Beyin İltihabı (Ensefalit) Nedir?

 

Beyin iltihabı belirtileri halk arasında aynı zamanda beyin enfeksiyonu olarak da bilinir ve tıp literatüründe ensefalit olarak geçer. Olası nedenleri çeÅŸitlilik gösteren ve doÄŸru müdahale gerçekleÅŸmediÄŸinde ölüme dahi yol açabilen beyin iltihabı nadir geliÅŸen bir enfeksiyon hastalığıdır. Genellikle virüs kaynaklı olan bu durum her yaÅŸtan bireyde ortaya çıkabilir. Bu nedenle bağışıklığın zayıflaması ve hijyen ÅŸartlarının kötüleÅŸmesi durumun yaÅŸanmasına neden olabilir. Farklı belirtilerle kendini gösterebilen beyin iltihabının fiziki belirtileri ilaç tedavileri ile duraklatılabilir. Ancak tedavinin gecikmesi durumunda beyin üzerinde yarattığı etkiler zamanla ÅŸiddetlenir ve hastalık kötü bir seyirde ilerler. Ensefalitin olarak da adlandırılan beyin iltihabı beyin zarı iltihabı olan menenjitle sık sık karıştırılır. Ancak menenjitte beyin zarında iltihaplanma durumu söz konusudur. Beyin iltihabında da iltihaplanma beyin dokusunda geliÅŸir.

Beyin İltihabı Nedir?

“Beyin iltihabı nedir?” sorusunu viral enfeksiyonlar ve virüslere baÄŸlı olarak geliÅŸen bir enfeksiyon hastalığıdır ÅŸeklinde yanıtlayabiliriz. Sıklıkla çocukluk ve yaÅŸlılık evrelerinde görülür. Ancak bununla birlikte bağışıklığın düÅŸük olduÄŸu her yaÅŸ aralığında görülebilir.

Hijyene dikkat edilmemesi, bağışıklığın zayıf olması ve birçok patojen mikroorganizmanın ve virüslerin sindirim sistemi ve solunum yolunun bütünlüÄŸünü bozmasına neden olur. Bunun sonucunda da idrar yolu ve deriden vücuda girerek sinir sistemi ve kan dolaşımı üzerinden beyin dokusuna yerleÅŸir. Patojenler ve virüs beyin dokusunda hızlı çoÄŸalarak beyin hücrelerini tahrip ettiÄŸinde kiÅŸide buna baÄŸlı bazı hastalıklar geliÅŸebilir.

Ensefalit Türleri Nelerdir?

Beyin iltihabı türleri aÅŸağıdaki gibidir:

• Birincil Ensefalit: Ajan veya virüs direkt beyine bulaÅŸtığında görüÅŸür. Bunun sonucunda tek bir alanda yoÄŸunlaÅŸabilir ya da her yere yayılabilir. Bunun yanında geçirilen hastalıktan sonra virüs yeniden aktif olduÄŸunda da meydana gelebilir.
• Ä°kincil Ensefalit ya da Enfeksiyon Sonrası Ensefalit: Vücudun farklı bir bölgesinde yaÅŸanan enfeksiyona karşı bağışıklığın tepkisinin yanlışlıkla beyinde bulunan saÄŸlıklı hücrelere saldırması sonucunda meydana gelir. Ä°lk enfeksiyon genellikle 2-3 hafta sonra ortaya çıkar.

Ensefalit Hastalık Türleri Nelerdir?

Beyin iltihabı genellikle iki farklı türde ortaya çıkabilir. Bunlar aÅŸağıdaki gibidir:

• Enfeksiyöz ensefalit: Enfeksiyonlar nedeniyle ortaya çıkar. GeliÅŸtirilen aşılarla nadir görülmeye baÅŸlamıştır. Enfeksiyöz ensefalite Batı Nil virüsü, Japon ensefalit virüsü, La Crosse virüsü, Louis virüsü, Powassan virüsü, Arjantin virüsü, Çikungunya virüsü gibi virüsler yol açabilir.
• Otoimmün ensefalit: KiÅŸinin kendi bağışıklık sistemi ve antikorlarının beyin dokularına saldırmasıyla geliÅŸir. Bu tür farklı alt tipleri içerebilir.

