PLT Yüksekliği Neden Olur? PLT Yüksekliği Hangi Hastalığın Belirtisi?
PLT yüksekliÄŸi kanındaki trombosit (kan pulcuÄŸu) miktarının normal seviyelerin üzerinde olduÄŸunu belirtir. Trombositler kanın pıhtılaÅŸma sürecinde kritik bir role sahiptir ve bu yüzden fazlaca trombosit seviyesi kanın daha çabuk pıhtılaÅŸmasına yol açabilir. ÇeÅŸitli sebeplerle iliÅŸkili olan PLT yüksekliÄŸi bazen ciddi etkilere yol açabilir. Altta yatan sebebin belirlenip yönetilmesine göre tedavi uygulanır.
PLT YüksekliÄŸi Nedir?
“PLT yüksekliÄŸi nedir?” sorusu; kan hücrelerinin bir çeÅŸidi olan trombositler kanın pıhtılaÅŸma sürecinde önemli bir rol oynar. Platelet (PLT) olarak da adlandırılan trombositler kemik iliÄŸinde üretilir ve dolaşım sistemi içerisinde yoÄŸun ÅŸekilde bulunur. Normalden fazla miktarda trombosit (platelet) bulunması durumu ise PLT yüksekliÄŸi ya da trombositoz olarak adlandırılır. Trombositler kanın pıhtılaÅŸmasını saÄŸlamak ve kanamaları durdurmak gibi iÅŸlevlere sahiptir ÅŸeklinde yanıtlanabilir.
Trombositoz Türleri Nelerdir?
Trombositoza iki ana türde rastlanabilir. Her iki trombositoz türü de kan pıhtısı oluÅŸum riskini yükseltir ve bu sebeple düzenli doktor kontrolü gereklidir. Trombositozun çeÅŸitleri aÅŸağıdaki gibidir:
- Birincil Trombositoz: Kemik iliÄŸi hücrelerinin aşırı miktarda trombosit üretmesi sonucu birincil trombositoz meydana gelir. Bu durum genellikle genetik etmenler ya da belirsiz sebeplerle tetiklenir.
- Ä°kincil Trombositoz: Ä°kincil trombositoz enfeksiyonlar, iltihabi hastalıklar, kanser ve bazı ilaçların neden olduÄŸu baÅŸka bir saÄŸlık sorununun sonucudur. Genellikle altta yatan sebebin tedavi edilmesi ile trombositoz düzelir.
PLT YüksekliÄŸi Neden Olur?
“PLT yüksekliÄŸi neden olur?” sorusunun yanıtı da merak edilen konulardandır. Trombositozun ortaya çıkmasına neden olan faktörler farklılık gösterir ve genellikle bu faktörler altta yatan saÄŸlık problemine iÅŸaret eder. PLT yüksekliÄŸine yol açan sebepler aÅŸağıdaki gibidir:
- Enfeksiyonlar vücut enfeksiyonlarıyla savaşırken trombosit üretim miktarını artırabilir.
- Bakteri, virüs veya parazitlerden kaynaklanan enfeksiyonlar trombositozun nedenleri arasında yer alabilir.
- Kronik iltihabi hastalıklar (örneÄŸin romatoid artrit ve inflamatuvar bağırsak hastalıkları) vücutta iltihaplanmayı artırarak trombosit seviyesini etkileyebilir.
- Demir eksikliÄŸi anemisi demirin vücutta yetersiz olmasından kaynaklanır ve bu durum trombosit üretimini tetikleyebilir.
- Polisitemia vera kemik iliÄŸinin aşırı miktarda kırmızı kan hücresi ve trombosit ürettiÄŸi bir miyeloproliferatif rahatsızlıktır.
- Lösemi, lenfoma ve böbrek kanseri gibi bazı kanser türleri trombosit seviyelerinde artışa sebep olabilir.
- Cerrahi operasyonların ardından trombosit seviyeleri geçici bir süreliÄŸine yükselebilir.
- Bazı ilaçlar trombosit seviyesini yükseltebilir. Bu ilaçların içinde kortikosteroidler, epinefrin ve adrenalin bulunur.
Trombositozun Belirtileri Nelerdir?
