Güneş Alerjisi Nedir? Güneş Alerjisi Belirtileri Nelerdir?

 

GüneÅŸ alerjisi, güneÅŸ ışığı veya diÄŸer ultraviyole (UV) radyasyon kaynaklarına maruziyet sonucunda ciltte kaşıntılı döküntülerin oluÅŸmasına neden olan bir cilt rahatsızlığıdır. GüneÅŸ alerjisinin en yaygın formu polimorf ışık erüpsiyonudur. Bu durum genellikle cildin aşırı hassas olmasından kaynaklı bir reaksiyon ÅŸeklinde görülür. GüneÅŸ alerjisi hakkında merak edilenleri ve bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.

GüneÅŸ Alerjisi Nedir?

“GüneÅŸ alerjisi nedir?” sorusunu; güneÅŸ ışığına maruz kalmanın ardından ciltte görülen kaşıntı ve döküntü olarak yanıtlayabiliriz. Bu durum genellikle kırmızı, kaşıntılı döküntü ÅŸeklinde görülür. Yaygın olarak da ellerin arkası, boynun ön V kısmı, alt bacaklar ve kolları dış yüzeyinde oluÅŸur.

GüneÅŸ Alerjisi ÇeÅŸitleri Nedir?

GüneÅŸ alerjisi çeÅŸitleri oluÅŸan kızarıklığın türüne, nedenine göre farklılık gösterir.

• Polimorf Işık Erüpsiyonu Alerjisi (PMLE): En yaygın güneÅŸ alerjisi türlerindendir. PMLE güneÅŸe maruz kaldıktan sonra 1-2 saat içinde kaşıntılı veya yanıcı bir döküntü olarak yaÅŸanır.
• Aktinik prurigo (kalıtsal PMLE): Daha koyu tenli olan Latin Amerika ve Amerikan Kızılderili kiÅŸilerde yaygındır. Bu tür alerjilerin belirtileri kalıtsal nedenler ile oluÅŸur. Belirtileri de PMLE'den daha yoÄŸundur.
• Fotoalerjik Reaksiyonlar: Cilde uygulanan kimyasal maddelerin güneÅŸ ışığıyla etkileÅŸime girmesiyle yaÅŸanır.
• GüneÅŸ Ürtikeri: Ciltte kızarıklıklar, kaşıntılı kabarıklıklar ve bazen ÅŸiÅŸliklere neden olur. Hızlı bir ÅŸekilde ortaya çıkan bu durum güneÅŸten sadece birkaç dakika sonra kurdeÅŸene neden olabilir.
• GüneÅŸ Yanığı Alerjisi: Uzun süre güneÅŸ ışığına maruz kalmanın ardından oluÅŸan güneÅŸ yanığının ciltte yarattığı hassasiyet sonucu yaÅŸanır. Ciltte kabarıklara, yanmaya ve kaşıntıya neden olur.

GüneÅŸ Alerjisi Nasıl Olur?

GüneÅŸ alerjisinin temel nedenleri cilt yapısı, genetik faktörler ve bağışıklık sistemi reaksiyonları ile ilgilidir. GüneÅŸ alerjisinin yaÅŸanmasında önemli bir etken cildin güneÅŸe maruz kalması sonucunda bağışıklık sisteminin aşırı tepki göstermesidir. Bu süreçte bağışıklık sistemi UV ışınlarını bir tehdit olarak görür ve vücudu korumak adına inflamatuar kimyasalları ışınlara maruz kalınan alanlara yönlendirir. Bunun sonucunda da cildin savunma mekanizmaları normalden daha fazla ÅŸekilde çalışır ve UV ışınlarına maruz kalan bölge/bölgelerde döküntü, kızarıklık, kabarıklık yaratır.

GüneÅŸ Alerjisi Neden Olur?

“GüneÅŸ alerjisi neden olur?” sorusunu da güneÅŸ alerjisinin geliÅŸiminde genetik faktörler, hormonal deÄŸiÅŸimler, bazı ilaçlar, önceki güneÅŸ yanıkları gibi faktörler rol oynar ÅŸeklinde yanıtlayabiliriz. Aile öyküsünde güneÅŸ alerjisi bulunan kiÅŸilerde bu durumun yaÅŸanmasına yatkınlık daha yüksektir.

Çocuklarda ve Bebeklerde GüneÅŸ Alerjisi

Çocuklarda güneÅŸ alerjisi de dikkat edilmesi gereken bir durumdur. D vitamini geliÅŸme aÅŸamasına olan çocuklar için önemli olsa da çocukların güneÅŸe maruz kalacağı saatlere dikkat edilmelidir. Uzmanların görüÅŸlerine göre bebek ve çocuklar 10.00-16.00 arasında mümkün olduÄŸu kadar güneÅŸten uzak tutulmalıdır. GüneÅŸe maruz kalınması durumunda da çocuklara güneÅŸ kremi uygulanmalı ve 2 saate bir yenilenmelidir.

