siğiller karnabahar benzeri cilt lezyonları veya normal cilde göre daha koyu renkte olan deri, düz, pürüzsüz veya kabartılı büyümeler şeklinde belirginleşebilir.

Siğiller genellikle düşük riskli HPV'nin belirtisidir. Vulva kanseri tipi karnabahar gibi bir büyüme şeklinde görünebilir ve bu sebeple vulva çevresinde anormal bir büyüme fark edildiği anda uzmana başvurulmalıdır. Tedavi edilmezse yüksek riskli HPV vajinal veya vulva kanserine yol açabilir. Kadınlar prekanseröz hücrelere sahipken veya vajinal ya da vulvar kanserin erken evrelerinde herhangi bir semptom yaşamayabilir. Pap smear testi hücrelerin kanser öncesi mi yoksa değil mi olduğunu belirleyebilir ve bu nedenle kadınların yaklaşık 3-5 yıl aralıklarla düzenli olarak Pap smear testi yaptırmaları gereklidir. Kişinin ne sıklıkta Pap smear testi yapması gerektiği yaşına ve diğer risk faktörlerine bağlıdır.

• Cinsel ilişki sonrası kanama
• Normalden farklı akıntı
• Vajinada bir kitle
• Cinsel ilişki esnasında ağrı
• Pelvik bölgede hissedilen ağrı
• Normalden farklı vajinal akıntı
• Cinsel birleşme sonrasında yaşanan anormal kanama

• Ani kilo kaybı
• İdrar yapma ve dışkılama zorluğu
• Kanlı idrar

Ağız İçi ve Boğaz: HPV ve Kanser Belirtileri

Düşük riskli HPV enfeksiyonuna sahip kişiler bademcikler civarında veya dilin altında siğiller fark edebilir. Oral seks yoluyla HPV bu bölgelere bulaşabilir. Ancak eğer kişi yüksek riskli boğazda HPV belirtileri sahipse orofarengeal (ağız ve boğaz) kanseri geliştirebilir. Orofaringeal kanser belirtileri arasında sürekli boğaz ve kulak ağrısı, ses kısıklığı, şişen lenf düğümleri, yutma esnasında ağrı ve açıklanamayan kilo kaybı bulunmaktadır.

HPV'nin Kadın Sağlığı Üzerindeki Etkileri Nelerdir?

HPV oldukça yaygın bir virüstür. Cinsel aktiviteye başlayan neredeyse herkes bu virüsle enfekte olur ve bu enfeksiyonların yaklaşık yarısı yüksek risk taşıyan türdendir. Genellikle bireylerin bağışıklık sistemi HPV enfeksiyonunu kontrol eder veya tamamen yok eder. Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre HPV enfeksiyonlarının yaklaşık %90'ı iki yıl içinde kendiliğinden geçer. Ancak bazen yüksek riskli HPV türleri uzun süre devam edebilir ve kansere neden olabilir. Yüksek riskli HPV belirtileri kadın kanser vakalarının %3'ünün sebebidir. Ayrıca rahim ağzı kanserinin %99'unun nedeni de HPV'dir. Özellikle HPV 16 18 belirtileri rahim ağzı kanseri ve öncül lezyonların %70'ine yol açar.

Erkekte HPV Belirtileri Nelerdir?

HPV enfeksiyonunun belirtileri virüsün neden olduğu sağlık sorununa bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Erkekte HPV belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Genital Siğiller: En sık görülen belirti peniste, testislerde, anüste veya yakındaki cilt bölgelerinde siğillerin oluşmasıdır. Bu siğiller genellikle ağrısızdır.
• Kaşıntı veya Rahatsızlık: Genital bölgede kaşıntı, rahatsızlık veya yanma hissi olabilir.
• Anormal Deri Değişiklikleri: Bazı erkeklerde penis, anal bölge veya ağız içinde anormal deri değişiklikleri olabilir.

Kadınlarda HPV Belirtileri Nelerdir?

Kadınlar da erkekler gibi HPV'nin çeşitli belirtilerini yaşayabilir. Kadınlarda HPV belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Genital Siğiller: Vulvada (dış genital organ) vajina içinde veya anüs civarında siğiller görülebilir. Bu siğiller genellikle ağrısız ve kabarık bir yapıya sahip olup brokoliye benzer bir görünüm sergileyebilir.
• Anormal Vajinal Akıntı: Normalden farklı bir renk, koku veya miktarla seyreden anormal vajinal akıntı olabilir.
• Anormal Pap Smear: HPV genellikle bir pap smear testi sırasında tespit edilir. HPV ile enfekte olmuş kadınlar, anormal hücre değişiklikleri nedeniyle anormal bir pap smear sonucu alabilir.
• Pelvik Ağrı: Bazı durumlarda pelvik ağrı da HPV enfeksiyonunun bir belirtisi olabilir.

HPV Belirtileri Erkek Sağlığı Üzerine Etkileri Nelerdir?