PLT yüksekliÄŸi (trombositoz), kan dolaşımındaki trombosit miktarının normalden fazla olduÄŸu durumu tanımlar. ÇoÄŸunlukla belirtisiz olan trombositoz genellikle rutin kan testleri sırasında fark edilir. Ancak çok yüksek trombosit seviyeleri bazı belirtilere ve iÅŸaretlere neden olabilir. PLT yüksekliÄŸi belirtileri aÅŸağıdaki gibidir:
- Dolaşım Problemleri: Artan trombosit seviyeleri kan pıhtılarının oluÅŸmasını tetikler bu da ellerde ya da ayaklarda soÄŸukluk, uyuÅŸma veya morarma gibi dolaşım problemlerine yol açabilir.
- BaÅŸ AÄŸrısı ve BaÅŸ Dönmesi: Trombositlerin aşırı aktive olması baÅŸ aÄŸrısına veya baÅŸ dönmesine sebep olabilir.
- Ciltte Değişimler: Trombositozdan kaynaklanan pıhtılar ciltte kızarıklık veya ağrılı şişliklere neden olabilir.
- Mide Rahatsızlıkları: Yüksek trombosit seviyesi mide-bağırsak sorunlarına yol açabilir ki bu da bulantı ve kusmayla sonuçlanabilir.
- Halsizlik ve Yorgunluk: Trombositoz vücudu yorarak halsizlik ve yorgunluk hissiyle kendini gösterebilir.
- Görme Sorunları: Yüksek PLT seviyeleri retinanın (gözün iç tabakası) damarlarında tıkanıklığa sebep olabilir, bu durum ise görüÅŸte deÄŸiÅŸikliklere yol açabilir.
- Kanama: Bazı durumlarda trombositoz kanamalara sebep olabilir. Bu durum genellikle pıhtıların normal kan damarlarını tıkamasından kaynaklanır.
Trombositoz Nasıl Teşhis Edilir?
Normal trombosit düzeyleri kanın pıhtılaÅŸmasını kontrol eder ve kanamaları engeller. Ancak kanda PLT yüksekliÄŸi çeÅŸitli faktörlerden dolayı ortaya çıkabilir ve bunun belirlenmesi gereklidir. Yüksek PLT seviyelerinin teÅŸhisinde kullanılan yöntemler aÅŸağıdaki gibidir:
Trombosit Testi ​​​​​: En sık kullanılan teÅŸhis yöntemi bir kan testi olan trombosit sayımıdır.
Trombosit sayısının milimetre küp başına 150.000 ile 450.000 arasını aÅŸtığı durumlarda kan testinde PLT yüksekliÄŸi belirlenir.
Altta Yatan Sebeplerin AraÅŸtırılması: Yüksek trombosit seviyeleri birçok farklı faktörle iliÅŸkilendirilebilir. Bu faktörler arasında enfeksiyonlar, inflamatuar hastalıklar, kanser, anemi (kansızlık), ilaçlar ve daha pek çok sebep bulunabilir.
Görüntüleme Testleri: “Yüksek PLT hangi hastalığın belirtisi?” Sorusunu yanıtlamak için çeÅŸitli testler yapılır. Altta yatan nedenleri belirlemek için bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans görüntüleme gibi görüntüleme testleri gerekebilir. Bu testler fiziksel sebepleri örneÄŸin kanseri, tespit edebilir.
PLT YüksekliÄŸi Nasıl Tedavi Edilir?
Peki PLT nedir yüksekliÄŸi nasıl tedavi edilir? Yüksek PLT seviyesi altta yatan bir saÄŸlık sorunu sonucunda ortaya çıkabilir. Tedavi süreci genellikle bu temel nedenin tespiti ile baÅŸlar. EÄŸer Trombosit PLT yüksekliÄŸi ciddiyse veya tedavi sadece altta yatan nedeni gidermeye yetmiyorsa doktorlar ilaç tedavisini düÅŸünür. Tedaviye verilen yanıt düzenli kan testleriyle takip edilir ve ilaç dozları buna göre ayarlanır. Bazı durumlarda ilaç tedavisi yeterli olmayabilir veya trombositlerin hızla azaltılması gerekebilir. Flebotomi fazla miktarda trombosit içeren kanın alındığı ve yüksek trombosit seviyelerini hızlı bir ÅŸekilde düÅŸürmeye yardımcı olan bir tedavi yöntemidir. Trombositoz hastalarının düzenli olarak izlenmesi trombosit seviyelerinin takip edilmesi ve gerektiÄŸinde ilaç tedavilerinin veya diÄŸer tedavi yöntemlerinin ayarlanması önemlidir. Çok nadiren ve aşırı ciddi primer trombositoz vakalarında kemik iliÄŸi nakli düÅŸünülebilir ki bu saÄŸlıklı hücrelerle anormal kemik iliÄŸi hücrelerinin deÄŸiÅŸtirilmesini içerir.