GüneÅŸ Alerjisi Belirtileri Nelerdir?

GüneÅŸ alerjisi belirtileri aÅŸağıdaki gibidir:

• AÄŸrı
• Batma veya yanma hissi
• Kabuklanma
• Kaşıntı
• Kırmızılık
• Kızarıklık
• Nodüller, kabarcıklar veya kurdeÅŸen
• Sızıntı
• ÅžiÅŸme

Nadir görülen belirtiler de ÅŸöyledir:

• BaÅŸ aÄŸrısı
• Hayatı tehdit eden anafilaksi
• Hırıltı veya nefes darlığı
• Mide bulantısı ve kusma
• Sersemlik veya bayılma

GüneÅŸ Yanığı ile GüneÅŸ Alerjisi Arasındaki Farklar Nelerdir?

GüneÅŸ yanığı ve güneÅŸ alerjisi, güneÅŸ ışığına maruz kalmayla iliÅŸkili iki yaygın cilt sorunu olsa da, aralarında önemli farklar vardır:

• GüneÅŸ yanığı: Ciltte aşırı UV ışığı emilimi sonucu DNA hasarı oluÅŸmasıyla meydana gelir. Bu, tüm cilt tiplerinde, güneÅŸ ışınlarına yeterince uzun süre maruz kalındığında ortaya çıkabilir.
• GüneÅŸ alerjisi: Bağışıklık sisteminin güneÅŸ ışınlarına aşırı tepki vermesi sonucu oluÅŸur. Bu durum, belirli cilt tiplerini veya alerjik reaksiyonlara yatkın kiÅŸileri etkileyebilir.

GüneÅŸ yanığı:

• Kızarıklık
• AÄŸrı
• ÅžiÅŸlik
• Soyulma
• Kabarcıklar (ağır vakalarda)

GüneÅŸ alerjisi:

• Kızarıklık
• Kaşıntı
• KurdeÅŸen (kabarık, kırmızı lekeler)
• ÅžiÅŸlik
• Nadir durumlarda: Anafilaksi (tıbbi acil durum)

• GüneÅŸ yanığı: Belirtiler genellikle güneÅŸ ışığına maruz kaldıktan birkaç saat sonra ortaya çıkar ve 2-3 gün içinde zirveye ulaşır.
• GüneÅŸ alerjisi: Belirtiler genellikle güneÅŸ ışığına maruz kaldıktan dakikalar veya saatler içinde ortaya çıkar.

• GüneÅŸ yanığı: GüneÅŸ kremi, koruyucu kıyafetler ve gölgede kalmak gibi güneÅŸten korunma önlemleri ile önlenebilir.
• GüneÅŸ alerjisi: GüneÅŸ kremi, güneÅŸten korunma kıyafetleri ve alerji ilaçları gibi önleyici tedbirlerle yönetilebilir.

• GüneÅŸ yanığı: SoÄŸuk kompresler, aloe vera jeli ve reçetesiz satılan aÄŸrı kesiciler ile tedavi edilebilir. Ağır vakalar tıbbi müdahale gerektirebilir.
• GüneÅŸ alerjisi: Antihistaminler, kortikosteroid kremler ve oral kortikosteroidler gibi ilaçlarla tedavi edilir.

GüneÅŸ yanığı veya güneÅŸ alerjisi yaşıyorsanız, bir doktora görünmeniz önemlidir. Doktorunuz, durumunuzu teÅŸhis edebilir, uygun tedaviyi önerebilir ve gelecekteki güneÅŸ ışığına maruziyetten korunma konusunda size tavsiyelerde bulunabilir.

• GüneÅŸ alerjisi, polimorfik ışık erüpsiyonu (PMLE), aktnik prurit ve ** güneÅŸ ürtikeri** gibi çeÅŸitli tiplere ayrılır.
• Bazı ilaçlar güneÅŸe karşı hassasiyeti artırabilir.
• GüneÅŸ alerjisi olan kiÅŸiler, güneÅŸ ışınlarının en yoÄŸun olduÄŸu saatlerden (10.00-16.00) kaçınmalıdır.

GüneÅŸ Alerjisi Ä°çin GüneÅŸ Kremi Nasıl Seçilmelidir?

GüneÅŸ alerjisi, güneÅŸ ışınlarına karşı hassasiyetin artması sonucu ortaya çıkan bir cilt problemidir. Bu nedenle, güneÅŸ alerjisi olan kiÅŸiler güneÅŸ kremi seçerken özel dikkat etmeleri gerekir. Dikkat edilmesi gerekenler aÅŸağıdaki gibidir:

• Fiziksel güneÅŸ kremleri: Titanyum dioksit ve çinko oksit gibi mineraller içeren fiziksel güneÅŸ kremleri, cildi güneÅŸ ışınlarından korumak için bir bariyer oluÅŸturarak çalışır. Bu kremler, hassas ciltler için daha uygundur ve alerjik reaksiyonlara neden olma olasılığı daha düÅŸüktür.
• Kimyasal güneÅŸ kremleri: Avobenzon, oktinoxate ve oxybenzone gibi kimyasallar içeren kimyasal güneÅŸ kremleri, güneÅŸ ışınlarını emerek cildi korur. Bu kremler bazı kiÅŸilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir.