Beyinde Ä°ltihap Belirtileri Nelerdir?

Beyin iltihabı belirtileri bebekler ve yetiÅŸkinlerde farklılık gösterir. Bebeklerde uyku hali, emmede azalma, kusma, ateÅŸ, kafatasının yumuÅŸak kısmında ÅŸiÅŸlik geliÅŸimi, havale gibi belirtilere neden olur. YetiÅŸkinlerde beyinde iltihap belirtileri aÅŸağıdaki gibidir:

• Bilinç bulanıklığı
• Bilinç kaybı
• Ense aÄŸrısı
• Felç geliÅŸimi
• Görme bozuklukları
• Halsizlik
• Hareketlerde yavaÅŸlama
• Ä°ÅŸitme problemleri
• Kas ve kemik aÄŸrıları
• Kusma
• Åžiddetli baÅŸ aÄŸrısı
• Yüksek ateÅŸ

Beyin İltihabı Neden Olur?

Beyin iltihabı birçok nedene baÄŸlı olarak geliÅŸebildiÄŸinden kesin bir nedene baÄŸlamak mümkün deÄŸildir. Ancak beyin iltihabına yol açan bazı virüsler bulunur. Bu virüsler aÅŸağıdaki gibidir:

• Çocuk felci
• Hepatit yapan hastalıklarına yol açan virüsler
• Herpes virüsü
• HIV, HPV ve kuduz virüsleri
• Kabakulak
• Kızamık
• SuçiçeÄŸi

 

• Beslenme yetersizliÄŸi
• Hijyen koÅŸullarının kötü olması
• Bağışıklık sisteminin zayıf olması
• Aşılanmamış veya yetersiz aşılanmış olmak

Beyin İltihabı Tanısı Nasıl Konulur?

Breyin iltihabı tanı için hasta ve hasta yakınında detaylı bilgi alınarak fiziksel ve nörolojik muayene uygulanır. Kesin tanı da beyin dokusunun incelenmesiyle gerçekleÅŸir. Tanılamada beyin MR görüntülemesi yapılarak beyin nöronlarının fonksiyonlarını deÄŸerlendirmek adına EEG (Elektroensefalograi Testi) çekilmelidir. Bunun yanında enfeksiyona neden olan virüsleri tespit etmek adına da idrar ve kan testleri uygulanır. Hastalığın ağır ilerlemesi ve tedaviden sonuç alınamaması durumunda da beyin biyopsisi yapılır.

Beyin Ä°ltihabı Tedavisi Mümkün müdür?

Beyin iltihabı geçirenler ile tanı kesinleÅŸtiÄŸinde hastaya etkin yeterli miktarda antiviral ilaçlar damar içi yoldan verilir. Bunun yanında hastanın ihtiyacına göre de baÅŸ aÄŸrısı, ateÅŸ ve kusma için ilaçlar da hastaya reçete edilebilir. Doktor tarafından verilen ilaçların dışında hijyene dikkat edilmesi, bol sıvı tüketilmesi, yatak istirahati ve iyi beslenme önemlidir.

Beyin İltihabı Hasar Bırakır mı?

“Beyin iltihabı hasar bırakır mı?” sorusunu durum aşırı veya uzun süreli iltihaplanma ÅŸeklindeyse beyin saÄŸlığına zarar verebilir ÅŸeklinde yanıtlayabiliriz. Yapılan araÅŸtırmalara göre beyin iltihabı tedavi edilmediÄŸinde kalıcı hasara neden olabilir.

KAYNAK: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/6058-encephalitis

SIK SORULAN SORULAR