HPV belirtileri erkek grubunda da yaygın bir enfeksiyondur ve düşük ile yüksek riskli türleri mevcuttur. Erkeklerdeki HPV enfeksiyonları genellikle belirtisizdir ve bağışıklık sistemi tarafından yönetilebilir ve zamanla yok edilebilir. Ancak bazı durumlarda HPV erkeklere ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu rahatsızlıklar aşağıdaki gibidir:

• Genital Siğiller: Düşük riskli HPV türleri erkeklerde genital siğil oluşumuna yol açabilir. Bu siğiller penis, skrotum, anüs veya kasık bölgesinde görülebilir.
• Kanser: Yüksek riskli HPV türleri erkeklerde kansere neden olabilir. Anal, penis ve orofaringeal (baş-boyun) kanserler en sık HPV ile ilişkilendirilen kanser türleridir. Yüksek riskli HPV türlerinin vücutta kalıcı olması hücrelerin değişimine yol açar ve kontrolsüz bölünme ile kanserin gelişimini tetikler.
• Orofaringeal Kanser: Yüksek riskli HPV türlerinin varlığı erkeklerde orofaringeal (ağız ve boğaz) kanser riskini artırır. Bu kanserin belirtileri arasında sürekli boğaz ağrısı, kulak ağrısı, ses kısıklığı, lenf düğümlerinde şişlik, yutma esnasında ağrı ve açıklanamayan kilo kaybı yer alır.

HPV Virüsü Belirtileri Ne Zaman Ortaya Çıkar?

Peki HPV belirtileri ne zaman ortaya çıkar? HPV virüsünün belirtileri genellikle enfeksiyonun alınmasından sonra birkaç hafta veya aylar içinde ortaya çıkar. Ancak bazı durumlarda belirtilerin gözlemlenmesi yıllar sürebilir. Virüs genellikle cilt üzerinde siğillerin oluşumu şeklinde belirti verir ve bu siğiller genellikle el, ayak, genital bölge veya ağız çevresinde görülür. HPV virüsünün belirtileri arasında düzensiz adet döngüleri, pelvik ağrılar, ağır adet kanamaları bulunabilir. Virüsün daha ciddi belirtileri ise rahim ağzı kanserine yol açabilir. Bu nedenle HPV virüsünden şüphelenilen vakalarda en doğru yöntem doktora başvurmak ve gerekli taramaların yapılmasıdır. Bu sayede erken teşhis ile tedavi süreci hızlandırılabilir ve ilerleyen komplikasyonların önüne geçilebilir.

HPV Tedavisi Nasıl Yapılır?

HPV için spesifik bir tedavi bulunmaz. Doktorlar sadece HPV'nin yol açtığı durumları tedavi eder ve kansere dönüşme riski taşıyan hücreleri çıkarır. Genital siğiller için reçeteli ilaçlar, kriyocerrahi (dondurma yöntemi), lazer tedavileri ve ameliyat gibi yöntemler kullanılabilir.

HPV Aşısı ile HPV'den Korunma Nasıl Olur?

HPV olanların yorumları ve uzman görüşlerine göre dünya genelinde HPV'nin önlenmesi büyük önem taşır. DSÖ'ye göre rahim ağzı kanseri dünya çapında kadınlar arasında en yaygın görülen dördüncü kanser türüdür. DSÖ HPV türlerine karşı aşılamayı güçlü bir şekilde önermektedir. 9-14 yaş arası kız çocuklarının aşılanmasını ve 30 yaş üstü kadınların servikal taramadan geçmelerini tavsiye etmektedir. Bazı ülkelerde erkek çocukları da aşı programına dahil etmiştir. HPV aşıları ikili, dörtlü ve dokuzlu olmak üzere farklı tiplerde mevcuttur. Gardasil ve Cervarix, en yaygın kullanılan HPV aşı markalarıdır ve her üç aşı tipi de Türkiye'de bulunabilir.

HPV Aşısı Ne zaman ve Ne Sıklıkta Yapılmalı?

Rahimde HPV virüsü belirtileri için ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) aşağıdaki önerilerde bulunmaktadır:

• Tüm 11-12 yaşındaki kız ve erkek çocuklar 2 doz Human Papilloma Virüs aşısı almalıdır. İlk doz genellikle bu yaş aralığında rutin olarak verilir ve aşılama süreci 9 yaşında başlatılabilir. İki doz arasında 6 ile 12 aylık bir süre olmalıdır.
• 15 - 26 yaşları arasında aşılanmaya başlanan gençler ve genç yetişkinlerin 6 ay içinde toplamda 3 doz alması gerekmektedir.

 

 

KAYNAK

1. Bosch, F. X., Lorincz, A., Muñoz, N., Meijer, C. J., & Shah, K. V. (2002). The causal relation between human papillomavirus and cervical cancer. Journal of clinical pathology, 55(4), 244-265. https://jcp.bmj.com/content/55/4/244

2. Doorbar, J., Egawa, N., Griffin, H., Kranjec, C., & Murakami, I. (2015). Human papillomavirus molecular biology and disease association. Reviews in Medical Virology, 25(S1), 2-23. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/rmv.1822