En az SPF 30 ve geniÅŸ spektrumlu koruma saÄŸlayan bir güneÅŸ kremi seçin. GeniÅŸ spektrumlu koruma hem UVA hem de UVB ışınlarına karşı koruma saÄŸlar.

Parabenler, oksibenzon ve parfüm gibi alerjen olabilecek içeriklerden kaçının. Hipoalerjenik ve komedojenik olmayan güneÅŸ kremleri tercih edin. Hipoalerjenik kremler alerjik reaksiyonlara neden olma olasılığı daha düÅŸüktür, komedojenik olmayan kremler ise gözenekleri tıkamaz.

GüneÅŸ alerjiniz için hangi güneÅŸ kreminin en uygun olduÄŸunu doktorunuza danışın. Doktorunuz, cilt tipinize ve alerjilerinize en uygun güneÅŸ kremini önerebilir.

• GüneÅŸ kremini bol miktarda ve düzenli olarak uygulayın. Cildinize güneÅŸ kremini uygulamadan önce cildinizi kurulayın.
• GüneÅŸ kremini güneÅŸe çıkmadan 20 dakika önce uygulayın ve her iki saatte bir veya daha sık güneÅŸ kremini tekrarlayın, özellikle de terledikten veya yüzdükten sonra.
• GüneÅŸten korunma giysileri de giyin. Åžapka, güneÅŸ gözlüÄŸü, uzun kollu gömlek ve uzun pantolon gibi güneÅŸten korunma giysileri giyin.
• GüneÅŸ ışınlarının en yoÄŸun olduÄŸu saatlerden (10.00-16.00) kaçının.

GüneÅŸ kremi seçiminde daha fazla tavsiyeye ihtiyacınız varsa "GüneÅŸ Kremi Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler" baÅŸlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

GüneÅŸ Alerjisi Nasıl TeÅŸhis Edilir?

TeÅŸhis hastanın ÅŸikayetleri ve genel saÄŸlık durumu deÄŸerlendirilerek uzman doktor tarafından gerçekleÅŸtirilir. TeÅŸhis aÅŸamasında hastadaki belirtiler detaylı incelenir. Bu incelemede hastanın cildindeki döküntüler, kızarıklık ve kabarıklıklar deÄŸerlendirilir. Bazı durumlarda da teÅŸhisi desteklemek adına fototest ve yama testi gibi güneÅŸ ışığına maruz kalma testleri uygulanabilir. Nadiren de kan testleri uygulanarak kiÅŸinin bağışıklık sistemi reaksiyonları incelenebilir.

GüneÅŸ Alerjisi Nasıl Geçer?

Peki güneÅŸ alerjisi nasıl geçer? GüneÅŸ alerjisi olanların yorumları ve uzman görüÅŸlerine göre en etkili önleme yöntemi güneÅŸe maruz kalmakta kaçınmaktır. Tedavide de bazı yöntemler kullanılır. Bu yöntemler aÅŸağıdaki gibidir:

• En etkili yöntemlerden biri güneÅŸ ışığına maruz kalmaktan kaçınmaktır. Özellikle de güneÅŸ ışınlarının yoÄŸun olduÄŸu öÄŸle saatlerinde dışarıda uzun süre kalmaktan kaçınılmalıdır.
• Ä°laç tedavisinde de çoÄŸunlukla antihistaminik ilaçlar kullanılır. Bu türden ilaçlarla alerjik reaksiyonların neden olduÄŸu tahriÅŸ, kızarıklık ve kaşıntı hafifletilebilir. Alerjinin ÅŸiddetli olduÄŸu durumlarda da topikal kortikosteroid kremleri önerebilir.
• GüneÅŸ alerjisi kremleri kullanılabilir. Ancak bu kremler yalnızca doktor önerisi ile kullanılmalıdır. Bu gruptaki kremlerin içeriÄŸinde genellikle nemlendirici, antihistaminik ve kortikosteroid bulunur. Bu kremlerle ciltteki reaksiyonlar azaltılır ve kiÅŸide rahatlama süreci desteklenir.
• GüneÅŸ koruyucu kremlerin kullanımı da tedavi sürecinde önemlidir. Bu kremler cildi UV ışınlarından koruyarak alerjik reaksiyonları azaltabilir.

KAYNAK: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sun-allergy/symptoms-causes/syc-20378077

SIK SORULAN SORULAR