FSH Nedir? FSH Hormonu Kaç Olmalıdır? FSH Yüksekliği ve Düşüklüğü

 

“FSH nedir?” sorusu konu hormonlar olduÄŸunda sıklıkla merak edilen konulardan biridir. Folikül uyarıcı hormonun kısaltması olan FSH çocuk sahibi olmak için hayati bir hormondur ve hem kadınlar hem de erkeklerde bulunur. Çocuk sahibi olmayı planlayan çiftlerin bu hormon hakkında bilgi sahibi olmaları önemlidir. Folikül uyarıcı hormon testleri yaptırılmalıdır. Hipofiz bezinden salgılanan bu hormon ne aşırı düÅŸük ne de aşırı yüksek seviyede olmalıdır. Hipofiz bezi tarafından salgılandığından ve yumurtalıklardaki folikül denilen kesecikleri harekete geçirdiÄŸi için doÄŸurganlık sürecinde çok önemlidir.

FSH Hormonu Nedir?

“FSH hormonu nedir?” sorusu merak edenler için FSH hipofiz bezinin üretip salgıladığı, cinsel geliÅŸim ve üremenin düzenlenmesinde rol oynayan bir hormondur ÅŸeklinde yanıtlanabilir. Yumurtalıklar ve testisler üzerinde etkili olduÄŸu için adını almıştır çünkü bu organlarda yer alan küçük sıvı dolu keseler yumurtalık folikülleri olarak adlandırılır.

FSH Testi Nedir?

FSH testi kadınların ve erkeklerin üreme saÄŸlığını belirlemek için kullanılan önemli bir tanısal araçtır. FSH hipofiz bezinin salgıladığı ve kadınların yumurtalık foliküllerinin büyümesini ve olgunlaÅŸmasını düzenlerken erkeklerde sperm üretimini kontrol eden bir hormondur. FSH testi, kan dolaşımındaki FSH seviyesini ölçerek üreme sistemi hakkında deÄŸerli bilgiler saÄŸlar. Bu test genellikle fertilitasyon sorunları, adet düzensizlikleri veya hormonal dengesizlik belirtileri nedeniyle istenir.

FSH Testi Neden Ä°stenir?

FSH testi kısırlığın temel sebeplerini belirlemek için gereklidir. Erkeklerde bu test, testis yetersizliÄŸi, düÅŸük sperm sayısı, ereksiyon problemleri ve cinsel iÅŸlev bozuklukları konularında deÄŸerlendirme yapmak için kullanılırken, kadınlarda menopoz dönemini saptamak, adet düzeninin kontrolü ve yumurtalık yetmezliÄŸini tespit etmek amacıyla baÅŸvurulabilir.

FSH DeÄŸeri Kaç Olmalıdır?

Peki FSH kaç olmalı? Folikül uyarıcı hormon seviyesi kadınlarda yaÅŸa ve adet döngüsüne göre deÄŸiÅŸir. Bu nedenle sonuçların analizi sırasında hasta yaşının ve adet döngüsünün hangi aÅŸamasında olduÄŸunu göz önünde bulundurmak önemlidir. FSH hormon seviyeleri yaÅŸa ve adet döngüsüne baÄŸlı olarak belirli aralıklar içinde olmalıdır. Erkeklerde ise FSH hormon seviyesi yaÅŸla birlikte deÄŸiÅŸebilir. Ä°ÅŸte “FSH deÄŸeri kaç olmalı?” sorusunun yanıtı:

Kadınlar için: 0-7 yaÅŸ: <6.7 mIU/mL

8 yaÅŸ veya ergenlikten sonra:

Foliküler faz: 3.1-7.9 mIU/mL

Ovulasyon fazı: 2.3-18.5 mIU/mL

Luteal faz: 1.4-5.5 mIU/mL

Menopoz: 30.6-106.3 mIU/mL

Erkekler için: 0-7 yaÅŸ: <6.7 mIU/mL

8 yaş ve sonrası: 1.3-19.3 mIU/mL

FSH Hormonu Kaç Olursa Hamile Kalınır?

Hamilelik ÅŸansının azaldığı, FSH hormon düzeyinin 10 mIU/mL eÅŸiÄŸini aÅŸtığında görülür. FSH seviyeleri 15 mIU/mL üzerine çıktığında hamilelik ihtimali önemli ölçüde azalır; FSH deÄŸeri ne kadar yüksekse hamilelik ÅŸansı o kadar düÅŸer.

FSH Hormonu DüÅŸüklüÄŸü Ne Anlama Gelir?

Kadınlarda folikül uyarıcı hormonun eksikliÄŸi ergenlikte geliÅŸme bozukluÄŸu ve yumurtalık fonksiyonlarında zayıflamaya yol açar. Bu durumda yumurtalık folikülleri saÄŸlıklı bir ÅŸekilde geliÅŸemez ve yumurta üretemez, bu da kısırlığa neden olabilir. FSH, doÄŸru sperm üretimi için de gereklidir. Erkeklerde folikül uyarıcı hormonun düÅŸük olması durumunda ergenlikte geliÅŸme bozukluÄŸu ve sperm sayısının düÅŸük olması (azospermi) nedeniyle kısırlık görülebilir.

Erkeklerde hafif folikül uyarıcı hormon eksikliÄŸi, ergenlik gecikmesine ve sınırlı sperm üretimine (oligospermi) sebep olabilir. KiÅŸinin babalık ihtimali hâlâ vardır. Ergenlik sonrasında folikül uyarıcı hormon kaybı yaÅŸanırsa, buna benzer bir üreme yeteneÄŸi kaybı da ortaya çıkabilir. FSH hormonu düÅŸüklüÄŸü; hamilelik, orak hücreli anemi, prolaktin fazlalığı, yeme bozuklukları, böbrek üstü tümörlerle ilintili erken ergenlik, sarkoidoz, hipofiz bezi ameliyatları ya da radyasyon tedavisi, menenjit, kafa yaralanmaları, tiroid bezinin ağır çalışması, hormonu salgılayan tümörler ve konjenital adrenal hiperplazi gibi durumlarda görülebilir.