KAYNAK:
https://www.verywellhealth.com/when-to-worry-about-high-platelet-count-5186732
SIK SORULAN SORULAR
PLT yüksekliÄŸi bir kanser türü deÄŸildir. Ancak bazen belirli kanser türlerinin sonucu olarak PLT seviyeleri artabilir.
Platelet (PLT) normal deÄŸeri laboratuvarlara ve ölçüm birimlerine göre farklılık gösterebilir. Ancak genel kabul gören normal platelet seviyesi 150.000 ile 450.000 platelet/mm³ arasındadır. Plateletler kanın pıhtılaÅŸmasında önemli rol oynarlar ve bu seviyeler kanın normal pıhtılaÅŸma yeteneÄŸini sürdürmek için önemlidir. Platelet sayısı tam kan sayımı (CBC) testi ile ölçülür ve bu test bir kiÅŸinin kan kompozisyonunu deÄŸerlendirmek için kullanılır.
Bebeklerde doÄŸumdan sonraki ilk günlerde yüksek trombosit seviyeleri oldukça yaygındır ve genellikle normal kabul edilir. Ancak bebeklerin trombosit seviyeleri genellikle birkaç gün içinde normale döner. Bununla birlikte bebeklerde anormal derecede yüksek PLT seviyeleri tıbbi deÄŸerlendirme gerektirebilir.
PLT yüksekliÄŸi hemogram (kan sayımı) testi ile belirlenebilir. Hemogram testi trombosit sayısını ölçer ve normalden daha yüksek olan seviyeler PLT'nin yüksek olduÄŸunu gösterir. Yüksek PLT seviyelerinin altında yatan sebeplerin belirlenmesi için ek tıbbi incelemelere ihtiyaç duyulabilir.
Polisitemi vera: Bu durumda, kemik iliÄŸinde kırmızı kan hücresi, beyaz kan hücresi ve trombosit üretimi aşırı derecede artar. Demir eksikliÄŸi anemisi: Demir eksikliÄŸi, vücudun saÄŸlıklı kırmızı kan hücreleri üretme yeteneÄŸini sınırlayabilir. Ä°nflamatuar koÅŸullar: Kronik inflamatuar hastalıklar, kanserler veya enfeksiyonlar gibi durumlar vücutta iltihaplanmaya neden olur ve bu da trombosit seviyelerinin yükselmesine yol açabilir. Kan bozuklukları: Bazı kan rahatsızlıkları trombosit üretimini veya iÅŸlevini etkileyebilir ve bunun sonucunda trombosit seviyelerini artırabilir.
Trombosit yüksekliÄŸi genellikle herhangi bir belirti göstermez ve çoÄŸunlukla baÅŸka bir durumun teÅŸhisi sırasında keÅŸfedilir. Ancak trombosit sayısı çok yüksek olduÄŸunda ciddi saÄŸlık sorunlarına yol açabilir. Trombositler kanın pıhtılaÅŸmasına yardımcı olan hücrelerdir ve sayıları çok fazla olduÄŸunda kan pıhtısı oluÅŸumu riski artar. Bu durum kalp krizi veya inme gibi yaÅŸamı tehdit eden koÅŸullara neden olabilir. Ayrıca yüksek trombosit seviyelerine sahip kiÅŸilerde genellikle dolaşım sistemi hastalıkları, enfeksiyonlar, kanser ve kemoterapi gibi çeÅŸitli tıbbi durumlar görülür. Bu nedenle trombosit seviyesinin normalden yüksek olduÄŸu saptandığında altta yatan sebeplerin belirlenmesi için daha kapsamlı bir tıbbi deÄŸerlendirmeye ihtiyaç duyulabilir. Her ne kadar yüksek trombosit seviyeleri genellikle tehlikeli olmasa da anormal derecede yüksek seviyelere ulaÅŸtığında ciddi saÄŸlık riskleri oluÅŸturabilir. Bu nedenle düzenli saÄŸlık kontrolleri ve gerektiÄŸinde uygun tedavi önemlidir. Unutmayın herhangi bir saÄŸlık endiÅŸeniz varsa bir saÄŸlık profesyoneli ile görüÅŸmek her zaman en iyi seçenektir.
Yorum Ekle