FSH YüksekliÄŸi Ne Anlama Gelir?

Over ve Testis Problemleri: ÇoÄŸunlukla yüksek FSH seviyeleri over veya testiste bir problem olduÄŸunu gösterir. EÄŸer gonadlar yeterince östrojen, testosteron veya inhibin üretemezse, hipofiz bezinden geri bildirim kontrolü eksik olur ve hem FSH hem de LH (LuteinleÅŸtirici Hormon) seviyeleri artar. Bu durum hipergonadotropik-hipogonadizm olarak adlandırılır ve primer over yetmezliÄŸi veya testis yetmezliÄŸi ile iliÅŸkilidir. Bu durum erkeklerde Klinefelter sendromu ve kadınlarda Turner sendromunda görülür.

Menopoz: Kadınlarda folikül uyarıcı hormon seviyeleri, menopoz sürecinde doÄŸal olarak yükselir. Bu, östrojen ve progesteron üretimindeki azalmayı ve yumurtalıkların fonksiyon kaybını yansıtır.

Polikistik Over Sendromu: Yumurtalık kistleri, kadınlarda hormonal dengesizliklere yol açabilir.

Erkeklerde alkol bağımlılığı sonucunda testislerde oluÅŸan hasardan dolayı FSH yüksekliÄŸi görülebilir. Erkeklerde orÅŸit (testis iltihabı) ve testis torsiyonu nedeniyle FSH artışı olabilirken, her iki cinsiyette de siroz, kronik böbrek yetmezliÄŸi ve AIDS gibi hastalıkların varlığında yükselebilir.

FSH Kontrol Mekanizması Nasıldır?

Vücutta birçok hormon birbiriyle baÄŸlantılı olarak faaliyet gösterir. EÄŸer belirli bir hormon baÅŸka bir sürecin uyarıcısı veya aktivatörü olarak iÅŸlev görüyorsa, bu süreci harekete geçirdikten sonra gelen sinyali almalı ve salgılanma miktarını düÅŸürmelidir. Bu türden iÅŸleyiÅŸe geri bildirim mekanizması adı verilir. Tiroid stimüle eden hormon, folikül stimule eden hormon ve pek çok diÄŸer hormon bu durumu kendi kendine düzenlemektedir. Uyardığı süreçten beklenen sonuç elde edilemiyorsa daha fazla salgılanır.

ÖrneÄŸin menopoz döneminde artık folikül oluÅŸumu durduÄŸu için FSH geri bildirim alamaz ve salınımı artar. FSH'nin folikül oluÅŸturma iÅŸlemine etki ettiÄŸi gibi, FSH'nin kendi salınımını kontrol eden mekanizmalar da bulunur. Folikül uyarıcı hormonun oluÅŸumu ve yayılımı, yumurtalıklar ve testisler tarafından üretilip kan dolaşımına katılan çeÅŸitli hormonlar tarafından denetlenir. Bu sistem hipotalamus-hipofiz-gonadal aks ismiyle anılır. Hipotalamus bölgesinden serbest bırakılan gonadotropin salgılatıcı hormon (GnRH), ön hipofiz bezindeki reseptörlere baÄŸlanarak FSH ve LH'nin hem üretimini hem de yayılımını artırır.

Yayılmış olan FSH, kan dolaşımına karışarak testisler ve yumurtalıklardaki reseptör bölgelere taşınır. Bu mekanizmayı kullanarak folikül uyarıcı hormon, luteinize edici hormon ile birlikte testislerin ve yumurtalıkların iÅŸleyiÅŸini kontrol eder. Kadınlarda ise, adet döngüsünün sonlarına doÄŸru hormon düzeylerinin azaldığı durumlar, hipotalamus bölgesindeki sinir hücreleri tarafından tespit edilir. Bu hücreler daha çok gonadotropin salgılayan hormon üreterek hipofiz bezinin daha fazla folikül uyarıcı hormon ve luteinize edici hormon oluÅŸturmasını saÄŸlar ve bu hormonları kan dolaşımına salar. Folikül uyarıcı hormondaki bu artış, yumurtalıklardaki folikül büyümesine katkıda bulunur. Bu büyümeyle birlikte, folikül hücreleri estradiol ve inhibin adlı maddeleri daha yüksek miktarlarda üretir. Bu hormonların üretimi, hipotalamus ve hipofiz bezinin denetimindedir; daha az gonadotropin salgılayıcı hormon ve folikül stimüle edici hormon (FSH) salgılanır.

FSH Hormonu Nasıl DüÅŸer?

“FSH hormonu kaç olmalı?” sorusu kadar FSH hormonunun nasıl düÅŸeceÄŸi de merak edilen konulardan biridir. Doktorunuzun önerdiÄŸi tedaviye ek olarak saÄŸlıklı bir yaÅŸam tarzını benimsemek (düzenli uyku almak, dengeli beslenmek, hafif egzersiz yapmak) hormon dengenizi saÄŸlama konusunda yardımcı olur. Genel olarak hormon seviyeleri stresle kolaylıkla etkilenebildiÄŸinden, stresin azaltılması, hormonları düzenlemeye yardımcı tedavi yöntemi olabilir.

KAYNAK: https://my.clevelandclinic.org/health/articles/24638-follicle-stimulating-hormone-fsh